Καταρρέει το αφήγημα της κυβέρνησης περί κατάργησης των Πανελλαδικών Εξετάσεων καθώς και για ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Χθες ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής Γεράσιμος Κουζέλης ανέλαβε να παρουσιάσει την επιστροφή στον ρεαλισμό που ορίζει πως… «εισαγωγή σε ΑΕΙ χωρίς εξετάσεις δεν γίνεται».
Βεβαίως, οι χθεσινές αναφορές της ηγεσίας του ΙΕΠ αποτελούν αναμάσημα γνωστού σχεδιασμού με νέο τίτλο: εθνικό απολυτήριο, ενώ έχει θολά σημεία.
Ενδεικτικά, επαναφέρει τη βαθμολογία των καθηγητών του σχολείου ως παράγοντα συνδιαμόρφωσης της επίδοσης του μαθητή για τα ΑΕΙ. Κάτι που θα προκαλέσει στρεβλώσεις, χωρίς να απαλείψει την παραπαιδεία. Προς το παρόν, το μόνο που φαίνεται να επιτυγχάνει η ηγεσία του υπουργείου είναι η κατάργηση τών, έτσι κι αλλιώς, υποβαθμισμένων ενδοσχολικών εξετάσεων.
Ωστόσο, μέσω των εξαγγελιών της ηγεσίας του αρμόδιου επιστημονικού φορέα, του ΙΕΠ, ο αρμόδιος υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου θα προσμετρήσει τις αντιδράσεις γονιών και υποψηφίων για τη μη κατάργηση των Πανελλαδικών, ενώ επαναφέροντας στο προσκήνιο το θέμα των αλλαγών στο εξεταστικό σύστημα, υποχωρεί το ενδιαφέρον για το νομοσχέδιο με τις αλλαγές στα ΑΕΙ που προωθεί ο κ. Γαβρόγλου δεχόμενος σφοδρότατες αντιδράσεις.
Ειδικότερα, χθες ο κ. Κουζέλης ανέφερε ότι από το 2020 οι μαθητές για να λάβουν το εθνικό απολυτήριο και να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα εξετάζονται σε 4 μαθήματα: Για όλους, η Νεοελληνική Γλώσσα-Εκθεση, δύο μαθήματα κρίσιμα για τη σχολή (π.χ. Βιολογία-Χημεία για τις ιατρικές) και ένα ακόμη μάθημα που θα επιλέγει ο υποψήφιος και θα λειτουργεί ως μπαλαντέρ για διεύρυνση του αριθμού των σχολών στις οποίες θα μπορεί να εισαχθεί.
Πρόκειται για παρεμφερές με το σημερινό σύστημα, ενώ στο ερώτημα εάν τα 4 μαθήματα θα περιορίσουν τον αριθμό των επιλογών των υποψηφίων, ο κ. Κουζέλης ανέφερε χθες στην «Κ» ότι οι υποψήφιοι από το 2020 και μετά θα έχουν περίπου το 90% των επιλογών που έχουν οι σημερινοί.
Οι εξετάσεις θα είναι πανελλαδικές και τα θέματα δεν θα προέρχονται από Τράπεζα Θεμάτων.
Αντιθέτως, θα παραμείνει η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων που θα επιλέγει τα θέματα, με προφανή στόχο να διατηρηθεί το αδιάβλητο της διαδικασίας.
Υποχρεωτικά Θρησκευτικά
Οι μαθητές επίσης στην Γ΄ Λυκείου θα διδάσκονται υποχρεωτικά Θρησκευτικά, και θα κάνουν Γυμναστική και ένα πρόγραμμα δημιουργικότητας (δράσεις εθελοντικού, κοινωνικής προσφοράς κ.ά.). Ετσι, στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου θα μειωθεί ο αριθμός των μαθημάτων (σήμερα 18 στη Β΄ και 15 στην Γ΄ Λυκείου), ενώ για εμβάθυνση και αποτελεσματική διδασκαλία, τα μαθήματα θα διδάσκονται σε δύο συνεχόμενες διδακτικές ώρες (των 45 λεπτών). Επίσης, θα μεταβληθεί ο τρόπος αξιολόγησης (π.χ. περιγραφική αξιολόγηση, εργασίες).
Ο βαθμός της Β΄ Λυκείου δεν θα μετράει στην εισαγωγή στα ΑΕΙ, αλλά θα μετράει της Γ΄ Λυκείου. Θα καταργηθούν οι ενδοσχολικές εξετάσεις, αφού τα 4 μαθήματα θα εξετάζονται πανελλαδικά. Ωστόσο, θολός είναι ο ρόλος των ΑΕΙ πλην του ότι οι υποψήφιοι θα εισάγονται σε σχολές, ενώ υπό εξέταση είναι το ποσοστό στο οποίο θα μετράει το εθνικό απολυτήριο στον υπολογισμό των μορίων για τα ΑΕΙ. Η αρχική πρόταση έκανε λόγο για 20%. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Γαβρόγλου το θεωρεί υψηλό. Βεβαίως αυτό δεν είναι το μόνο υπό εξέταση σημείο του νέου συστήματος, αφού δεν έχει διευκρινισθεί ο τρόπος με τον οποίο θα μειωθεί η ισχύς του βαθμού του καθηγητή της τάξης. Πόσο μάλλον όταν η εισαγωγή στην πολυπόθητη, υψηλόβαθμη σχολή μπορεί να κριθεί για ένα μόριο.
Τον απολογισμό του ως τώρα έργου του ΙΕΠ παρουσίασε σε εφ’ όλης της ύλης Συνέντευξη Τύπου, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου, κ. Γεράσιμος Κουζέλης.
Εισαγωγικά, ο κ. Κουζέλης επισήμανε την ενίσχυση του επιστημονικού και ερευνητικού χαρακτήρα του Ινστιτούτου, ο οποίος αποτυπώνεται και στο νέο οργανόγραμμα με τις αντίστοιχες ομάδες εργασίες, ανά διδακτικό αντικείμενο. Επίσης, τόνισε τη συμβολή του ΙΕΠ στις αλλαγές τόσο στην Α’θμια, όσο και στη Β’θμια Εκπαίδευση. Κυρίως όσον αφορά στη Β’θμια (τετράμηνα, εξετάσεις) επισημάνθηκε ότι αυτές αποτιμώνται θετικά, γιατί «δίνεται ουσιαστικός χρόνος στην εκπαιδευτική διαδικασία».
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του ΙΕΠ αναφέρθηκε στα εξής θέματα:
–Θεματική Εβδομάδα
Η Θεματική Εβδομάδα, η οποία εγκαινίασε έναν νέο κύκλο στην εκπαιδευτική- παιδαγωγική παρέμβαση, εφαρμόστηκε σε μεγάλο ποσοστό και με επιτυχία και η αποτίμηση από τα μέχρι τώρα στοιχεία, κρίνεται ως θετική. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν το ΙΕΠ, το οποίο υποστήριζε τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της Θεματικής Εβδομάδας. Τέλος σχεδιάζεται η διεύρυνση των θεματικών ενοτήτων, πέραν των τριών που υλοποιήθηκαν φέτος (αναλυτικές πληροφορίες στο σχετικό συνημμένο έγγραφο).
–Νέο Λύκειο
Κατ’ αρχάς διευκρινίστηκε ότι η όποια αλλαγή δεν θα ισχύσει από την σχολική χρονιά 2017-2018. Οι αλλαγές θα είναι σταδιακές ανά έτος (2018-2019 – Α’ και Β’ Λυκείου, 2019-2020- Γ’ Λυκείου), έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα και να σχεδιαστούν λεπτομερώς, αλλά και να αφομοιωθούν από την εκπαιδευτική κοινότητα.
