Νέο σύστημα Πρόσβασης: Παλιά υλικά σε νέα περιβάλλοντα
του Ανδρέα Παπαδαντωνάκη
Προσαρμόζοντας ρητορικό ερώτημα του Αθ. Ευταξία (1900), ο εκλιπών Αλέξης Δημαράς, αναρωτιόταν το 2007:
«Πού του πεπολιτισμένου κόσμου ηκούσθη την σήμερον τυπική – γενική εκπαίδευσις μεταβαλλομένη εις απλήν θεραπαινίδα της πανεπιστημιακής τοιαύτης και προσαρμοζομένη προς μόνας τας ανάγκας ταύτης;»
Η επίκαιρη απορία, επανέρχεται σχεδόν σε κάθε «μεταρρύθμιση» ή απόπειρα μεταρρύθμισης μεταπολιτευτικά.
Και αυτό επειδή, η θεώρηση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως προγυμναστικού σταδίου για το Πανεπιστήμιο έχει ισχυρές και διαχρονικές ρίζες.
Η κυρίαρχη αυτή αντίληψη, εκτός από το γεγονός ότι πολλαπλασιάζει εντός του σχολείου τις υφιστάμενες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, όχι μόνον ακυρώνει στην πράξη και τις προθέσεις ακόμη για δομικές θεσμικές παρεμβάσεις, αλλά και αναπαράγει τις εξαρτήσεις και στην κατώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης.
Θα ήταν αφελές –κάτω και από το βάρος των κάθε είδους ελλειμμάτων που έχει δημιουργήσει η πτώχευση της χώρας-, να πιστέψει κάποιος ότι το προτεινόμενο σχέδιο απαντά με έναν διαφορετικό τρόπο στα ζητούμενα της σύγχρονης εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
. Για μια ακόμη φορά «το Λύκειο δεν προσφέρει ουσιαστικά τίποτε άλλο εκτός από ό,τι χρειάζεται για τις εισαγωγικές εξετάσεις».[1]
Κι όμως ο ίδιος ο ΟΟΣΑ, από το 1995 διαπιστώνει τον υπερσυγκεντρωτισμό στα εξεταζόμενα μαθήματα, χαρακτηρίζοντας ακατάλληλο το εκπαιδευτικό σύστημα και αναδεικνύοντας από εκπαιδευτικής πλευράς τις αδυναμίες του εξεταστικού συστήματος αλλά και την υποβάθμιση των τελευταίων τάξεων του λυκείου.[2]
Ο υπερσυγκεντρωτισμός στα εξεταζόμενα μαθήματα, είναι βασικό χαρακτηριστικό του προτεινόμενου προγράμματος μαθημάτων στην Γ Λυκείου:
Με 24 από τις συνολικά 32 ώρες του εβδομαδιαίου προγράμματος (ποσοστό 75%) να αφιερώνονται στα τέσσερα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα για την εισαγωγή των μαθητών στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο σκοπός του Γενικού Λυκείου, -όπως διατυπώνεται στην ίδια την πρόταση-, μοιάζει με αστείο: « Η παροχή γενικής παιδείας υψηλού επιπέδου, που θα συμβάλλει στην ισόρροπη γνωστική συναισθηματική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη όλων των μαθητών».
Η απομείωση των ωρών των μαθημάτων Γενικής Παιδείας όμως, δημιουργεί και πρακτικά προβλήματα στους μαθητές, όπως τον σημαντικό περιορισμό στην επιλογή Σχολών και Τμημάτων άρα των δυνατοτήτων για πρόσβαση στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Οι υποψήφιοι για πρώτη φορά στην ιστορία των εισαγωγικών εξετάσεων θα έχουν τόσο περιορισμένες δυνατότητες επιλογής, αφού δεν υπάρχουν πλέον μαθήματα Γενικής παιδείας, με τα οποία θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα μαθήματα άλλων επιστημονικών πεδίων.
Η δυσκολία αυτή εκφέρεται και με την ασύντακτη πρόταση του νομοσχεδίου (Σελ.8): «Έκαστος μαθητής επιλέγει μία (1) Ομάδα Μαθημάτων Προσανατολισμού υποχρεωτικά που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα Επιστημονικά Πεδία Σχολών και Τμημάτων Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης στις οποίες επιθυμούν την εισαγωγή τους, και καθορίζετε»;;;
Ασφαλώς άλλα ζητήματα, όπως η απουσία του μαθήματος της Πληροφορικής από το Γενικό Λύκειο, ο καθορισμός του μαθήματος βαρύτητας από τα Τμήματα, η προσαρμογή του βαθμού Προαγωγής και απόλυσης και η συμμετοχή του κατά το 1/5 στη διαμόρφωση του βαθμού πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, είναι θέματα που θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης και διαβούλευσης τις επόμενες ημέρες.
Εκτίμησή μας είναι, ότι η εστίαση σε 4 μόνον μαθήματα της Γ΄ λυκείου θα οδηγήσει σε περαιτέρω απαξίωση του Λυκείου, στη διατήρηση του προγυμναστικού για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο χαρακτήρα του και σε ένα εύκολα διαχειρίσιμο (πιο εύκολα από ότι σήμερα) σύστημα για τα φροντιστήρια.
Η κριτική στο παρόν άρθρο έχει να κάνει και με την ανακύκλωση ιδεών γύρω από το σύστημα πρόσβασης.
Το προτεινόμενο σχέδιο παρουσιάζει πολλές ομοιότητες και ταυτίζεται σε αρκετά σημεία –ακόμη και στα αρνητικά-, με το σύστημα των Γενικών εξετάσεων (Δεσμών) της περιόδου 1983-1999.
Παρακάτω ακολουθεί συγκριτικός πίνακας των δύο συστημάτων
ΔΕΙΤΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΕΔΩ
ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ
Σχέδιο Νόμου για την αναδιάρθρωση της Β’ Βάθμιας εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις
