Πανελλαδικές – Τα κριτήρια που θα επηρεάσουν και θα διαμορφώσουν τις βάσεις εισαγωγής

του Χρήστου Κάτσικα

               Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει για τους πάνω από 100 χιλιάδες φετινούς υποψήφιους (όλων των κατηγοριών), στην τελική πορεία για τις πανελλαδικές εξετάσεις του 2016, οι οποίες αρχίζουν στις 16 Μαΐου και στις οποίες προσφέρονται περίπου 69.985 θέσεις.

                Οι θέσεις αυτές αντιστοιχούν στους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων, των ΕΠΑΛ, τους αποφοίτους που θα εξεταστούν με το παλαιό σύστημα και τους αποφοίτους που θα καταθέσουν μηχανογραφικό χωρίς νέα εξέταση για το 10% των θέσεων. Πιο συγκεκριμένα αναλογούν  περίπου 7.000 θέσεις στους υποψηφίους της κατηγορίας του 10% και περίπου 5.200 θέσεις στους αποφοίτους ΕΠΑΛ που διαγωνίζονται στις πανελλήνιες εξετάσεις για μια θέση στα ΤΕΙ. Παράλληλα ένας αριθμός θέσεων αναλογεί στους υποψήφιους που επέλεξαν να διαγωνιστούν με το παλιό σύστημα (σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου οι υποψήφιοι αυτοί είναι περίπου το 5% του συνόλου όσων δήλωσαν συμμετοχή στις εξετάσεις). Η εκτίμηση είναι ότι συνολικά για τους υποψηφίους του γενικού λυκείου με το νέο σύστημα θα αντιστοιχούν περίπου 53.500-54.500 θέσεις.

                Μέσα στον Απρίλιο, οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποκτήσουν από το λύκειο που υπέβαλαν την αίτηση συμμετοχής στις εξετάσεις, το δελτίο εξεταζομένου, με το οποίο θα προσέρχονται στο εξεταστικό κέντρο. Στο δελτίο εξεταζομένου θα αναγράφεται  και το συγκεκριμένο εξεταστικό κέντρο, στο οποίο θα πρέπει οι υποψήφιοι  να προσέρχονται για την εξέταση στα πανελλαδικά μαθήματα.

               Μετά τις εξετάσεις, οι υποψήφιοι θα αποκτήσουν προσωπικό κωδικό ασφαλείας (password) για την ηλεκτρονική υποβολή του μηχανογραφικού τους δελτίου.

               Τις ίδιες ημέρες θα εξετασθούν όλοι οι υποψήφιοι των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων – και εκείνοι που θα διεκδικήσουν μία θέση με το νέο σύστημα των 4+1 μαθημάτων, και οι απόφοιτοι που θα προτιμήσουν το παλιό σύστημα των 6 μαθημάτων. Και αυτό, έστω κι αν τα θέματα σε κάποια μαθήματα για τις δύο κατηγορίες υποψηφίων είναι διαφορετικά, λόγω της διαφορετικής εξεταστέας ύλης.

ΟΙ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ

Η ανίχνευση του «πώς θα κινηθούν φέτος οι βάσεις» στηρίζεται, ουσιαστικά, στην εξέταση τριών βασικών παραγόντων που λειτουργούν ως «πύργος ελέγχου» του σκαμπανεβάσματος των βάσεων και πριμοδοτούν τις «καταδύσεις» ή τις «αναρριχήσεις» τους.

Αναφερόμαστε, βεβαίως, στις συντεταγμένες της διαμόρφωσης των βάσεων, που είναι:

                α. Ο «βαθμός δυσκολίας – ευκολίας» των θεμάτων και οι επιδόσεις των υποψηφίων σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές και ιδιαίτερα σε σχέση με την τελευταία χρονιά με την οποία γίνονται οι βασικές συγκρίσεις.

                β. Ο αριθμός των υποψηφίων σε σχέση με τον αριθμό των εισακτέων που κάθε χρόνο παίζει τον ρόλο του «πασπαρτού» για τις βάσεις των πέντε Επιστημονικών Πεδίων.

γ. Η σχέση ζήτησης – προσφοράς θέσεων, δηλαδή, ο αριθμός των υποψηφίων που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στις «σχολές κύρους» ή στις «σχολές περιορισμένης ζήτησης» και οι προσφερόμενες θέσεις στις παραπάνω σχολές.

                Οι δύο πρώτοι παράγοντες προδιαγράφουν, κυρίως, το «πατρόν» των γενικών βάσεων εισαγωγής στα πέντε Επιστημονικά Πεδία, ενώ ο άλλος παράγοντας (γ), κυρίως, «ξεναγεί» τους υποψηφίους στις «πίστες» των βάσεων κάθε Τμήματος Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ στα όρια των Επιστημονικών Πεδίων.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΜΕ ΓΕΝΙΚΟ ΒΑΘΜΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ «ΑΡΙΣΤΑ» (18-20) ΑΠΟ ΤΟ 2003 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2015
ΣΥΝΟΛΟ	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015
	6.623	6.292	5.669	5.719	7.891	8.915	10.688	10.571	6.178	6.800	4.651	7.428	4.010
Πηγή: Χρήστος Κάτσικας, Επεξεργασία στοιχείων ΥΠΑΙΘ, Μάρτιος 2016

Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

                Όσον αφορά τη ζήτηση των τμημάτων από τη μεριά των υποψηφίων δεν αναμένεται διαφοροποίηση σε σχέση με πέρσι. Η επιμονή μεγάλου τμήματος των υποψηφίων σε σχολές της περιοχής που κατοικοεδρεύουν  (λόγω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που εκτός των άλλων έχει μειώσει και τις προσδοκίες για αντιστοίχηση κάποιων σχολών με επαγγελματική αποκατάσταση), θα συνεχιστεί και φέτος ενώ από την άλλη όλα τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φανερώνουν ότι δεν έχει αναδειχθεί καμιά σχολή ή ομάδα σχολών στις οποίες να επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των υποψηφίων με διαφορετικούς όρους σε σχέση με πέρσι.

Μεγάλος θα είναι και φέτος ο ανταγωνισμός των υποψηφίων για τις λεγόμενες περιζήτητες σχολές. Ενδεικτικό του ανταγωνισμού, είναι το γεγονός ότι, στις τελευταίες Πανελλαδικές Εξετάσεις, στις 30 πιο δημοφιλείς σχολές οι πρώτες προτιμήσεις ανήλθαν σε 21.476, οι προσφερόμενες θέσεις δεν ξεπέρασαν τις 3.735, ενώ μόλις το 17,39% κατόρθωσε να κατοχυρώσει μια θέση σε αυτές.

               Νομικές, Πολυτεχνικές, Ιατρικές και Στρατιωτικές Σχολές μαζί με συγκεκριμένα οικονομικά τμήματα (το τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνας), τα τμήματα Ψυχολογίας Αθήνας και Θεσσαλονίκης και το τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της Αθήνας. θα τρυγήσουν και φέτος την αφρόκρεμα των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων και από αυτή την άποψη ο παράγοντας ζήτηση δεν μπορεί να γίνει ο τροχονόμος της κίνησης των βάσεων εισαγωγής όπως παλιότερα.

Η ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ

               Σχετικά με το φετινό αριθμό των εισακτέων στα ΑΕΙ για το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 αυτός είναι αυξημένος κατά 1.640 θέσεις λόγω της αύξησης που σημειώνεται στους εισακτέους των ΤΕΙ, ενώ στα Πανεπιστήμια έχουμε μικρή μείωση 345 θέσεων.

Έτος	Σύνολο εισακτέων ΑΕΙ	ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ	ΤΕΙ
2014-15	70.305	46.735	23.570
2015-2016	68.345	44.200	24.145
2016-2017	69.985	43.855	26.130

                Στην πλειοψηφία των Τμημάτων ο αριθμός των εισακτέων παρέμεινε αμετάβλητος, αν και αυτό αφορά κυρίως τα Πανεπιστήμια και όχι τα ΤΕΙ. Συγκεκριμένα σε 232 Τμήματα ο αριθμός δεν άλλαξε συγκριτικά με το 2015-2016, ενώ αύξηση εισακτέων έχουμε σε 161 Τμήματα με τα 117 εξ αυτών να είναι Τμήματα των ΤΕΙ και μείωση σε 50 Τμήματα.