Η πρόταση για τη νέα δομή του Λυκείου έχει συζητηθεί επί μακρόν. Παρά τις όποιες αντιρρήσεις και τοποθετήσεις, διαπιστώνεται πλήρης συναίνεση σχετικά με τα αρνητικά χαρακτηριστικά του Λυκείου και επισημαίνεται η ανάγκη αλλαγής του. Ο βασικός άξονας της πρότασης του ΙΕΠ, είναι να δοθεί η δυνατότητα στον μαθητή να διαμορφώσει το δικό του προφίλ και –κυρίως- να ελαφρυνθεί ο μαθητής από τον φόρτο των συνεχών εξετάσεων, των οποίων σημαντικό μέρος θα αντικατασταθεί από τη συγγραφή εργασιών.
Στόχοι των αλλαγών είναι:
-να δοθεί έμφαση στην ενδοσχολική διαδικασία
-να έχει ολοκληρωθεί η σφαιρική εκπαίδευση των μαθητών μέχρι την Β’ Λυκείου, έτσι ώστε στη Γ’ Λυκείου να τους δίνεται η δυνατότητα να εμβαθύνουν στα αντικείμενα της επιλογής τους
-να δίνεται η δυνατότητα στον μαθητή μέσω των δημιουργικών δραστηριοτήτων να ασχολείται με ζητήματα που να του κινούν το ενδιαφέρον και να ενισχύεται το πνεύμα συνεργασίας στην τάξη.
Για συγκεκριμένα ζητήματα (τρόπος εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, ποσοστά προσμέτρησης του βαθμού των τετραμήνων κλπ) θα γίνουν σχετικές ανακοινώσεις από το ΥΠΠΕΘ, μετά από συζήτηση όλων των λεπτομερειών και των εναλλακτικών προτάσεων που έχουν κατατεθεί.
Προγράμματα Σπουδών
Τα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας βρίσκονται σε διαδικασία αναμόρφωσης με βάση συγκεκριμένους άξονες και προτεραιότητες. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί τα Προγράμματα Σπουδών τωνΞένων γλωσσών και των θρησκευτικών, ενώ έχει ξεκινήσει και το ΠΣ της Ιστορίας.
Η διαδικασία για την εκπόνηση των καινούργιων Προγραμμάτων Σπουδών, η οποία ακολουθήθηκε ήδη για την Ιστορία και κρίνεται ως αποδοτική είναι η ακόλουθη: Ανάθεση σε ομάδα Πανεπιστημιακών > πρώτο πόρισμα > προώθηση σε μεγαλύτερη ομάδα εργασίας > πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος μέσω μητρώου σε εκπαιδευτικούς α’θμιας και β’θμιας εκπαίδευσης.
Με την ολοκλήρωση των Π.Σ. αρχίζει και η διαδικασία εκπόνησης των διδακτικών εγχειριδίων και τουεκπαιδευτικού υποστηρικτικού υλικού, με τη δημιουργία του Φακέλου Μαθήματος.
Ειδικότερα για το μάθημα της Ιστορίας, θα υπάρχουν δείγματα του Φακέλου Μαθήματος για κάθε τάξη και τα πλήρη προγράμματα (εκτός Β’ και Γ’ Λυκείου, για τις οποίες θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος), μέχρι το τέλος του 2017.
Η αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών χαρακτηρίζεται από δύο αλληλένδετους στόχους:
- 1ος στόχος: Να ολοκληρώσει και να εξασφαλίσει θεσμικά τον εξορθολογισμό των εκπαιδευτικών διαδικασιών, των προγραμμάτων και των υλικών τους.
- 2ος στόχος: Να προωθήσει αναγκαίες και ώριμες αλλαγές αυτών των διαδικασιών και προγραμμάτων, ενισχύοντας πρωτοβουλίες και εισάγοντας νέες και πιο αποτελεσματικές διδακτικές μεθόδους.
Ο πρώτος στόχος αντιστοιχεί σε μια εμβάθυνση και ολοκλήρωση της διαδικασίας «αναμόρφωσης και εξορθολογισμού της διδακτέας ύλης» η οποία υλοποιήθηκε κατά τη σχολική χρονιά 2016-17 και η αποτίμησή της ολοκληρώθηκε από τα σχολεία (Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια) στις 30/6/2017, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 10 Ιουλίου από τους Σχολικούς Συμβούλους.
