Τον Ιανουάριο του 2015 το www.fresheducation.gr και το https://xenesglosses.eu/  είχαν δημοσιεύσει έρευνα με θέμα: “Γιατί οι Άγγλοι επιλέγουν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού” που πραγματοποιήθηκε από μία ένωση εκπαιδευτικών και λεκτόρων της Μ. Βρετανίας σε μάχιμους εκπαιδευτικούς της τάξης.

Όμως ποια είναι τα κίνητρα των Ελλήνων εκπαιδευτικών να εισέλθουν στο επάγγελμα;

Παρακάτω σας παρουσιάζουμε μια έρευνα με μεγάλο δείκτη εγκυρότητας και αξιοπιστίας που  υπογράφει ο Ευστράτιος Παπάνης Επίκουρος Καθηγητής του τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου σχετικά με τα κίνητρα των Ελλήνων εκπαιδευτικών.

Απόσπασμα των συμπερασμάτων της έρευνας:

Tο μορφωτικό επίπεδο των γονέων και το κοινωνικό τους κύρος επηρεάζουν την απόφαση των παιδιών για το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν. Για το λόγο αυτό συνήθως επιδιώκουν επαγγέλματα παρόμοια με αυτά των γονέων τους ή εκφράζουν προτιμήσεις υψηλότερες. Για παράδειγμα, σε ένα σημαντικό ποσοστό από τους φοιτητές του παιδαγωγικού τμήματος του δείγματος, η μητέρα ή ο πατέρας ασκεί το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Βέβαια, παρατηρείται και η περίπτωση, όπου ενώ οι γονείς ασκούν κάποιο μη επιστημονικό επάγγελμα, τα παιδιά επιλέγουν ανώτατες σχολές, αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως μία προσπάθεια κοινωνικής κινητικότητας και κοινωνικής καταξίωσης. Γενικότερα, παρατηρείται ότι τα παιδιά που έχουν γονείς με πτυχίο ανώτατης σχολής αποτελούν τη μεγαλύτερη συχνότητα φοίτησης σε αντίστοιχες σχολές, ενώ τα παιδιά των λιγότερων προνομιούχων επαγγελμάτων αποτελούν μία μικρή αναλογία.

   Πέρα όμως από τους οικογενειακούς παράγοντες και τους παράγοντες που σχετίζονται με το μορφωτικό επίπεδο και το επάγγελμα των γονέων, σημαντική επίδραση έχουν και διάφοροι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες. Η επιλογή επαγγέλματος μπορεί να οφείλεται στη μίμηση προτύπων (31,8 %), ρόλο που συνήθως αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί, ή σε μεταβλητές που έχουν να κάνουν με στοιχεία του χαρακτήρα. Ισχυρό κίνητρο αποτελεί το να αγαπάς τα μικρά παιδιά και να σε ευχαριστεί η συναναστροφή μαζί τους (73,6%), καθώς το επάγγελμα του εκπαιδευτικού συνδέεται άμεσα με αυτά, έπειτα η σταθερή και σίγουρη δουλειά (65%) και οι οικονομικές απολαβές (46,1%). Βλέπουμε λοιπόν, ότι οι προσδοκίες των ατόμων για τις μελλοντικές απολαβές τους επηρεάζουν σημαντικά την προτίμησή τους ως προς το επάγγελμα και τις σπουδές τους, όπως επίσης και ο παράγοντας  μονιμότητα φαίνεται ιδιαίτερα έντονος.

   Επιπλέον, πολλοί επιλέγουν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού επειδή θεωρούν ότι η ενασχόληση με τα παιδιά σε βοηθά να ξεπερνάς τις αδυναμίες, να μένεις και εσύ παιδί και να ανανεώνεσαι κάθε στιγμή (52,1%). Παράλληλα, η δυνατότητα εύκολης επαγγελματικής αποκατάστασης (50,6%), η διάθεση διαφοροποίησης από τους δασκάλους που γνώρισαν κατά τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής (28%), το ότι τους επιτρέπει να ασχοληθούν με την οικογένειά τους (48,1%) και ότι έχει ενδιαφέροντα μαθήματα (48,7%) είναι παράγοντες που μπορούν να θεωρηθούν σημαντικά εργασιακά κίνητρα.

   Το επάγγελμα που ασκεί ένα άτομο εκτός από τις οικονομικές απολαβές, που του εξασφαλίζουν την επιβίωση, σχετίζεται και με άλλες ανάγκες για δημιουργική δράση, προσωπική ανάπτυξη, απόκτηση και διεύρυνση γνώσεων και εμπειριών, που όμως έχουν μικρότερη επίδραση. Συγκεκριμένα, ως κίνητρα για την επιλογή του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού λειτουργούν η διάθεση για βοήθεια οικογενειών που έχουν χαμηλότερες οικονομικές δυνατότητες όπως είναι οι μετανάστες (44,3%), το ότι υπάρχει αρκετός ελεύθερος χρόνος για διακοπές (45,1%), άρα θεωρείται ιδιαίτερα ξεκούραστο επάγγελμα (42%). Επίσης, το γεγονός ότι έχουν να κάνουν με αγνά και άκακα παιδιά (39,1%) και η εκτίμηση που χαίρει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στην κοινωνία (34,1%).

    Παρατηρείται εδώ η σημασία που έχει η κοινωνική αναγνώριση ενός επαγγέλματος, που πολλές φορές οδηγεί τους νέους να επιλέγουν ένα επάγγελμα όχι τόσο της επιθυμίας τους αλλά λόγω του υψηλού γοήτρου και κύρους που αυτό τους προσδίδει. Γι αυτό υπάρχει μία έντονη προτίμηση σε επαγγέλματα υψηλού κύρους και όχι τόσο σε χειρωνακτικά επαγγέλματα. Μία άλλη διαπίστωση έχει  να κάνει με το ότι οι νέοι πλέον δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στη προσωπική τους ζωή άρα σε θέματα όπως οι διακοπές και ο ελεύθερος χρόνος, συνθήκες τις οποίες φαίνεται να ικανοποιεί το επάγγελμα του εκπαιδευτικού.

   Από την άλλη, οι συνθήκες εργασίας θα μπορούσε να πει κανείς ότι επηρεάζουν την απόφαση για το επάγγελμα που κάποιος θα ακολουθήσει. Παρόλα αυτά, από το δείγμα της έρευνας διαφαίνεται ότι δεν παίζουν κανένα ρόλο. Το 49,6% δεν επηρεάζεται από το αν θα απομακρυνθεί ή όχι από το πατρικό του σπίτι, αν θα εργαστεί κοντά στους δικούς του, στο χωριό του (37,7%) ή αν θα υπηρετήσει στην ύπαιθρο (38,6%).

   Τέλος, ένα μεγάλο ποσοστό 86,5% δηλώνει ότι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού δεν ήταν μία λύση ανάγκης, δηλαδή εξασφάλιση του σίγουρου και μετά αναζήτηση κάτι καλύτερου (37,2%), ούτε προέκυψε λόγω αποτυχίας εισαγωγής σε άλλη σχολή (79,3%). Σκοπός δεν ήταν να αποδείξουν την αξία τους σε προηγούμενους εκπαιδευτικούς (67,7%) ούτε να εκπληρώσουν την επιθυμία των γονέων τους (58%)

Λόγοι επιλογής του διδασκαλικού επαγγέλματος

ΔΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΕΔΩ