Δια ζώσης, Εξ αποστάσεως ή Μικτή Παρακολούθηση;
Ένα από τα διλήμματα που συναντά κανείς κατά την αναζήτηση σπουδών –προπτυχιακών αλλά και μεταπτυχιακών– είναι η παρεχόμενη μορφή του προγράμματος. Συγκεκριμένα, δύναται κανείς να παρακολουθήσει ένα πρόγραμμα: α) δια ζώσης στο πανεπιστήμιο που το προσφέρει, β) εξ αποστάσεως, αλλά και γ) μικτά (blended), όπου συνδυάζονται οι δύο προηγούμενες μορφές. Ποια είναι όμως τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εκάστοτε μορφής;
Η δια ζώσης παρακολούθηση ενός προγράμματος σημαίνει ότι θα συμμετέχεις στις προβλεπόμενες ώρες μαθημάτων, τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν διαλέξεις, εργαστήρια, ομαδικές εργασίες, αλλά και λοιπές δραστηριότητες. Ο αριθμός των ωρών εβδομαδιαίως ποικίλλει ανάλογα με το αντικείμενο και κυρίως ανάλογα με το Πρόγραμμα Σπουδών του κάθε τμήματος/πανεπιστημίου.
Τα συνήθη πλεονεκτήματα αφορούν στην κοινωνικοποίηση των φοιτητών/τριών, στην ανταλλαγή εμπειριών και ιδεών με συμφοιτητές/τριες, στην πρόσβαση σε δομές όμως οι βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια, αλλά και λοιπές εξωδιδακτικές δραστηριότητες. Από την άλλη πλευρά, η δια ζώσης παρακολούθηση ενός προγράμματος σημαίνει ότι –συνήθως– υπάρχει ένα επιτρεπτό όριο απουσιών (ειδάλλως μπορεί είτε να μην σου επιτραπεί η συμμετοχή στην εξέταση του μαθήματος, είτε να μειωθεί ο βαθμός σου στο μάθημα).
Επιπλέον, η μετακίνηση από και προς το πανεπιστήμιο δεν είναι και εύκολη υπόθεση. Ορισμένοι φοιτητές και φοιτήτριες αναγκάζονται να αφιερώνουν 1-1,5 ώρα προκειμένου να φτάσουν στο πανεπιστήμιο, γεγονός το οποίο εξαρτάται, φυσικά, από την απόσταση πανεπιστημίου-σπιτιού. Τέλος, τόσο η ενοικίαση ενός χώρου όσο και οι μετακινήσεις από και προς το πανεπιστήμιο κοστίζουν, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό.
Σχετικά με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, την απομακρυσμένη και –συνήθως– ανεξάρτητη παρακολούθηση ενός προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού προγράμματος, μπορούμε εξίσου να εντοπίσουμε ορισμένα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η λέξη «συνήθως» αφορά στο ότι ορισμένα προγράμματα παρέχονται ασύγχρονα, άρα ο/η εκπαιδευόμενος/η είναι σε θέση να παρακολουθήσει το πρόγραμμα στον δικό του/της ρυθμό, αλλά και συγχρονικά, με αποτέλεσμα ο/η εκπαιδευόμενος να πρέπει να παρίσταται σε διαδικτυακές συναντήσεις που πραγματοποιούνται συγκεκριμένες ημέρες και ώρες.
Συγκριτικά, ωστόσο, με τη δια ζώσης εκπαίδευση, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση προσφέρει ευελιξία και συνεπώς το άτομο είναι σε θέση να εντάξει τις σπουδές του στο ευρύτερο προσωπικό του πρόγραμμα, αρκεί να διαθέτει μία καλή σύνδεση διαδικτύου. Επιπλέον, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση προσφέρει προσβασιμότητα σε άτομα τα οποία υπό άλλες συνθήκες δεν μπορούν ή είναι ιδιαίτερα δύσκολο να παρακολουθήσουν κάποιο πρόγραμμα σπουδών.
Τα άτομα αυτά είναι συνήθως άτομα με αισθητηριακές αναπηρίες (π.χ. κινητική), αλλά και άτομα που διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές (π.χ. νησιά). Επιπρόσθετα, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση προσφέρει υψηλά επίπεδα εξατομίκευσης στον ρυθμό μάθησης, διασφαλίζει την πρόσβαση σε υποστηρικτικές δομές και απαλλάσσει το άτομο από κόστη μετακίνησης ή/και ενοικίασης σπιτιού. Παρόλα αυτά, έχει διαπιστωθεί πως στα εξ αποστάσεως προγράμματα είναι δύσκολη η διατήρηση του εσωτερικού κινήτρου ολοκλήρωσης, με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται υψηλοί δείκτες διαρροής.
Επίσης, έχει επισημανθεί το αίσθημα μοναξιάς κατά τη μαθησιακή διαδικασία –παρά την ύπαρξη διαδικτυακών διαύλων επικοινωνίας (forum, chat)– και τεχνικά ζητήματα (κυρίως σε θέματα εξοπλισμού και ποιότητας διαδικτύου) με αποτέλεσμα οι εκπαιδευόμενοι συχνά να νιώθουν απογοήτευση.
Έτσι, η αναδυόμενη μορφή μάθησης και εκπαίδευσης –που τα τελευταία χρόνια αρχίζει να αποκτά περισσότερο έδαφος– είναι η μικτή. Στη μικτή παρακολούθηση ενός προγράμματος, ο/η εκπαιδευόμενος/η είναι σε θέση να συνδυάσει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση με δια ζώσης συναντήσεις, με αποτέλεσμα να επωφελείται των πλεονεκτημάτων και να περιορίζει την επίδραση των μειονεκτημάτων.
Πηγή: e-employ.gr