Για την επίτευξη του πρώτου στόχου εκτός του «εξορθολογισμού» θα ληφθεί υπόψη και το σύνολο τουδιαθέσιμου υλικού δηλ. τα υφιστάμενα προγράμματα σπουδών και όσα είχαν παραχθεί από προηγούμενες δράσεις».
Ο δεύτερος στόχος συνοψίζει στρατηγικές εκπαιδευτικές επιδιώξεις, στο επίκεντρο των οποίων είναι η εξασφάλιση:
(α) μιας διδακτικής διαδικασίας που θέτει και αποζητά να λύσει προβλήματα, στηρίζεται στην έρευνα αντί για την υπαγόρευση της «αλήθειας», επιζητά πρωτίστως την κινητοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών και μαθητριών, γνωρίζει από ποιες προϊδεάσεις και προ-καταλήψεις εκκινούν οι μαθητές και οι μαθήτριες στις διαφορετικές ηλικίες και διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα και ποια γνωστικά εμπόδια θέτουν αυτές, ξεκινά από τον πραγματικό κόσμο και καταλήγει στις (πρακτικές) συνέπειες των όσων πραγματεύεται θεωρητικά και υπό συνθήκες σχολικής τάξης,
(β) μιας εκπαιδευτικής συνεργασίας μαθητών, μαθητριών και εκπαιδευτικών που διευρύνει την ισότητα ευκαιριών, καλλιεργεί δημοκρατικές αξιώσεις και στάσεις, αδρανοποιεί τις υφιστάμενες κοινωνικές διακρίσεις βάσει κοινωνικής τάξης, φυλής, φύλου και πολιτισμικών οριζόντων, τείνει με κάθε τρόπο στην άρση της απαξίωσης της τεχνικής γνώσης, καλλιεργεί συστηματικά μορφές γνώσης και ικανότητες συνδεδεμένες με την τέχνη, την εικόνα, τον ψηφιακό κόσμο, εντάσσει όλες και όλους στην κοινότητα εκπαίδευσης και μάθησης, διαφοροποιώντας τους τρόπους της ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών και μαθητριών, αποσκοπεί στη μόρφωση πολιτών με αυτόνομη, ισχυρή και πολυδιάστατα καλλιεργημένη κρίση.
Με άξονα τη συγκεκριμένη αντίληψη οι Φάκελοι Μαθήματος, πέραν του σχολικού εγχειριδίου, αποτελούν πρωτίστως παιδαγωγική επιλογή.
Επιμόρφωση και Αρχική Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών
Το ΙΕΠ έχει εκπονήσει σχέδιο επιμόρφωσης και όσον αφορά στα νέα Προγράμματα Σπουδών, όσο και στους τρόπους προσέγγισης και ένταξης παιδιών από διαφορετικά πολιτισμικά και εθνοτικά περιβάλλοντα μέσω της διαφοροποιημένης διδασκαλίας.
Επίσης, συμμετέχει στο πρόγραμμα επιμόρφωσης στις ΤΠΕ σε συνεργασία με τον «Διόφαντο», ενώ επισημαίνει την ανάγκη να δοθεί έμφαση στην εισαγωγική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Το ΙΕΠ έχει άλλωστε καταθέσει στο Υπουργείο πρόταση, που επεξεργάστηκε μεικτή επιτροπή, για την απόκτηση της Διδακτικής και Παιδαγωγικής Επάρκειας των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπάιδευσης.
