Παρέμβαση Γ. Μαυρωτά στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής
Αφού εξήρε το έργο της ΑΔΙΠ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο υπεύθυνος Παιδείας και βουλευτής του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς αναφέρθηκε σε ορισμένα από τα ευρήματα της έκθεσης ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης για το 2016, η οποία παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός, ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά στον δείκτη αναλογίας «φοιτητές προς διδάσκοντες» με 1 μέλος ΔΕΠ ανά 44,5 φοιτητές όταν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες η αντίστοιχη αναλογία είναι 1 προς 15. Μάλιστα, όπως σημείωσε, στα περιφερειακά ΑΕΙ η κατάσταση είναι χειρότερη, όπως στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας το οποίο εμφανίζει αναλογία 1 προς 32, για αυτό, όπως δήλωσε, δεν πρέπει το Υπουργείο να «διευκολύνει» την αποψίλωση των ιδρυμάτων της περιφέρειας σε διδακτικό προσωπικό, με τη μετακίνησή τους στα κεντρικά ΑΕΙ της Αττικής και Θεσσαλονίκης, όπως αυτό επιτρέπεται με το άρθρο 76 του ν.4485/2017.
Στη συνέχεια ο βουλευτής του Ποταμιού αναφέρθηκε στη διαπίστωση της απουσίας εξωστρέφειας, καθώς και στην κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρύματος, ενώ σχολίασε και την προφανή ανομοιογένεια στις επιτροπές αξιολόγησης των ιδρυμάτων, καθώς πολλά σημεία των αποτελεσμάτων δεν είναι ερμηνεύσιμα (π.χ. το ΕΜΠ κατατάσσεται 33 στα 36 ιδρύματα), για αυτό και όπως είπε, χρειάζεται να γίνει αντικειμενικοποίηση του συστήματος αξιολόγησης.
Απευθυνόμενος στους εκπροσώπους της ΑΔΙΠ, ρώτησε εάν το Υπουργείο έχει λάβει υπόψη και εάν έχει εμπλακεί η ΑΔΙΠ για τις συγχωνεύσεις Πανεπιστημίων με τα ΤΕΙ, καθώς επίσης ζήτησε ενημέρωση για το θέμα της πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών. Τέλος, ο κ. Μαυρωτάς επεσήμανε και το ζήτημα της επαρκούς στελέχωσης της ΑΔΙΠ, έτσι ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στο έργο της.
Αναφερόμενος στη σημερινή εμφανή επιθετική στάση του Υπουργού Παιδείας, κ. Γαβρόγλου, απέναντι στην ΑΔΙΠ, σχολίασε ότι αυτό έχει να κάνει με τη γενικότερη αρνητική στάση που έχει το Υπουργείο απέναντι στα θέματα της αξιολόγησης, της πιστοποίησης και γενικά του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης, του οποίου άλλωστε η αναφορά αφαιρέθηκε στο πρόσφατο νομοσχέδιο για την ανώτατη εκπαίδευση. Μάλιστα, για τις έντονες διαφωνίες του Υπουργού ως προς τι έπρεπε να παρουσιάσει η ΑΔΙΠ σήμερα στην Επιτροπή, ο κ. Μαυρωτάς σημείωσε ότι μια Ανεξάρτητη Αρχή δεν μπορεί να υπακούει στα κελεύσματα του Υπουργού.
Τέλος, τόνισε πως σε οτιδήποτε έχει να κάνει με ποσοτικά, αντικειμενικά δεδομένα και αριθμούς, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αλλεργία, καθώς το θεωρεί «νεοφιλελεύθερο» και ίσως σε αυτήν την αντίληψη να κρύβεται και το «μυστικό» για την υποχώρηση των μαθημάτων θετικής κατεύθυνσης σε σχέση με αυτά της θεωρητικής που σχεδιάζει ο κ. Γαβρόγλου στο Λύκειο.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους της ΑΔΙΠ για το σημαντικό έργο που κάνουν στην Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Διαβάσαμε την έκθεση προσεκτικά. Υπάρχουν τα θέματα της αξιολόγησης και υπάρχουν και τα θέματα της πιστοποίησης, που είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η αξιολόγηση λέει πόσο καλό είναι ένα πανεπιστήμιο και η πιστοποίηση εάν πληροί κάποια συγκεκριμένα στάνταρ και είναι κάτι το οποίο είναι απαραίτητο.
Υπήρξαν διάφορα ενδιαφέροντα ευρήματα στην έκθεση. Θα αναφερθώ εν τάχει σε μερικά, όπως, για παράδειγμα, στη σελίδα 14, που λέει ότι η Ελλάδα δεν συμμετείχε με δεδομένα στη μέτρηση των δεικτών για την επίτευξη των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών στόχων, παρά μόνο στη μέτρηση του στόχου υπό εκπροσωπούμενες ομάδες. Θα ήθελα να ρωτήσω εάν αυτό συμβαίνει διαχρονικά, δηλαδή, δεν δίνουμε δεδομένα διαχρονικά ή αν είναι φαινόμενο των τελευταίων ετών.