                Η μεγαλύτερη αύξηση εισακτέων στα Πανεπιστήμια παρατηρείται στο τμήμα Πληροφορικής και Τηλεματικής του Χαροκοπείου καθώς οι εισακτέοι αυξάνονται κατά 30 συγκριτικά με το προηγούμενο έτος και το ποσοστό της αύξησης διαμορφώνεται στο 42,86%. Ακολουθεί το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων με αύξηση 20 ποσοστιαίων μονάδων ενώ το Τμήμα Πληροφορικής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνεται στον πίνακα των Τμημάτων με τη μεγαλύτερη αύξηση εισακτέων καθώς το συναντάμε στην τρίτη θέση με ποσοστό αύξησης 20%.

Τα Τμήματα με τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης εισακτέων
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ	ΤΜΗΜΑ	2016	2015	ΔΙΑΦΟΡΑ	ΠΟΣΟΣΤΟ
ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ	100	70	30	42,86%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ	ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ	50	40	10	25,00%
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ	120	100	20	20,00%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ	ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ	210	180	30	16,67%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ	ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ	140	120	20	16,67%
ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ	ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ	150	130	20	15,38%
ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ	ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ	80	70	10	14,29%
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ	ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ	170	150	20	13,33%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ	170	150	20	13,33%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ	ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ	180	160	20	12,50%
ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ	ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ	95	85	10	11,76%
ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ	200	180	20	11,11%
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ	ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ	100	90	10	11,11%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ	220	200	20	10,00%
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ	ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ	110	100	10	10,00%
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ	230	210	20	9,52%
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ	ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ – ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ	240	220	20	9,09%
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ	ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ	130	120	10	8,33%
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ	ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ	130	120	10	8,33%
ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ	ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ	135	125	10	8,00%

ΑΘΗΝΑ – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ               

Στα περσινά επίπεδα διαμορφώνεται ο αριθμός των εισακτέων στα Πανεπιστήμια που έχουν έδρα το Λεκανοπέδιο Αττικής. Ο συνολικός αριθμός των προσφερόμενων θέσεων συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας είναι 12.710 έναντι 12.770 του ακαδημαϊκού έτους 2015-2016.

Στα ΤΕΙ Αθηνών, Πειραιώς και ΑΣΠΑΙΤΕ φέτος προσφέρονται 4.935 θέσεις έναντι 4.690 του προηγούμενου έτους, αριθμός αυξημένος κατά 245 θέσεις.

Όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη διαπιστώνουμε ότι ο αριθμός εισακτέων είναι στα ίδια επίπεδα για το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, μικρή μείωση 10 θέσεων έχουμε στο Αριστοτέλειο, ενώ στο Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης καταγράφεται αύξηση εισακτέων κατά 90 θέσεις.

Μείωση έχουμε, όπως και στην Αθήνα, στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης όπου φέτος οι εισακτέοι είναι 55 έναντι 130 του 2015-2016. Συνολικά καταγράφεται αύξηση θέσεων στο σύνολο των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης 5 θέσεων.

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΕΥΚΟΛΙΑΣ / ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ : Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ Χ ;

Είναι φανερό ότι ο δημόσιος λόγος περί εύκολων ή δύσκολων θεμάτων έχει κάποια αξία μόνο σαν συγκριτικό στοιχείο καθώς για τη διαμόρφωση των βάσεων (άνοδος ή κάθοδος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά) έχει σημασία όχι το «τι» έγραψαν γενικά οι υποψήφιοι, αλλά το «τι» έγραψαν σε σχέση με τους υποψήφιους της προηγούμενης χρονιάς.

Στο σημείο όμως αυτό δεν υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία καθώς φέτος κάνει το «ντεμπούτο» του το νέο σύστημα πρόσβασης στο οποίο έχουμε διαφορετικά επιστημονικά πεδία, διαφορετική κατανομή των υποψηφίων, λιγότερα μαθήματα, διαφορετικό υπολογισμό των μορίων και μη συμμετοχή του προφορικού βαθμού στον υπολογισμό της τελικής βαθμολογίας.