Εκπαίδευση Προσφύγων
Το Ι.Ε.Π., μετά την απόφαση του ΥΠ.Π.Ε.Θ. για τη σύσταση και λειτουργία των Δομών Υποδοχής και Εκπαίδευσης Προσφύγων στα δημόσια σχολεία, συνέταξε Ανοικτά Αναλυτικά Προγράμματα στα διδακτικά αντικείμενα Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Αγγλικά, Αισθητική Αγωγή, Φυσική Αγωγή, Πληροφορική-ΤΠΕ. Παράλληλα, διενήργησε επιμορφωτικές συναντήσεις για τους εκπαιδευτικούς των Δ.Υ.Ε.Π. Τα αναλυτικά προγράμματα και το εκπαιδευτικό υλικό των ΔΥΕΠ βρίσκεται αναρτημένο στον κόμβο «Εκπαίδευση Προσφύγων» (https://www.iep.edu.gr/el/component/k2/content/5-ekpaidefsi-prosfygon) που αναπτύχθηκε για τις ανάγκες των εκπαιδευτικών. Στον ίδιο κόμβο περιέχονται συμπληρωματικά υλικά καθώς και τα ψηφιακά εργαλεία (ηλεκτρονικές φόρμες) που ανέπτυξε το ΙΕΠ, προκειμένου οι Σχολικοί Σύμβουλοι και οι Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων να υποβάλουν τακτές ενημερωτικές εκθέσεις.
Τη σχολική χρονιά 2017-2018 θα υλοποιηθεί η Δράση «Επιμορφωτικές δράσεις για την υποστήριξη της εκπαίδευσης παιδιών προσφύγων» που απευθύνεται σε Σχολικούς Συμβούλους, Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων και εκπαιδευτικούς που στελεχώνουν τις ΔΥΕΠ, Δράση που υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου «Παρεμβάσεις επιμόρφωσης για την ενίσχυση των σχολικών δομών του εκπαιδευτικού συστήματος».
Επιπλέον, το ΙΕΠ έχει αναπτύξει το πλαίσιο επεξεργασίας και έγκρισης αιτημάτων για την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων εντός των δομών φιλοξενίας προσφύγων από ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμούς, υποστηρίζοντας έτσι το ΥΠΠΕΘ και το ΥΜΕΠΟ στην οργάνωση και εποπτεία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που υλοποιούνται εντός των Κέντρων Φιλοξενίας Προσφύγων. Η διαδικασία υποβολής γίνεται μέσω ειδικής πλατφόρμας που αναπτύχθηκε από το ΙΕΠ και είναι προσβάσιμη μέσω της ιστοστελίδας του.
Με πρωτοβουλία του ΙΕΠ α) συγκεντρώθηκαν τα εκπαιδευτικά υλικά που έχουν παραχθεί στο πλαίσιο Προγραμμάτων Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης και τα οποία είναι προσβάσιμα μέσω σχετικής πλατφόρμας στην ιστοσελίδα του ΙΕΠ (https://www.iep.edu.gr/diapolitismiki/) και β) συστάθηκε Επιτροπή για την αναπροσαρμογή του πλαισίου λειτουργίας των Τάξεων Υποδοχής υπό την καθοδήγηση της οποίας θα εργαστούν αμισθί ομάδες εκπαιδευτικών, στελεχών της εκπαίδευσης και ειδικών επιστημόνων.
Τέλος, ο Πρόεδρος του ΙΕΠ επεσήμανε ότι ανάλογα προγράμματα θα εκπονηθούν και θα υλοποιηθούν και για άλλες ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως οι κρατούμενοι και οι Ρομά
Παρατηρητήριο για τη Μαθητική Διαρροή
Στις συγκεκριμένες έρευνες η Ελλάδα έχει πολύ καλά αποτελέσματα, δεδομένου ότι η μαθητική διαρροή παραμένει σε χαμηλά ποσοστά (Τα σχετικά πορίσματα έχουν αναρτηθεί στο site του ΙΕΠ)
PISA
Από τον διαγωνισμό Pisa μπορούν να εξαχθούν ορισμένα συμπεράσματα για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, τα οποία ενδεχομένως να πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν, κυρίως όσον αφορά στην κατανόηση κειμένου και τη δυσκολία μετάβασης από τη θεωρία στις εφαρμογές της γνώσης. Στο ΙΕΠ κατατέθηκε προ ημερών η έκθεση ειδικών επιστημόνων σχετικά με τα αποτελέσματα των Ελλήνων μαθητών στην εξέταση των Φυσικών Επιστημών, τα οποία θα εκτιμηθούν και θα αξιοποιηθούν κατά τη σύνταξη την νέων προγραμμάτων σπουδών.
