11/9/2013
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 21 παράγραφος 1 και 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τη μελέτη Euromosaic της Επιτροπής, που διαπιστώνει την εξαφάνιση ευρωπαϊκών γλωσσών λόγω του ότι τα ισχύοντα μέτρα δεν εξασφαλίζουν την προστασία τους,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Unesco της 17ης Οκτωβρίου 2003 για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στην οποία περιλαμβάνονται οι προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις, συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας ως φορέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Unesco της 20ής Οκτωβρίου 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης,
– έχοντας υπόψη τον Άτλαντα της Unesco για τις υπό εξαφάνιση γλώσσες του πλανήτη,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 18ης Μαρτίου 2010, με τίτλο «Οι μειονοτικές γλώσσες: πλεονέκτημα για την περιφερειακή ανάπτυξη» (301/2010)
,
– έχοντας υπόψη την έκθεση αριθ. 12423/2010, το ψήφισμα αριθ. 1769/2010 και τη σύσταση αριθ. 1944/2010 του Συμβουλίου της Ευρώπης,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Σεπτεμβρίου 2008 με τίτλο «Πολυγλωσσία: πλεονέκτημα για την Ευρώπη και κοινή δέσμευση» (
),– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση
,– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την προστασία και ανάπτυξη των ιστορικών γλωσσικών μειονοτήτων σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας
,– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της 21ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την πολυγλωσσία
,– έχοντας υπόψη τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 5ης Νοεμβρίου 1992,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Γλωσσικών Δικαιωμάτων (1996),
– έχοντας υπόψη τη σύμβαση πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων (1995),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιανουαρίου 2004 σχετικά με τη διατήρηση και την προαγωγή της πολιτιστικής πολυμορφίας: ο ρόλος των ευρωπαϊκών περιφερειών και των διεθνών οργανισμών όπως της Unesco και του Συμβουλίου της Ευρώπης
, καθώς και το ψήφισμά του της 4ης Σεπτεμβρίου 2003 σχετικά με τις περιφερειακές και λιγότερο διαδεδομένες ευρωπαϊκές γλώσσες – τις γλώσσες των μειονοτήτων στην ΕΕ – λαμβάνοντας υπόψη τη διεύρυνση και την πολιτιστική πολυμορφία ,– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιανουαρίου 2003, σχετικά με τον ρόλο των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση
, στο οποίο γίνεται αναφορά στη γλωσσική πολυμορφία στην Ευρώπη,– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2009 σχετικά με την πολυγλωσσία: πλεονέκτημα για την Ευρώπη και κοινή δέσμευση
,– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τα κοινοτικά μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη
,– έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (
),Α. εκτιμώντας ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας προσδίδει μεγαλύτερη δυναμική στον στόχο της διατήρησης και της προώθησης της πολιτιστικής και γλωσσικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλες τις εκφάνσεις της·
Β. εκτιμώντας ότι η γλωσσική και πολιτιστική πολυμορφία συνιστά μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων: «η Ένωση σέβεται την πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία’·
