ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Εθνικό και Καποδιστριακό
Πανεπιστήμιο Αθηνών
Φιλοσοφική Σχολή
Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Η Πρόεδρος
Ιλίσια, 19/8/2013
Αρ. πρωτ.: 891
Προς τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων
Καθηγητή κ. Κων/νο Αρβανιτόπουλο
Λεωφ. Παπανδρέου 37, Μαρούσι
Κοινοποίηση:
1. Υφυπουργό Παιδείας
κ. Συμεών Κεδίκογλου
2. Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Παιδείας
κ. Αθανάσιο Κυριαζή
3. Πρόεδρο του ΙΕΠ
κ. Σωτήριο Γκλαβά
4. Δ/ντή Τμήματος Σπουδών Δ.Ε.
κ. Στυλιανό Μερκούρη
5. Προϊσταμένους των Γραφείων Έρευνας, Σχεδιασμού και Εφαρμογών Α & Β του ΙΕΠ
κ.κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου και Παύλο Μάραντο
Θέμα: «Διδασκαλία της Γαλλικής Γλώσσας στο Δημόσιο Σχολείο»
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Με αφορμή τις πρόσφατες αποφάσεις του υπουργείου ευθύνης σας περί κινητικότητας μεγάλου αριθμού εκπαιδευτικών της επαγγελματικής εκπαίδευσης, αλλά και της φημολογούμενης συρρίκνωσης των ειδικοτήτων της γενικής εκπαίδευσης, και κυρίως σε συνέχεια των ρυθμίσεων που προβλέπονται από το πρόσφατο σχέδιο νόμου (Ανα-διάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Λοιπές Διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων), το Τμήμα μας επιθυμεί με την παρούσα να εκφράσει τις ανησυχίες του και τις ενστάσεις του για την εκπαιδευτική πολιτική που ακολουθείται και η οποία το μόνο που προοιωνίζεται είναι ένα «Νέο Σχολείο» κοινωνικών αποκλεισμών και ανισοτήτων, με απόφοιτους που θα υπολείπονται των ευρωπαίων ομολόγων τους σε επίπεδο γλωσσομάθειας.
Η διδασκαλία των ξένων γλωσσών στο δημόσιο σχολείο έχει υποστεί τα τελευταία είκοσι χρόνια τις επιζήμιες συνέπειες αλλεπάλληλων και συχνά αντικρουόμενων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων. Σε αντίθεση με την Αγγλική (μάθημα 1ης ξένης γλώσσας), η διδασκαλία της 2ης ξένης γλώσσας υποβαθμίστηκε σημαντικά στο δημόσιο σχολείο, προκαλώντας με τον τρόπο αυτό την απαξίωση τόσο του ίδιου του μαθήματος όσο και του εκπαιδευτικού έργου του καθηγητή ξένων γλωσσών: οι ώρες διδασκαλίας της 2ης ξένης γλώσσας μειώνονται αρχικά στο Γυμνάσιο ενώ στη συνέχεια, εξαλείφονται ουσιαστικά και από το Λύκειο. Συνεπώς, ο καθηγητής ξένης γλώσσας υποχρεούται να μετακινηθεί σε μία ή και περισσότερες σχολικές μονάδες για να διδάξει το μάθημα της ειδικότητάς του με όλες τις συνεπακόλουθες επιπτώσεις στο διδακτικό του έργο, καθώς και να αναλάβει τη διδασκαλία μαθημάτων δεύτερης ανάθεσης (π.χ. Ιστορία), προκαλώντας τις διαμαρτυρίες των φιλολόγων (ΠΕ 02) συναδέλφων του οι οποίοι βλέπουν τις ώρες διδασκαλίας τους να μειώνονται αντιστοίχως.
