Πέντε σημεία για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Εν όψει των προγραμματικών δηλώσεων του νέου Υπουργού Παιδείας κ. Γαβρόγλου την προσεχή Τετάρτη, σωστά μεν έχει επισημάνει ο υπουργός ότι χρειάζεται αλλαγή στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου και στον τρόπο εισαγωγής στο πανεπιστήμιο, φοβάμαι όμως ότι η υποχώρηση από το αρχικό σχέδιο, για να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις των συνδικαλιστών, δεν θα βελτιώσει τα πράγματα. Μάλλον θα τα βαλτώσει.
1. Αν καθιερωθούν και πανελλήνιες εξετάσεις, και εξετάσεις στο Λύκειο, με το διπλό σύστημα δεν θα υπάρξει καμιά βελτίωση. Οι όποιες πανελλήνιου χαρακτήρα εξετάσεις θα συνεχίζουν να καταβροχθίζουν το Λύκειο, όπως συμβαίνει και τώρα.
2. Για να διασφαλιστεί η είσοδος στο Πανεπιστήμιο πρέπει να αναμορφωθούν οι δυο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, με νέο σχολικό πνεύμα, δηλαδή ελάχιστα υποχρεωτικά, λίγα μαθήματα επιλογής, με έγκυρες εξετάσεις και δοκιμιακή εργασία. Επομένως δεν γίνεται το νέο λύκειο να μην έχει διαφοροποιημένο πρόγραμμα και μια σωστά κατασκευασμένη βιβλιοθήκη με σταθμισμένα θέματα προς εξέταση. Εθνικό Απολυτήριο όχι με ένα μόνο τελικό βαθμό, αλλά με αναλυτική παρουσίαση των σπουδών κάθε μαθητή. Απολυτήριο αναγνωρίσιμο και από Πανεπιστήμια του εξωτερικού.
3. Αν οι δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου αναμορφωθούν προς αυτή την κατεύθυνση, τότε μένει ορφανή η πρώτη Λυκείου. Γιατί να μην συνενωθεί με τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου ώστε να υπάρχει ένα συνεκτικό πρόγραμμα εγκύκλιας γνώσης και διαμόρφωσης πολιτειότητας σε ένα τετραετές γυμνάσιο; Γυμνάσιο και Λύκειο δεν είναι απλώς διοικητικές μονάδες, αλλά δημιουργήθηκαν με μια λογική. Τη λογική της σπειροειδούς εξέλιξης της γνώσης. Όταν αυτή αλλάζει, αλλάζει και η διοικητική κατανομή. Τα πρακτικά και κτηριακά προβλήματα εργώδη μεν, δισεπίλυτα όχι.
4. Το ίδιο ζήτημα αντιμετωπίζεται ήδη και στα ΕΠΑΛ. Με την εξειδίκευση στις δυο τελευταίες τάξεις, ήδη αποφασισμένη, αφήνεται πάλι η πρώτη λυκείου ορφανή. Το τετραετές γυμνάσιο επομένως είναι μονόδρομος, πράγμα που σημαίνει διετές αναβαθμισμένο Γενικό Λύκειο και επίσης διετές αναβαθμισμένο Τεχνικό-επαγγελματικό Λύκειο, και τα δυο με δυνατότητες πρόσβασης σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.
5. Ακούγεται η πρόταση ότι τα παιδιά θα εισάγονται σε σχολές και όχι σε τμήματα. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να αναμορφωθούν πρώτα οι πανεπιστημιακές σχολές. Σήμερα έχουμε σχολές με 12 τμήματα, και μάλιστα ετερογενή (Φιλοσοφική), σχολές με 2 τμήματα, σχεδόν ταυτόσημα (Παιδαγωγικά), σχολές με ένα πολύ μεγάλο τμήμα και τα άλλα δορυφορικά (Ιατρική, Νομική), κλπ. Το πρόβλημα επομένως δεν λύνεται με είσοδο στις σχολές, αλλά στην καθιέρωση συστήματος και κανόνων ευρείας κινητικότητας εντός του πανεπιστημίου και όχι μόνο για το πρώτο έτος. Επίσης στην καθιέρωση ευελιξίας των πτυχίων (πρωτεύουσες και δευτερεύουσες ειδικότητες και joint degrees).
Για να είναι οι μεταρρυθμίσεις αποτελεσματικές οφείλουν να είναι προ παντός συνεκτικές και να υπακούουν σε μια εσωτερική λογική. Διαφορετικά δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από όσα καλούνται να λύσουν. Καλές επίσης είναι οι ατέρμονες συζητήσεις, αλλά οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη μας τον αμείλικτο πολιτικό χρόνο.
Αρχίσαμε πριν ένα ακριβώς χρόνο τον Εθνικό και Κοινωνικό Διάλογο για την Παιδεία, δημιουργώντας πολλές ελπίδες σε γονείς και εκπαιδευτικούς για ριζικές αλλαγές. Δεν έχουμε δικαίωμα να τους απογοητεύσουμε.
(Άρθρο στη σημερινή (13/12/16) Εφημερίδα των Συντακτών)