Ένας δεύτερος προβληματισμός έχει να κάνει με το διάγραμμα που υπάρχει στην έκθεση και το ανέφερε και η κυρία Παϊσίδου, σχετικά με την αναλογία φοιτητών προς διδασκόντων. Βλέπουμε ότι η Ελλάδα είναι πολύ χαμηλά, 1 μέλος ΔΕΠ ανά 44,5 φοιτητές, όταν στις υπόλοιπες χώρες είναι κοντά στο 15 στην Ευρώπη, δηλαδή, 1 μέλος ΔΕΠ ανά 15. Εδώ θα ήθελα να θέσω και τον προβληματισμό αυτόν σχετικά, κ. Υπουργέ, με μια ερώτηση που έκανε πρόσφατα για την αποψίλωση των περιφερειακών πανεπιστημίων. Δεν θα σταθώ σε διάφορα θέματα που είχε καταγγείλει ο κ. Αντωνιάδης, που έχουν να κάνουν με συγκεκριμένες περιπτώσεις, απλώς θα ήθελα να το δούμε λίγο πιο γενικά, κ. Υπουργέ. Με βάση τον πίνακα που είχατε παρουσιάσει για την κατανομή των 500 μελών ΔΕΠ, φαινόταν ότι τα κεντρικά πανεπιστήμια, δηλαδή, της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης έχουν μια αναλογία φοιτητών προς μελών ΔΕΠ – διαβάζω – το ΕΚΠΑ 1 προς 22, το ΑΠΘ 1 προς 23, το ΕΜΠ 1 προς 19 και πάμε στα περιφερειακά πανεπιστήμια με αναλογίες μελών ΔΕΠ, 1 προς 31, 1 προς 32, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 1 προς 31,88, δηλαδή, 1 προς 32, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι αυτό που ψηφίσαμε με το άρθρο 76, τον Ιούλιο, στον ν. 4485, που διευκολύνει τη μετακίνηση των καθηγητών από τα περιφερειακά πανεπιστήμια σε κεντρικά, θα πρέπει να το δούμε και με το πρίσμα της αναλογίας μελών ΔΕΠ ανά φοιτητή. Δηλαδή, μην διαταράξουμε περαιτέρω αυτή την αναλογία που παρουσιάζεται ήδη από την έκθεση της ΑΔΙΠ να είναι ένα πρόβλημα ελληνικό. Μην δηλαδή και μέσα στην Ελλάδα το κάνουμε ακόμη πιο έντονο.
Αναφέρθηκε, επίσης, η απουσία εξωστρέφειας και επίσης, η ανάγκη διεθνοποίησης στην έκθεση της ΑΔΙΠ.
Επίσης, θα ήθελα να μείνω σε κάποια επιμέρους συμπεράσματα που είδα μέσα στην έκθεση. Για παράδειγμα στη σελίδα 90 στο σχήμα 41, που λέει, συμπεράσματα των επιτροπών αξιολόγησης, δυσλειτουργίες στο θεσμό του συμβουλίου, θεωρεί ότι είναι πρόβλημα, για τα συμβούλιο των ιδρυμάτων που καταργήθηκαν με το πρόσφατο νόμο, θεωρούσε ότι το πρόβλημα το 10% από τις αξιολογήσεις που έγιναν, μιλάω για το σχήμα 41. Για την ανεπαρκή στρατηγική εξωστρέφεια και διεθνοποίηση θεωρεί ότι είναι πρόβλημα το 42%. Για τα θεσμικά προβλήματα με το Υπουργείο θεωρεί ότι είναι πρόβλημα το 47%, το 48%. Δηλαδή, βλέπουμε ότι αποτυπώνονται στην έκθεση της ΑΔΙΠ κάποια πράγματα, τα οποία θα πρέπει να τα συμπεριλαμβάνει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου στην πολιτική που χαράσσει.
Επίσης, θα ήθελα να σταθώ στην εξωτερική αξιολόγηση στον πίνακα 9 που υπάρχει στη σελίδα 131, όπου εκεί πρέπει να γίνει σαφές ότι ήταν διαφορετικές οι επιτροπές αξιολόγησης για κάθε ίδρυμα. Ήταν, δηλαδή, άλλες πιο αυστηρές, απ’ ό,τι καταλαβαίνω και άλλες πιο χαλαρές, γιατί δεν εξηγείται. Έκαναν σε ένα Excel τους υπολογισμούς και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο βγαίνει στην 33η από τα 36 ιδρύματα, με ένα απλό μέσο όρο των αξιολογήσεων, πάνω ακριβώς από την ΑΣΠΑΙΤΕ και πρώτο βγαίνει το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι υπήρχε μια ανομοιογένεια σε ό,τι αφορά τις αξιολογήσεις που έγιναν και θα πρέπει να δούμε πώς αυτό μπορούμε να το ομογενοποιήσουμε, να το κάνουμε πιο αντικειμενικό. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το λάβουμε, κύριε Υπουργέ, σοβαρά υπόψη και όταν μιλάμε για εθνικό απολυτήριο για την αξιολόγηση των μαθητών θα πρέπει αυτή η αξιολόγηση να γίνεται με αντικειμενικό τρόπο και όχι να εξαρτάται από σχολείο σε σχολείο.