Σχετικά με την κίνηση των βάσεων εισαγωγής

Η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί φανερώνουν ότι με το νέο σύστημα εισαγωγής θα έχουμε πτωτικές τάσεις στην κίνηση των βάσεων. Αυτό οφείλεται, αφενός, στο ότι δεν υπάρχουν πλέον εύκολα μαθήματα που να ανεβάζουν τη μέση απόδοση υποψηφίων και, αφετέρου, στην αφαίρεση, κατά τον υπολογισμό της βαθμολογίας, των προφορικών βαθμών οι οποίοι έδιναν πριμ 600 μορίων στο σύνολο σχεδόν των υποψηφίων.

Παράλληλα με το νέο τρόπο υπολογισμού έχει αποδυναμωθεί η βαρύτητα των δύο Μαθημάτων Αυξημένης Βαρύτητας.

Ωστόσο υπάρχει και ο πιο κάτω αντίλογος: Όπως σημειώνει ο υπεύθυνος του Κέντρου Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού Φθιώτιδας Δημήτρης Καλοδήμος, με το παλιό σύστημα η μέγιστη συνεισφορά των προφορικών βαθμών ήταν 600 μόρια αν είχαμε σε όλα τα μαθήματα προφορικά 2 τουλάχιστον βαθμούς πάνω από τα γραπτά και  αν δεν είχαμε ποινή μορίων π.χ υποψήφιοι της Θεωρητικής Κατεύθυνσης που διεκδικούν σχολές του 3ου Πεδίου (Υγεία).

Αν ληφθεί, μάλιστα υπόψη, ότι αν διαβάζει κανείς σε 4 μαθήματα και όχι σε 6 θα έχει καλύτερη επίδοση, τότε υπάρχει πιθανότητα αντί για πολύ μικρή πτώση βάσεων να έχουμε αύξηση βάσεων τουλάχιστον για τις υψηλόβαθμες σχολές.

Παράλληλα υπάρχουν και ορισμένα άλλα σημαντικά στοιχεία που αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην κίνηση των βάσεων καθώς αφορούν στη σχέση αριθμός υποψηφίων – αριθμός θέσεων εισακτέων μέσα στα όρια των Επιστημονικών Πεδίων.

Ας ανιχνεύσουμε αυτή τη σχέση και το ρόλο της στην κίνηση των βάσεων εισαγωγής στα δυο μεγαλύτερα Επιστημονικά Πεδία, των ανθρωπιστικών σπουδών και των θετικών επιστημών.

Οι υποψήφιοι των ανθρωπιστικών σπουδών με το νέο σύστημα πρόσβασης είναι λίγο λιγότεροι από πέρσι (37,8% των υποψηφίων φέτος ενώ πέρυσι αποτελούσαν το 40,54 των υποψηφίων), αλλά παράλληλα φέτος έχουν πολύ λιγότερες επιλογές από πέρυσι. Αυτό σημαίνει ότι οι φετινοί υποψήφιοι του μεγαλύτερου Πεδίου (των ανθρωπιστικών σπουδών) εφόσον η συντριπτική τους πλειονότητα δεν δηλώσει 5^ο μάθημα θα έχουν δυσμενέστερους όρους πρόσβασης από τους περισυνούς του ίδιου Πεδίου καθώς θα τους αντιστοιχούν αρκετές λιγότερες θέσεις.

Αντίθετα οι υποψήφιοι του δεύτερου μεγαλύτερου Επιστημονικού Πεδίου, των θετικών επιστημών, (35,8% των υποψηφίων), καθώς έχουν πρόσβαση στις σχολές του 2ου και του 3ου πεδίου (δηλαδή διεκδικούν περίπου 24.000 θέσεις), αναμένεται να έχουν σημαντικά μεγαλύτερες ευκαιρίες πρόσβασης.

……………………………………………………………………………………….

H ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΤΑ ΝΕΑ

Αρχαία Ελληνικά

Δίνεται υποψηφίους απόσπασμα διδαγμένου κειμένου 12-20 στίχων και τους ζητείται να μεταφράσουν ένα τμήμα του 8-10 στίχων στη νέα ελληνική και να απαντήσουν σε δύο ερωτήσεις ερμηνευτικές. Επίσης να απαντήσουν σε μια ερώτηση ερμηνευτική που αναφέρεται σε τμήματα του από μετάφραση διδασκόμενου κειμένου. Σε αυτή την περίπτωση δίνεται σε φωτοτυπία το συγκεκριμένο μεταφρασμένο τμήμα. Ακόμα δίνεται μία ερώτηση που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποί ανήκει το κείμυνο, στον συγγραφέα ή στο έργο του και μια ερώτηση λεξιλογική – σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαία και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα). Δίνεται επίσης αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 10-12 στίχων και ζητείται να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική και να απαντήσουν σε μια ερώτηση γραμματικής και μια συντακτικού. Η μετάφραση του διδαγμένου κειμένου βαθμολογείται με 10 μονάδες και του αδίδακτου με 20. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες.