Στην ίδια πάντα λογική, το νέο σχέδιο νόμου χαρακτηρίζεται από τάσεις περαιτέρω συρρίκνωσης της διδασκαλίας των γλωσσών, με εξαίρεση πάντα την Αγγλική ως μάθημα 1ης ξένης γλώσσας. Οι προς διαβούλευση προτάσεις αγνοούν τεκμηριωμένες θέσεις και επιστημονικές απόψεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στις 12 Απριλίου 2013 ανάμεσα στους εκπροσώπους φορέων δι-δασκαλίας της Γαλλικής και της Γερμανικής και εκπροσώπους του Ινστιτούτου Εκ-παιδευτικής Πολιτικής και οι οποίες μάλιστα κατατέθηκαν και εγγράφως (βλ. συνημ-μένο). Αναμέναμε ότι το Υπουργείο θα ελάμβανε σοβαρά υπόψη τις προτάσεις μας στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού σχεδιασμού γενικότερα και της γλωσσικής πολιτικής ειδικότερα, προκειμένου να ανταποκριθεί η Ελλάδα στη δέσμευση των χωρών μελών της Ε.Ε. για διδασκαλία/εκμάθηση δύο ξένων γλωσσών στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Πλην όμως, κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται από τις νέες σχεδιαζόμενες ρυθμίσεις. Τουναντίον μάλιστα: προαναγγέλλεται αύξηση των ωρών διδασκαλίας της 1ης ξένης γλώσσας στο Γυμνάσιο και κατάργηση της δυνατότητας εκμάθησης δύο ξένων γλωσσών στο Λύκειο. Συγκεκριμένα, στο σχετικό σχέδιο νόμου για το Νέο Λύκειο, δεν διασφαλίζεται η συνέχεια της εκμάθησης μιας και της αυτής 2ης ξένης γλώσσας, αλλά ούτε και η δυνατότητα ολοκλήρωσης του προαπαιτούμενου κύκλου φοίτησης (600 ωρών) για την απόκτηση βασικής γλωσσομάθειας (Επίπεδο Β2 – Καλή Γνώση σύμφωνα με το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες).
Επιπλέον, η 2η ξένη γλώσσα δεν θα προσφέρεται στους μαθητές του Λυκείου – μολονότι η γαλλική, η γερμανική, η ιταλική και η ισπανική γλώσσα είναι πανελλαδικώς εξεταζόμενα ειδικά μαθήματα για πολλές σχολές. Το παράδοξο αυτό γεγονός θα έχει ως αποτέλεσμα είτε τον αποκλεισμό μεγάλης μερίδας υποψηφίων από τη συμμετοχή τους στην εξέταση του ειδικού μαθήματος είτε την αναγκαστική προσφυγή τους στην ιδιωτική εκπαίδευση με ίδια οικονομική επιβάρυνση σε περίοδο κρίσης και ανέχειας.
Κύριε Υπουργέ,
Η διδασκαλία/εκμάθηση των ξένων γλωσσών δεν πρέπει να πληγεί έτι περαιτέρω από αναχρονιστικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες υπονομεύουν την πολυγλωσσία στην Ελλάδα. Με τη συρρίκνωση της πολυγλωσσίας, η επένδυση της πολιτείας στην εκ-παίδευση των γλωσσών αποδεικνύεται αναποτελεσματική, δεδομένου ότι οι μαθητές δεν καταφέρνουν να αποκτήσουν ικανοποιητικό βαθμό γλωσσομάθειας για την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων επικοινωνίας στην υπό εκμάθηση γλώσσα, κάτι που προβλέπεται στο Νέο Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών για τις ξένες γλώσσες. Πέραν τούτου, όπως αποδεικνύουν οι σχετικές έρευνες, η εκμάθηση γλωσσών αποτελεί βασικό παράγοντα γνωστικής ανάπτυξης και απαραίτητο εφόδιο επιστημονικής δραστηριοποίησης (σημειωτέον ότι η γλωσσική ανάπτυξη αυξάνει τις δυνατότητες πρόσβασης στη γνώση, ενώ η γλωσσική ένδεια σηματοδοτεί γνωστική ανεπάρκεια)∙ παράλληλα προσφέρει ευκαιρίες κοινωνικής ένταξης και ανέλιξης και βεβαίως επαγγελματικής αποκατάστασης. Τέλος, εάν υλοποιηθούν οι σχεδιαζόμενες αλλαγές, η διδασκαλία των ξένων γλωσσών θα αφεθεί στα χέρια ιδιωτών, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί, λόγω της οικονομικής κρίσης, σημαντική μερίδα του μαθητικού πληθυσμού από την εκμάθησή τους.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, με αίσθημα ευθύνης και καθήκοντος απέναντι στους φοιτητές μας, στους συναδέλφους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και στην πολιτεία της οποίας η επένδυση στην εκπαίδευση οφείλει να αποβεί αποτελεσματική
– συμπαρατασσόμαστε με τον αγώνα των καθηγητών ξένων γλωσσών για αξιοπρεπή επαγγελματική απασχόληση,
– ζητάμε τη ισότιμη διδασκαλία του μαθήματος της 2ης ξένης γλώσσας στην πρω-τοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και
– επανερχόμαστε στα βασικά αιτήματά μας περί αύξησης των ωρών διδασκαλίας της 2ης ξένης γλώσσας: έναρξη της διδασκαλίας από την Δ΄ Δημοτικού, τρίωρη διδασκαλία στο Γυμνάσιο, υποχρεωτική συνέχιση της 2ης ξένης γλώσσας στο Λύκειο.
Με εκτίμηση
Καθ. Αργυρώ Πρόσκολλη
