ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Η Αρχή για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) κατά το πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της παρήγαγε σημαντικό έργο, παρά την ελλιπή χρηματοδότηση, τις στοιχειώδεις συνθήκες στέγασης και τεχνολογικής υποστήριξης και τις καθυστερήσεις στη στελέχωσή της. Εντούτοις, τόσο ο ρόλος της Αρχής όσο και το έργο της δεν έχουν γίνει κατανοητά από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας, όπως προκύπτει και από σειρά σχολίων και άρθρων, τα οποία έχουν αναρτηθεί σε εκπαιδευτικούς δικτυακούς τόπους. Προς τούτο, κρίνεται σκόπιμο να παρουσιασθεί εν συντομία ο ρόλος της ΑΔΙΠΠΔΕ, καθώς και το έργο το οποίο έχει παραγάγει μέχρι σήμερα.
Ι. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΔΙΠΠΔΕ
Η ΑΔΙΠΠΔΕ, σύμφωνα με το Ν.4142/13, αποτελεί Ανεξάρτητη Αρχή επιφορτισμένη με τη διασφάλιση παροχής υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικού έργου στην A/βάθμια και B/βάθμια εκπαίδευση, και προς τούτο ασκεί, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
Α) Παρακολουθεί, μελετά και αξιολογεί την εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής, εποπτεύει και μεταξιολογεί τις διαδικασίες και τα συστήματα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου και συντάσσει κατά το μήνα Μάιο έκθεση, την οποία υποβάλλει στον Πρόεδρο της Βουλής και τoν Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων. Στην εν λόγω έκθεση εντοπίζονται αδυναμίες και προβλήματα, διατυπώνονται κρίσεις και προτείνονται τρόποι αντιμετώπισής τους.
Β) Αποφαίνεται ως δευτεροβάθμιο όργανο επί των ενστάσεων των στελεχών της εκπαίδευσης (περιφερειακών διευθυντών, σχ. συμβούλων και διευθυντών εκπαίδευσης). Πρόκειται για θετικό στοιχείο της νέας νομοθεσίας, επειδή για πρώτη φορά δεν εκδικάζει την ένσταση ο ίδιος φορέας που διενέργησε την αξιολόγηση και τη βαθμολόγηση.
Γ) Στηρίζει και αξιολογεί την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων και αποκεντρωμένων υπηρεσιών του ΥΠΑΙΘ, μέσω της δημιουργίας Επιτροπών Αξιολόγησης Εκπαιδευτικού Έργου (ΕΑΕΕ) ανά Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Με ευθύνη της ΑΔΙΠΠΔΕ δημιουργείται Μητρώο Εμπειρογνωμόνων Αξιολόγησης Εκπαιδευτικού Έργου (ΜΕΑΕΕ), από το οποίο, με βάση κριτήρια, στελεχώνονται οι τοπικές και οι ιδιαίτερες ΕΑΕΕ. Πρόθεση της ΑΔΙΠΠΔΕ είναι οι ΕΑΕΕ να έχουν, πρωτίστως, ρόλο «κριτικού φίλου» και, δευτερευόντως, ρόλο «εξωτερικού» αξιολογητή των σχολικών μονάδων ή των φορέων.
Δ) Λειτουργεί, μέσω των ΕΑΕΕ, ως δευτεροβάθμιο όργανο για την εκδίκαση των ενστάσεων που τυχόν θα γίνουν από εκπαιδευτικούς και Διευθυντές στο πλαίσιο της αξιολόγησής τους.
Ε) Αναπτύσσει ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης και βάση δεδομένων της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ και τους φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο αυτό.
ΣΤ) Διεξάγει μελέτες και έρευνες σχετικές με την αποστολή της ή αναθέτει τη διεξαγωγή τους σε άλλους φορείς.
Από τα προηγούμενα γίνεται σαφές ότι η ΑΔΙΠΠΔΕ δεν αποτελεί φορέα υλοποίησης της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Ως Ανεξάρτητη Αρχή επιφορτίζεται ουσιαστικά με τον έλεγχο των όψεων της εκπαιδευτικής πολιτικής, λειτουργία που υπερβαίνει σημαντικά τα μέχρι σήμερα κρατούντα στον εκπαιδευτικό χώρο.
ΙΙ. ΤΟ ΔΣ ΤΗΣ ΑΔΙΠΠΔΕ
Ο Πρόεδρος της Αρχής ορίζεται, ύστερα από δημόσια προκήρυξη της θέσης, από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής μετά από πρόταση του Υπουργού. Μέλη του ΔΣ της Αρχής ορίζονται μετά από δημόσια προκήρυξη και κρίση από επιτροπή καθηγητών πανεπιστημίων, η οποία και συντάσσει αξιολογικό πίνακα των υποψηφίων.
Τα μέλη του ΔΣ της Αρχής, πλην του προέδρου, που είναι αποκλειστικής απασχόλησης, δεν μισθοδοτούνται. Προβλέπεται αποζημίωση πενήντα (50) ευρώ ανά συνεδρίαση και μέχρι έξι (6) συνεδριάσεις ετησίως (ήτοι, μέχρι 300 ευρώ ανά μέλος ΔΣ ετησίως), παρόλο που το πολυσχιδές έργο της Αρχής απαιτεί πολύ μεγάλο αριθμό συνεδριάσεων ετησίως. Ενδεικτικά, κατά το 1ο εξάμηνο λειτουργίας της Αρχής το ΔΣ συνεδρίασε τριάντα πέντε (35) φορές. Έτσι, επί της ουσίας ακόμα και το κόστος παράστασης και συμμετοχής στις συνεδριάσεις της Αρχής επιβαρύνει αποκλειστικά τα μέλη της και σε καμιά περίπτωση τον εθνικό προϋπολογισμό ή κάποιο πρόγραμμα ΕΣΠΑ.
ΙΙΙ. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΑΔΙΠΠΔΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ
Η ΑΔΙΠΠΔΕ με σειρά ενεργειών έχει επιτύχει τα ακόλουθα:
Α) Στελέχωση σε ανθρώπινο δυναμικό και οργανόγραμμα
Μέχρι σήμερα, δεν έχει γίνει καμία πρόσληψη επιστημονικού ή διοικητικού προσωπικού, όπως προβλέπει ο Ν. 4142/2013. Οι λειτουργικές ανάγκες έχουν καλυφθεί με απόσπαση δέκα εκπαιδευτικών σε θέση ειδικού επιστημονικού προσωπικού, ενός νομικού και ενός διοικητικού, μετά από δημόσια προκήρυξη και επιλογή με βάση σαφώς προσδιορισμένα προσόντα. Το λειτουργικό οργανόγραμμα της Αρχής έχει διαμορφωθεί όπως παρακάτω, με την παρατήρηση ότι η θέση του Διευθυντή παραμένει κενή.
Β) Στέγαση και εξοπλισμός
Αυτή τη στιγμή η ΑΔΙΠΠΔΕ στεγάζεται σε δύο γραφεία τα οποία βρίσκονται στο ΥΠΑΙΘ και έχει στη διάθεσή της πολύ περιορισμένο ψηφιακό εξοπλισμό. Είναι σε εξέλιξη οι διαδικασίες βελτίωσης της μηχανοργάνωσης της Αρχής.
Γ) Πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης αξιολογικών δεδομένων
Αμέσως μετά τη μερική στελέχωσή της η Αρχή ανέπτυξε το δικτυακό της τόπο και διαμόρφωσε, σε συνεργασία με το ΙΕΠ λόγω έλλειψης οικείων πόρων, την ηλεκτρονική πλατφόρμα για την κατάθεση των αιτήσεων για αποσπάσεις στην ΑΔΙΠΠΔΕ και το Μητρώο. Στην παρούσα φάση είναι υπό ανάπτυξη το βασικό πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης αξιολογικών δεδομένων, όπου θα καταχωρίζονται με ειδικούς κωδικούς αριθμούς και όχι με ονοματεπώνυμα δεδομένα της αξιολόγησης. Πρόκειται για δεδομένα που αφορούν στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών (θα τα προμηθεύεται η Αρχή από το αρμόδιο για την υλοποίηση της αξιολόγησης Τμήμα του ΥΠΑΙΘ), στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων και των φορέων που εποπτεύει το ΥΠΑΙΘ (θα προέρχονται από τις ΕΑΕΕ), καθώς και κάθε άλλο στοιχείο που θα προκύψει από το ερευνητικό έργο της Αρχής.