Νεοελληνική Γλώσσα

Δίνεται σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κ.τλ) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για τον σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά , πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Οι υποψήφιοι καλούνται:

Α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου, της οποία η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημά του.

Β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται η κατανόηση του κειμένου , η οργάνωση του λόγου, τα σημασιολογικά στοιχεία και η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.

Γ) Να συντάξουν νέο κείμενο έως 600 λέξεις, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του δοθέντος κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από αυτό.

Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο με 35 και το τρίτο με 40 μονάδες. Λαμβάνονται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η ακρίβεια, η ορθότητα της διατύπωσης και το περιεχόμενο.

Λατινικά

Δίνεται διδαγμένο κείμενο 10-15 στίχων και ζητείται να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική γλώσσα και να απαντήσουν σε δύο γραμματικές και δύο συντακτικές παρατηρήσεις, οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα. Η μετάφραση κειμένου βαθμολογείται με 40 μονάδες, ενώ κάθε παρατήρηση σε 15 μονάδες.

Ιστορία

Εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες. Στην πρώτη περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των υποψηφίων και η κατανόησή τους. Στη δεύτερη περιλαμβάνονται δύο τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους υποψήφιους σε φωτοτυπία. Το υλικό αυτό αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράμματα κ.λπ. που χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως μέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας, καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους υποψηφίους γραπτώς.

Μαθηματικά

Δίνονται τέσσερα θέματα από την εξεταστέα ύλη, τα οποία μπορούν να αναλύονται υποερωτήματα.

Α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήματα θεωρίας που αφορούν έννοιες, ορισμούς, λήμματα, προτάσεις, θεωρήματα και πορίσματα. Με το θέμα αυτό ελέγχεται η κατανόηση των βασικών εννοιών, των σπουδαιότερων συμπερασμάτων κ.λπ.

Β) Το δεύτερο και το τρίτο θέμα αποτελούνται καθένα από μία άσκηση που απαιτεί από τον υποψήφιο ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών.

Γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα που η λύση του απαιτεί από τον υποψήφιο ικανότητες συνδυασμού και σύνθεση προηγούμενων γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών στη διαδικασία επίλυσής του. Το θέμα αυτό μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα, τα οποία βοηθούν τον υποψήφιο στη λύση.

Η βαθμολογία κατανέμεται ανά 25 μονάδες στο κάθε θέμα.

Φυσική, Χημεία

Δίνονται τέσσερα θέματα:

Α) Το πρώτο αποτελείται από ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται η γνώση της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης.

Β) Το δεύτερο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται η κατανόηση της θεωρίας και η κριτική ικανότητα των υποψηφίων και συγχρόνως οι νοητικές δεξιότητες που απέκτησαν κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του μαθήματος.

Γ) Το τρίτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση εφαρμογής της θεωρίας, η οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, τύπων, νόμων και αρχών.

Δ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση που απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και την ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαδικασία επίλυσή του. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά 25 μονάδες στο καθένα.

Βιολογία

Δίνονται τέσσερα θέματα που έχουν ως εξής :

Α) Το πρώτο και δεύτερο θέμα αποτελούνται από ανεξάρτητες ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της δυνατότητας παρουσίασης και τεκμηρίωσης θεμάτων σχετικών με την εξεταστέα ύλη και της κατανόησης από τον υποψήφιο βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινομένων.

Β) Το τρίτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του υποψηφίου να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση κ.λπ) για την αξιολόγηση δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μια άσκηση ή ένα πρόβλημα και στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του υποψηφίου να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή του. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά 25 μονάδες στο καθένα.