Γ. εκτιμώντας ότι η γλωσσική πολυμορφία αναγνωρίζεται ως δικαίωμα των πολιτών στα άρθρα 21 και 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, πράγμα που σημαίνει ότι η προσπάθεια καθιέρωσης αποκλειστικότητας υπέρ μιας γλώσσας συνιστά περιστολή και παραβίαση των θεμελιωδών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
Δ. εκτιμώντας ότι οι γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση πρέπει να θεωρούνται μέρος της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και όχι εργαλείο για την προώθηση πολιτικών, εθνοτικών ή εδαφικών βλέψεων·
Ε. εκτιμώντας ότι όλες οι γλώσσες της Ευρώπης είναι ισάξιες και εξίσου πολύτιμες, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των λαϊκών παραδόσεων και των πολιτισμών της και συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της ανθρωπότητας·
ΣΤ. εκτιμώντας ότι οι συνεκτικές πολύγλωσσες κοινωνίες που διαχειρίζονται τη γλωσσική πολυμορφία τους με δημοκρατικό και βιώσιμο τρόπο συμβάλλουν στην πολυφωνία, είναι περισσότερο ανοιχτές και βρίσκονται σε καλύτερη θέση ώστε να συνεισφέρουν στον πλούτο της γλωσσικής πολυμορφίας·
Ζ. εκτιμώντας ότι κάθε γλώσσα, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση, απηχεί μια ιστορική, κοινωνική, πολιτιστική γνώση και ικανότητες και έναν τρόπο σκέψης και δημιουργίας που αποτελούν μέρος του πλούτου και της πολυμορφίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη βάση της ευρωπαϊκής ταυτότητας· συνεπώς, η γλωσσική πολυμορφία και η παρουσία γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση σε μια χώρα θα πρέπει να θεωρείται πλεονέκτημα και όχι επιβάρυνση και, ως τέτοιο, θα πρέπει να υποστηρίζεται και να προωθείται·
Η. εκτιμώντας ότι η Unesco, στον Άτλαντά της με τις υπό εξαφάνιση γλώσσες του πλανήτη, ορίζει ότι μια γλώσσα κινδυνεύει με εξαφάνιση εάν δεν πληροί ένα ή περισσότερα από τα εξής επιστημονικά κριτήρια: διαγενεακή μεταβίβαση της γλώσσας· απόλυτος αριθμός ομιλητών· ποσοστό ομιλητών επί του συνόλου του πληθυσμού· χρήση της γλώσσας στους διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς τομείς· αντίδραση απέναντι στα νέα μέσα επικοινωνίας· ύπαρξη υλικού εκμάθησης και διδασκαλίας της γλώσσας· στάση και πολιτική κυβερνήσεων και θεσμών στο θέμα της γλώσσας, περιλαμβανομένων της επίσημης χρήσης και του επίσημου καθεστώτος· στάση των μελών της κοινότητας απέναντι στη γλώσσα τους· είδος και ποιότητα τεκμηρίωσης·
Θ. εκτιμώντας ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Unesco του 2005 για την πολιτιστική πολυμορφία, τα κράτη μέλη δύνανται να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων μέτρων σχετικά με τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των εν λόγω δραστηριοτήτων, αγαθών και υπηρεσιών, με σκοπό την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, τόσο στην επικράτεια των συμβαλλόμενων μερών της Σύμβασης, όσο και στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών·
Ι. εκτιμώντας ότι ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο οποίος έχει κυρωθεί από 16 κράτη μέλη της Ένωσης, χρησιμεύει ως πλαίσιο αναφοράς για την προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών, καθώς και ως μηχανισμός προστασίας των μειονοτήτων, δύο σημεία που αναφέρονται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης, κριτήρια τα οποία πρέπει να πληρούν οι χώρες προκειμένου να ενταχθούν στην ΕΕ·