Θέλω να θέσω τρεις σύντομες ερωτήσεις, κάποιες τέθηκαν και από τους συναδέλφους. Η κυρία Κεραμέως ρώτησε, εάν η ΑΔΙΠ είχε λόγο στις συγχωνεύσεις διαφόρων πανεπιστημίων με ΤΕΙ. Αυτή είναι και μια δική μου ερώτηση, εάν υπήρχε κάποια εμπλοκή της ΑΔΙΠ.
Μας μιλήσατε για πιστοποίηση προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Πιστοποίηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών έχετε κατά νου να κάνετε; Έχετε χρηματοδοτηθεί γι’ αυτό; Διότι τα μεταπτυχιακά ήταν μια περίπτωση που συναντήσαμε στο τελευταίο νομοσχέδιο και την αναλύσαμε διεξοδικά.
Η τελευταία ερώτηση είναι, εάν υπάρχει επαρκής στελέχωση στην ΑΔΙΠ για να ανταπεξέλθει στο έργο, το οποίο έχει αναλάβει.
Κατ’ αρχήν, να ευχαριστήσω να ξεκινήσω από το τέλος, ευχαριστώντας την ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την πολύ εμπεριστατωμένη παρουσίαση που μας έκανε, που είναι ουσιαστικά ένας σπόρος, για να συνεχιστεί μια συζήτηση που θα έπρεπε ήδη να υπάρχει, αλλά δυστυχώς κάπου κόβονται τα νήματα. Πρέπει αυτό το πράγμα να είναι συνεχές και να περάσω στην ΑΔΙΠ, θεωρώ, ότι η ΑΔΙΠ εδώ σήμερα δέχεται μια άδικη επίθεση. Αυτό θεωρώ και από τον κ. Υπουργό που όταν ξεκίνησε θεώρησε, ότι θα έπρεπε να του πει κάτι διαφορετικό από αυτά που ήταν στην έκθεση, όμως η ημερήσια διάταξη έλεγε «Παρουσίαση της Έκθεσης» και από τους βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που θεωρούν, ότι μια Ανεξάρτητη Αρχή πρέπει να υπακούει στα κελεύσματα του Υπουργού και του λαού. Όχι, οι Ανεξάρτητες Αρχές είναι για άλλο πράγμα, δεν είναι γι’ αυτό. Σε σχέση τώρα με το έγγραφο που παρουσιάστηκε, θα πρέπει να δούμε, εάν πράγματι έχει στείλει η ΑΔΙΠ ένα τέτοιο έγγραφο, το οποίο μας διαβάσατε κύριε Υπουργέ, ή αν ήταν κάποιο παλαιότερο. Γενικά αυτοί που σας το έδωσαν, μήπως θα πρέπει να μας απαντήσετε, αν είναι κάτι το οποίο εισηγείται τώρα και να πω ακόμη, με τρόμαξε λίγο η αλλεργία που δείξατε απέναντι στην ποσοτικοποίηση των διαφόρων.
Πάντως, με τρομάζει η αυτή η «αλλεργία» που υπάρχει απέναντι στους αριθμούς, όπως εκφράστηκε. Είδαμε από το ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ κάποια νούμερα, τα οποία τεκμηριώνουν κάποια συμπεράσματα και, ίσως, διαμορφώνουν και κάποιες πολιτικές. Όταν αυτά τα νούμερα παρουσιάζονται από την ΑΔΙΠ, είναι κάποια νούμερα, που δεν πρέπει να τα «θεοποιούμε», να μην κάνουμε «αριθμολαγνεία».
Ενδεχομένως, σε αυτό το πράγμα, δηλαδή στο ό,τι υπάρχει μία «αλλεργία» στην ποσοτικοποίηση αριθμούς και τα γεγονότα, ίσως, εκεί αντικατοπτρίζεται, επειδή το συνδέω και με τις αλλαγές που γίνονται στο Λύκειο, στη φιλοσοφία σας μία στροφή προς τα θεωρητικά μαθήματα και λιγότερο στα θετικά του Λυκείου.
Δεν ξέρω αν αυτό είναι αλήθεια, ή αν υπάρχει μέσα στη φιλοσοφία σας, ότι οι αριθμοί είναι κάτι κακό και επειδή είναι αντικειμενικοί δεν πρέπει να τους δίνουμε και πολύ μεγάλη σημασία και ότι είναι καλύτερα να κοιτάζουμε την υποκειμενικότητα των πραγμάτων. Ευχαριστώ πολύ.