Δ) Προϋπολογισμός Λειτουργίας της ΑΔΙΠΠΔΕ
Ο συνολικός προϋπολογισμός της ΑΔΙΠΠΔΕ για το 2014 ήταν 50.000 ευρώ και εξ αυτών απορροφήθηκαν από Φεβρουάριο έως Δεκέμβριο 2014, 43.000 ευρώ για μισθοδοσία, εξοπλισμό, διαδίκτυο, γραφική ύλη και λοιπά λειτουργικά έξοδα. Διευκρινίζεται ότι η ΑΔΙΠΠΔΕ δεν διαχειρίζεται κονδύλια του ΕΣΠΑ και, επομένως, τα μέλη του ΔΣ δεν έχουν πρόσθετες απολαβές από τη διαχείριση τέτοιων κονδυλίων. Επιπλέον, το ΔΣ έχει καταθέσει Έκθεση χρηματοδότησης δράσεων σχετικών με τις αρμοδιότητες της ΑΔΙΠΠΔΕ, χωρίς ιδιαίτερο κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η λειτουργία των απαραίτητων οργάνων (π.χ. ΕΑΕΕ) και οι προϋποθέσεις υλοποίησης των αρμοδιοτήτων της.
Ε) Απόφανση επί των ενστάσεων των στελεχών σχετικά με την αξιολόγησή τους
Βάσει των αρμοδιοτήτων του το ΔΣ της Αρχής διαμόρφωσε πλαίσιο αποτίμησης του έργου και τον προσόντων των στελεχών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Π.Δ. 152/2013. Στη συνέχεια, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών η Αρχή εξέτασε συνολικά διακόσιες εννέα (209) ενστάσεις που υποβλήθηκαν, και ανήρτησε τις σχετικές αποφάνσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της αξιολόγησης. Τα πρώτα γενικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις αποφάνσεις αυτές παρουσιάζονται στους Πίνακες 1 και 2.
Πίνακας 1. Χαρακτηρισμός αποφάνσεων επί των υποβληθεισών ενστάσεων.
| Απόφανση | Πλήθος ενστάσεων | Ποσοστό % |
| Δεκτή | 21 | 10,05% |
| Μερικώς δεκτή | 59 | 28,23% |
| Απορρίπτεται | 129 | 61,72% |
| Σύνολο | 209 | 100% |
Πίνακας 2. Αποφάνσεις ανά κατηγορία αξιολόγησης.
| Ενστάσεις που υποβλήθηκαν | Ενστάσεις που έγιναν δεκτές | Ποσοστό % | |
| Κατηγορία Ι | 139 | 6 | 4,32% |
| Κατηγορία ΙΙ | 147 | 7 | 4,76% |
| Κατηγορία ΙΙΙ | 159 | 10 | 6,29% |
| Κατηγορία ΙV | 146 | 68 | 46,58% |
Στ) Διαμόρφωση Μητρώου Εμπειρογνωμόνων και ΕΑΕΕ
Η πρώτη φάση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων για το Μητρώο έχει ολοκληρωθεί και η διαμόρφωσή του, καθώς και η συγκρότηση των ΕΑΕΕ βρίσκονται σε εξέλιξη. Το ΔΣ της Αρχής, εκτιμώντας τις ανάγκες του αξιολογικού συστήματος, κατέθεσε άμεσα πρόταση τροπολογίας, ώστε να καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας και η στελέχωση των τοπικών (ανά Δ/νση Εκπ/σης) ΕΑΕΕ. Μέχρι και το κλείσιμο της Βουλής λόγω Εκλογών, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ δεν κατέθεσε την τροπολογία στη Βουλή.
Ζ) Μεταξιολογικές κρίσεις και προτάσεις
Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών διαμορφώνεται με βάση διαφορετικά νομοθετικά κείμενα, γεγονός που οδηγεί σε επιμέρους συγκρούσεις, κενά ή και επικαλύψεις ανάμεσα στα υποσυστήματα αξιολόγησης. Η Αρχή μελετά το ζήτημα αυτό, καθώς και τα θέματα που προκύπτουν κατά την υλοποίηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, που είναι σε εξέλιξη. Συγκεκριμένες κρίσεις και προτάσεις θα κατατεθούν, όπως προβλέπεται θεσμικά στην ετήσια έκθεση, την οποία θα υποβάλει η Αρχή αρμοδίως.
Κλείνοντας, επισημαίνουμε ότι η πρώτη εφαρμογή μιας τόσο σημαντικής μεταρρύθμισης, όπως αυτής της εφαρμογής αξιολογικών διαδικασιών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η οποία απαιτεί πολιτική βούληση, πόρους, συναίνεση της εκπαιδευτικής κοινότητας, σαφές πλαίσιο και κριτήρια εφαρμογής, καθώς και εκπαιδευμένο προσωπικό, δεν θα ήταν δυνατόν να μην παρουσιάζει κάποια προβλήματα, τα οποία καταγράφονται, προκειμένου να αντιμετωπιστούν.
Αθήνα, 7-1-2015 Το ΔΣ της ΑΔΙΠΠΔΕ