ΙΑ. εκτιμώντας ότι, σύμφωνα με την Unesco, υπάρχουν γλώσσες σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, στα ευρωπαϊκά υπερπόντια εδάφη και στις κοινότητες νομάδων της Ένωσης, που μεταβιβάζονται μόνο προφορικά από γενιά σε γενιά και θα πρέπει να θεωρούνται ως απειλούμενες με εξαφάνιση· εκτιμώντας ότι ορισμένες απειλούμενες ευρωπαϊκές γλώσσες που ομιλούνται σε παραμεθόριες κοινότητες χαρακτηρίζονται από πολύ διαφορετικά επίπεδα προστασίας, ανάλογα με τα κράτη μέλη ή τις περιφέρειες στις οποίες ζουν οι ομιλητές που τις χρησιμοποιούν·
ΙΒ. εκτιμώντας ότι σε ορισμένες χώρες και περιοχές υπάρχουν μειονοτικές ή περιφερειακές γλώσσες που κινδυνεύουν με εξαφάνιση ή χάνονται, ενώ σε άλλες, γειτονικές, χώρες οι ίδιες γλώσσες είναι επίσημες και ομιλούνται από την πλειονότητα του πληθυσμού·
ΙΓ. εκτιμώντας ότι η πολυμορφία των ευρωπαϊκών γλωσσών και πολιτισμών αποτελεί, όπως ακριβώς η φυσική βιοποικιλότητα, μέρος της ζωντανής κληρονομιάς που είναι αναγκαία για τη βιώσιμη ανάπτυξη των κοινωνιών μας, και ότι οι γλώσσες πρέπει, επομένως, να διατηρηθούν και να διαφυλαχθούν απέναντι σε κάθε κίνδυνο εξαφάνισης·
ΙΔ. εκτιμώντας ότι ο σεβασμός της γλωσσικής πολυμορφίας συμβάλλει θετικά στην κοινωνική συνοχή, ενισχύοντας την αλληλοκατανόηση, την αυτοεκτίμηση και την ευρύτητα πνεύματος, και ότι η γλωσσική πολυμορφία προάγει την πρόσβαση στον πολιτισμό και συμβάλλει στη δημιουργικότητα και στην απόκτηση διαπολιτισμικών ικανοτήτων, προωθώντας παράλληλα τη συνεργασία μεταξύ λαών και χωρών·
ΙΕ. εκτιμώντας ότι το άρθρο 167 της Συνθήκης της Λισαβόνας ορίζει ότι «η Ένωση συμβάλλει στην ανάπτυξη των πολιτισμών των κρατών μελών και σέβεται την εθνική και περιφερειακή πολυμορφία τους», ενθαρρύνοντας συνεπώς όχι μόνο τις ενέργειες που αποσκοπούν στη διατήρηση και τη διασφάλιση του πλούτου της γλωσσικής της κληρονομιάς, ως μέρους της πολυμορφίας της, αλλά και εκείνες που συμβάλλουν στην ενίσχυση και την προώθηση της εν λόγω κληρονομιάς παράλληλα με τις πολιτικές των κρατών μελών·
ΙΣΤ. εκτιμώντας ότι η έννοια της γλωσσικής πολυμορφίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει τόσο τις επίσημες γλώσσες όσο και τις παράλληλες επίσημες γλώσσες, τις περιφερειακές γλώσσες, καθώς και τις γλώσσες που δεν αναγνωρίζονται επίσημα εντός των κρατών μελών·
ΙΖ. εκτιμώντας ότι η κατηγορία των γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση καλύπτει επίσης τις γλώσσες που απειλούνται μόνο σε έναν συγκεκριμένο εδαφικό χώρο, όπου ο αριθμός των ομιλητών εντός της κοινότητας παρουσιάζει έντονα καθοδική πορεία, και περιπτώσεις όπου από τα στατιστικά στοιχεία διαδοχικών απογραφών προκύπτει δραματική μείωση του αριθμού των ομιλητών μιας συγκεκριμένης γλώσσας·
ΙΗ. εκτιμώντας ότι οι επίσημες γλώσσες των κρατών μελών μπορεί επίσης να κινδυνεύουν με εξαφάνιση σε ορισμένες περιοχές της Ένωσης·
ΙΘ. εκτιμώντας ότι, μεταξύ των ευρωπαϊκών γλωσσών, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί, λόγω του επείγοντος της κατάστασής τους, σε όσες εξ αυτών απειλούνται με εξαφάνιση, με την αναγνώριση της πολυπολιτισμικότητας και της πολυγλωσσίας, την εφαρμογή μέτρων πολιτικής για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων που υπάρχουν έναντι απειλούμενων γλωσσών και με την υιοθέτηση μιας προσέγγισης κατά της αφομοίωσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·
Κ. εκτιμώντας ότι η διδασκαλία στη μητρική γλώσσα κάθε ανθρώπου είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος μάθησης·
ΚΑ. εκτιμώντας ότι εάν το παιδί διδάσκεται τη μητρική του γλώσσα από την αρχή της ζωής του και παράλληλα μαθαίνει μια επίσημη γλώσσα, αποκτά μια φυσική ικανότητα για τη μεταγενέστερη εκμάθηση περισσότερων γλωσσών· εκτιμώντας ότι ο γλωσσικός πλουραλισμός αποτελεί πλεονέκτημα για τους νεαρούς Ευρωπαίους·
ΚΒ. εκτιμώντας ότι ο κίνδυνος για τις γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση στην Ευρώπη μπορεί να μειωθεί μέσω της διασφάλισης της αρχής που ορίζει ότι κατά την παροχή των δημόσιων υπηρεσιών και την απονομή της δικαιοσύνης, οι συγκεκριμένες γλώσσες θα χρησιμοποιούνται αναλογικά σε ισότιμη βάση και προς όφελος της πολυμορφίας·
ΚΓ. εκτιμώντας ότι η διατήρηση και η μεταβίβαση μιας γλώσσας πολύ συχνά πραγματοποιείται μέσω της ανεπίσημης και της άτυπης εκπαίδευσης και ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται, στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος των συλλογικών και καλλιτεχνικών φορέων, καθώς και αυτός των καλλιτεχνών·
ΚΔ. εκτιμώντας ότι το ζήτημα των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών δεν τυγχάνει επαρκούς ειδικής προσοχής στο πλαίσιο της πολιτικής της Επιτροπής για την πολυγλωσσία· εκτιμώντας ότι κατά τα δυο τελευταία πολυετή δημοσιονομικά πλαίσια (2000-2007 και 2007-2013), οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις υπέρ των γλωσσών αυτών υπέστησαν σημαντικές περικοπές, πράγμα που επέτεινε τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν, και ότι κρίνεται σκόπιμο να εξασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα επαναληφθεί στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (2014–2020)·
1. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να επιδείξουν περισσότερο προσεκτική συμπεριφορά στην ακραία απειλή που αντιμετωπίζουν πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, οι οποίες έχουν χαρακτηρισθεί απειλούμενες, και να δεσμευθούν ανεπιφύλακτα υπέρ της προστασίας και της προαγωγής της μοναδικής πολυμορφίας της γλωσσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη στήριξη φιλόδοξων προληπτικών πολιτικών για τις γλώσσες αυτές και με τη διάθεση εύλογου προϋπολογισμού για τον σκοπό αυτό· συνιστά οι πολιτικές αυτές να έχουν επίσης ως στόχο την ανάπτυξη ευρύτερης συνειδητοποίησης, μεταξύ των πολιτών της ΕΕ, ως προς τον γλωσσικό και πολιτιστικό πλούτο που αντιπροσωπεύουν οι εν λόγω κοινότητες· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εκπονήσουν σχέδια δράσης για την προαγωγή των γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση βάσει κοινών ορθών πρακτικών που υφίστανται ήδη για αρκετές γλωσσικές κοινότητες στην Ευρώπη·
2. ζητεί από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να καταδικάσουν πρακτικές οι οποίες, μέσω της εισαγωγής γλωσσικών διακρίσεων ή της αναγκαστικής ή συγκαλυμμένης αφομοίωσης, στρέφονταν στο παρελθόν –ή εξακολουθούν να στρέφονται ακόμη και σήμερα– κατά της ταυτότητας και της χρήσης της γλώσσας απειλούμενων γλωσσικών κοινοτήτων ή των πολιτιστικών τους θεσμών·
3. καλεί όλα τα κράτη μέλη που δεν έχουν προβεί ακόμα στις σχετικές ενέργειες να κυρώσουν και να εφαρμόσουν τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις Περιφερειακές και Μειονοτικές γλώσσες· επισημαίνει ότι ο χάρτης λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών και ως ένας από τους μηχανισμούς προστασίας των μειονοτήτων που ορίζονται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τα οποία τα κράτη οφείλουν να πληρούν προκειμένου να προσχωρήσουν στην ΕΕ·
4. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν με την προσχώρησή τους στη Σύμβαση της Unesco του 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, τόσο στην επικράτειά τους όσο και στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών·
5. καλεί τις αρχές της Ένωσης να συμπεριλάβουν στα κριτήρια που πρέπει να πληρούν όλα τα κράτη που επιθυμούν να προσχωρήσουν στην ΕΕ, τον πραγματικό σεβασμό της γλωσσικής πολυμορφίας και ιδίως την προστασία των πλέον ευάλωτων ευρωπαϊκών γλωσσών·
6. καλεί την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις και τις περιφερειακές αρχές των κρατών μελών να καταρτίσουν προγράμματα για την προώθηση της ανοχής έναντι των υπό εξαφάνιση γλωσσικών ή εθνοτικών κοινοτήτων, του σεβασμού των γλωσσικών και πολιτιστικών αξιών τους και του σεβασμού των εν λόγω κοινοτήτων στην κοινωνία·
7. εφιστά την προσοχή των κυβερνήσεων και των περιφερειακών αρχών των κρατών μελών στο γεγονός ότι η επιβίωση μιας γλώσσας που κινδυνεύει να εξαφανιστεί ισοδυναμεί με την επιβίωση και την ανάπτυξη της κοινότητας που τη χρησιμοποιεί και ότι, ως εκ τούτου, προκειμένου να διαμορφωθούν πολιτικές για την προστασία της, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο οι πολιτιστικές και εκπαιδευτικές πτυχές, αλλά και οι οικονομικές και κοινωνικές·
8. καλεί την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής για την προστασία των γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση· καλεί επίσης την Επιτροπή και το Συμβούλιο, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους που ορίζονται από τη Συνθήκη, να προσαρμόσουν τις πολιτικές και να σχεδιάσουν προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτως ώστε να υποστηρίξουν τη διατήρηση των απειλούμενων γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας μέσα από ευρωπαϊκούς μηχανισμούς χρηματοδοτικής στήριξης για την περίοδο 2014-2020, στους οποίους περιλαμβάνονται: τα προγράμματα τεκμηρίωσης σχετικά με τις γλώσσες αυτές καθώς και εκπαίδευσης και κατάρτισης, κοινωνικής ένταξης, νεότητας και αθλητισμού, έρευνας και ανάπτυξης, το πρόγραμμα για τον πολιτισμό και τα μέσα ενημέρωσης, τα διαρθρωτικά ταμεία – Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία (ΕΕΣ), Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) – καθώς και όλοι οι μηχανισμοί και οι πλατφόρμες ανταλλαγής που προορίζονται για την προώθηση νέων τεχνολογιών, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και πολυμεσικών πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για τη δημιουργία περιεχομένου και εφαρμογών· εκτιμά ότι τα εν λόγω εργαλεία θα πρέπει να εστιάζουν σε προγράμματα και δράσεις που παραπέμπουν σε ένα ευρύτερο θετικό θεματολόγιο, είτε σε πολιτιστικό είτε σε οικονομικό επίπεδο, το οποίο θα υπερβαίνει τα όρια των επιμέρους κοινοτήτων και των περιφερειών τους· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τα διοικητικά και νομοθετικά εμπόδια στα οποία προσκρούουν τα σχέδια που σχετίζονται με τις απειλούμενες γλώσσες εξαιτίας του περιορισμένου μεγέθους των αντίστοιχων γλωσσικών κοινοτήτων·
9. ζητεί, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για καθυστερήσεις, να διασφαλιστεί εύκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση που προορίζεται για τη διάσωση των γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση και να καταστεί όσο το δυνατόν σαφέστερη, ώστε όσοι επιθυμούν να επωφεληθούν από αυτή να είναι σε θέση να προσφέρουν πραγματική βοήθεια στις γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση, εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος·
10. εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να στηρίξει και να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη που ακολουθούν μια προσέγγιση στο θέμα της γλώσσας που επιτρέπει την εκμάθηση απειλούμενων γλωσσών ως μητρικής γλώσσας ήδη από την πιο τρυφερή ηλικία· επισημαίνει ότι η πολιτική αυτή της προαγωγής δύο ή περισσότερων γλωσσών θα ωφελούσε, όπως έχει αποδειχθεί επιστημονικά, και θα διευκόλυνε τα παιδιά να μάθουν και άλλες γλώσσες αργότερα, ενθαρρύνοντας παράλληλα τη διαγενεακή μεταβίβαση των γλωσσών, και θα προσέφερε στους ομιλητές απειλούμενων γλωσσών χειροπιαστή βοήθεια για να αναζωογονήσουν τη διαγενεακή μεταβίβαση, όπου αυτή συρρικνώνεται·
11. στηρίζει την ενίσχυση της διδασκαλίας των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών μέσω κατάλληλης μεθοδολογίας για τους μαθητές κάθε ηλικίας, μεταξύ άλλων με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, για την ανάπτυξη μιας πραγματικής ευρωπαϊκής ιθαγένειας που θα βασίζεται στην πολυπολιτισμικότητα και τον γλωσσικό πλουραλισμό·
12. λαμβάνει γνώση των προγραμμάτων της Επιτροπής στον τομέα της πολυγλωσσίας· εκτιμά ότι οι φορείς προώθησης προγραμμάτων πρέπει να μπορούν να αξιοποιούν αυτές τις δυνατότητες που προσφέρονται και, δεδομένου ότι οι γλωσσικές κοινότητες που αγωνίζονται για τη διατήρηση μιας γλώσσας που απειλείται με εξαφάνιση είναι συχνά αριθμητικά μικρές πληθυσμιακές ομάδες, παροτρύνει την Επιτροπή να μεριμνήσει να μην παρεμποδίζει την επιλεξιμότητα προγραμμάτων που αφορούν αυτές τις ομάδες λόγω της χαμηλού επιπέδου χρηματοδοτικής δέσμευσής της, του περιορισμένου αριθμού δικαιούχων ή του μικρού μεγέθους της οικείας περιοχής, αλλά να διευκολύνει την πρόσβαση στα προγράμματα αυτά και την επικοινωνιακή προβολή τους, παρέχοντας καθοδήγηση για την επιλεξιμότητα των προγραμμάτων για χρηματοδότηση· προτρέπει τα κράτη μέλη να λειτουργούν ως μεσάζοντες και υποστηρικτές της χρηματοδότησης των εν λόγω κοινοτήτων μέσω των ευρωπαϊκών ταμείων, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ για την προαγωγή της γλωσσικής πολυμορφίας δεν θα πρέπει να αποκλίνει από την προβλεπόμενη πορεία της ούτε και να χρησιμοποιείται για τη στήριξη δράσεων στο πλαίσιο των οποίων οι απειλούμενες με εξαφάνιση γλώσσες χρησιμοποιούνται για την επίτευξη ευρύτερων πολιτικών προγραμμάτων·
13. εκτιμά ότι οιαδήποτε πολιτική γλωσσικής αναζωογόνησης είναι ένα μακρόπνοο έργο που πρέπει να στηρίζεται στον σχεδιασμό ποικίλων και συντονισμένων δράσεων σε διάφορους τομείς, ιδίως στην εκπαίδευση (με την προσχολική και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση να διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, από κοινού με την κατάρτιση των γονέων στη γλώσσα), στη διοίκηση, στον τομέα των προγραμμάτων για τα μέσα ενημέρωσης (που θα περιλαμβάνουν επίσης τη δυνατότητα ίδρυσης και ανάπτυξης ραδιοτηλεοπτικών σταθμών), στις τέχνες και σε όλες τις μορφές του δημόσιου βίου, γεγονός που προϋποθέτει τη διάθεση μέσων σε μακροπρόθεσμη βάση· εκτιμά ότι πρέπει να υποστηριχθούν αυτού του είδους τα προγράμματα, οι ανταλλαγές ορθών πρακτικών μεταξύ γλωσσικών κοινοτήτων και η θέσπιση διαδικασιών αξιολόγησης·
14. υπενθυμίζει πόσο σημαντικό είναι να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την τυποποίηση των γλωσσών που χρησιμοποιούνται κυρίως στην προφορική τους μορφή·
15. καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα και να τις στηρίξουν, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις απειλούμενες με εξαφάνιση γλώσσες·
16. εκτιμά ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για την προώθηση της γνώσης, της διάδοσης, της διδασκαλίας και της διατήρησης των ευρωπαϊκών γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση·
17. υπογραμμίζει τη σημασία της ενδοοικογενειακής διαγενεακής μεταβίβασης των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών και της προαγωγής της εκμάθησης τέτοιου είδους γλωσσών μέσω ειδικού εκπαιδευτικού συστήματος, εάν χρειάζεται· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν εκπαιδευτικές πολιτικές και διδακτικό υλικό για τον σκοπό αυτό·
18. θεωρεί ότι, για την αναζωογόνηση των γλωσσών, είναι εξίσου σημαντικό γλώσσες που έχουν αποκτήσει περιφερειακό χαρακτήρα και η χρήση των οποίων περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό σε οικογενειακούς κύκλους, να μπορούν να χρησιμοποιούνται δημοσίως στην κοινωνία·
19. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει συνέργειες με τους διεθνείς οργανισμούς που έχουν θέσει σε λειτουργία προγράμματα και πρωτοβουλίες για την προστασία και την προαγωγή των υπό εξαφάνιση γλωσσών, περιλαμβανομένων, για παράδειγμα, της Unesco και του Συμβουλίου της Ευρώπης·
20. συνιστά στα κράτη μέλη να παρακολουθούν την ανάπτυξη των πλέον ευάλωτων γλωσσών, παρακολούθηση στην οποία θα πρέπει να συμμετέχουν τόσο οι κρατικές αρχές όσο και οι αρχές των περιοχών που έχουν τη δική τους γλώσσα, είτε αυτή είναι επίσημη είτε όχι·
21. εκτιμά ότι τα μέσα επικοινωνίας, ιδίως τα νέα, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών, ιδίως για τις μελλοντικές γενιές· υπογραμμίζει ακόμη ότι οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη των εν λόγω στόχων·
22. καλεί ειδικότερα τις τοπικές αρχές, δεδομένου ότι ο θάνατος του τελευταίου ομιλητή μιας γλώσσας συνήθως συνεπάγεται την εξαφάνισή της, να λάβουν μέτρα αναζωογόνησης ώστε να αλλάξει η κατάσταση αυτή·
23. σημειώνει ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να είναι ένας τρόπος να αποτραπεί η εξαφάνιση των γλωσσών· καλεί, ως εκ τούτου, τις τοπικές αρχές να συγκεντρώσουν και να διαθέσουν επί γραμμής βιβλία και ηχογραφήσεις στις εν λόγω γλώσσες, καθώς και άλλες μορφές γλωσσικής κληρονομιάς·
24. υποστηρίζει ότι οι απειλούμενες με εξαφάνιση γλωσσικές κοινότητες θα πρέπει να ενισχυθούν από τη διεθνή κοινότητα και από τα κράτη μέλη, ώστε να αναγνωριστεί ότι η χρήση και η διατήρηση της γλώσσας τους ενέχει οφέλη τόσο για την οικεία κοινότητα όσο και για την Ευρώπη·
25. καλεί την Επιτροπή να στηρίζει με τρόπο αδιάλειπτο και μέσω των διαφόρων προγραμμάτων της τα διακρατικά δίκτυα και τις πρωτοβουλίες και δράσεις ευρωπαϊκής εμβέλειας που αποσκοπούν στην προαγωγή των απειλούμενων γλωσσών, και τονίζει την ανάγκη ενεργού συμμετοχής στην προσπάθεια που γίνεται να αποκτήσει ο Άτλαντας της Unesco με τις υπό εξαφάνιση γλώσσες του πλανήτη πιο ολοκληρωμένο και μόνιμο χαρακτήρα, καθώς και την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης ενός ομοιογενούς συνόλου δεικτών που θα διευκολύνει την παρακολούθηση της κατάστασης κάθε γλώσσας και των αποτελεσμάτων των πολιτικών που εφαρμόζονται για την αποτροπή του κινδύνου εξαφάνισής της·
26. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει την έρευνα που ξεκίνησε στο πλαίσιο της μελέτης Euromosaic και να εντοπίσει περιπτώσεις προορατικής δράσης σε εθνικό επίπεδο όπου μειώθηκε σημαντικά η απειλή εξαφάνισης μιας ευρωπαϊκής γλώσσας· συνιστά, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανταλλαγή γνώσεων, εμπειρογνωμοσύνης και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών κοινοτήτων, να διεξαχθεί από τα ευρωπαϊκά γλωσσικά δίκτυα αξιολόγηση των πολιτικών που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη για τη διατήρηση, την προστασία και την προαγωγή των απειλούμενων γλωσσών, και να εκδώσει η Επιτροπή τις αντίστοιχες συστάσεις·
27. καλεί την Επιτροπή να στηρίξει την έρευνα σχετικά με την εκμάθηση και την αναζωογόνηση των απειλούμενων γλωσσών, καθώς και σχετικά με τα γνωστικά και κοινωνικά οφέλη που κομίζουν οι δίγλωσσοι και πολύγλωσσοι ευρωπαίοι πολίτες·
28. καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ακόμη πράξει να υπογράψουν και να κυρώσουν τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις Περιφερειακές και Μειονοτικές γλώσσες (1992) και τη σύμβαση πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων (1995)·
29. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει ενδεχόμενες δράσεις για την προστασία των υπό εξαφάνιση γλωσσών στην Ένωση·
30. καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τα δοκιμαστικά σχέδια που συμβάλλουν στην προαγωγή της χρήσης των υπό εξαφάνιση γλωσσών καθώς και τα σχέδια δράσεων που διαμορφώνουν οι ίδιες οι επιμέρους γλωσσικές κοινότητες·
31. θεωρεί ότι η Ένωση θα πρέπει να στηρίξει τη γλωσσική πολυμορφία στις σχέσεις της με τρίτες χώρες, ιδίως με εκείνες που επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ·
32. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης ειδικών ευρωπαϊκών δράσεων με σκοπό τη διατήρηση, την προστασία και την προαγωγή των απειλούμενων γλωσσών·
33. εκτιμά ότι τα προγράμματα που σχετίζονται με την προαγωγή της πολυγλωσσίας έχουν ουσιώδη σημασία για τις στρατηγικές που αφορούν την πολιτική ευρωπαϊκής γειτονίας/τις πολιτικές για τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες·
34. εκτιμά ότι η στήριξη που παρέχει η Επιτροπή για την αναζωογόνηση των γλωσσών πρέπει να επικεντρωθεί σε πρωτοβουλίες στο πεδίο των ψηφιακών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε μια προσπάθεια να εξασφαλισθεί το ενδιαφέρον των νεότερων γενεών για τις απειλούμενες με εξαφάνιση ευρωπαϊκές γλώσσες·
35. θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει με προσοχή το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη και περιφέρειες με τις πολιτικές τους θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση ορισμένων γλωσσών εντός των συνόρων τους, ακόμα και αν οι συγκεκριμένες γλώσσες δεν απειλούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο·
36. τονίζει τη σπουδαιότητα χρήσιμων ιστοσελίδων που παρέχουν ενημέρωση σχετικά με τα προγράμματα της ΕΕ από τα οποία μπορούν να χρηματοδοτηθούν έργα για την προαγωγή γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση, και καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει και πάλι πρόσκληση ανάθεσης έργου για την ενημέρωση των ιστοσελίδων αυτών με τα νέα προγράμματα για την περίοδο 2014-2020 και να αναπτύξει εντονότερη επικοινωνιακή δραστηριότητα για το θέμα αυτό, ιδίως έναντι των ενδιαφερόμενων γλωσσικών κοινοτήτων·
37. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
Σχόλιο www.xenesglosses.eu – Ευχαριστούμε πολύ την καθηγήτρια ΕΚΠΑ κα Domenica Minniti Gonias για την ενημέρωση
|
