«Κυπρίνος» είναι το συνώνυμο της διαφθοράς στην Τσεχία και στη φωτογραφία ένας τσέχος ψαράς δείχνει πως σκοτώνει ένα τέτοιο ψάρι χτυπώντας το με ρόπαλο στο κεφάλι. Κάθε «ψάρι» στην Τσεχία αντιστοιχεί σε 1.000 κορώνες «λαδώματος».
Μπορεί στην Ελλάδα να μιλάμε για «λάδωμα» σε άλλες χώρες όμως μιλούν για «σούπα», «παιδική φασολάδα», «ψάρι που μυρίζει» και «τσάι για τους γέρους» και ένα σωρό άλλα προκειμένου να περιγράψουν τη δωροδοκία κυρίως κρατικών και δημόσιων υπαλλήλων.
Η γλώσσα της διαφθοράς έχει τον δικό της κώδικα ανά χώρα παρόλο που διαπιστώνονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά όπως ο παραλληλισμός με το φαγητό ή το ποτό.
«Λεφτά για σούπα»
Τσορμπά παράσι, δηλαδή παράς για σούπα είναι η πιο συνηθισμένη έκφραση για το λάδωμα στην Τουρκία που χρησιμοποιείται, όμως, και σε ορισμένες άλλες αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής, συνήθως στις τροχαίες παραβάσεις, όπου δίνονται χρήματα στους αστυνομικούς για να αγοράσουν την παραδοσιακή σούπα που πίνουν Τούρκοι και Άραβες μετά από μεθύσι ή φαγοπότι.
Στην Κένυα, ωστόσο, η ίδια πράξη ονομάζεται «τσάι για τους ηλικιωμένους» (τσάι για γουάζι) και σε όλες τις χώρες υπάρχει ένα είδος ευφημισμού της καθημερινής διαφθοράς, που θέλει να προβάλλεται ως «χάρη» προς φίλους.
Μάλιστα στους Αζέρους, οι υπάλληλοι που ζητούν «μπαξίσι» συνήθως λένε «κάνε μου μία χάρη» (χουρμάτ έλα στα αζέρικα) ή δείξε μου τον προσήκοντα σεβασμό καθώς το χουρμάτ σημαίνει και τα δύο, δηλαδή χάρη και σεβασμός.
Και φθάνουμε στην ουγγρική «ευγνωμοσύνη», τον ευφημισμό των Μαγυάρων για τη δωροδοκία.
«Βάζω το ευχαριστώ στην τσέπη σου»
Γιατροί και νοσοκόμες στην Ουγγαρία περιμένουν συνήθως την ανάλογη «ευγνωμοσύνη» των συγγενών των ασθενών σε φάκελο, το δικό μας «φακελάκι». Επιπλέον, ονομάζουν «λεφτά για λάδωμα» τα χρήματα που δωροδοκούν κρατικούς υπαλλήλους.
Για «ψιλά ευγνωμοσύνης» κάνουν λόγο και στην Κίνα προσφέροντας επιπλέον χρήματα σε γιατρούς ενώ στη Ρωσία υπάρχει η έκφραση «βάζω το ευχαριστώ στην τσέπη σου».
Στην Πολωνία, πάλι, η δωροδοκία περιγράφεται ως «γνωριμία» για τη διευθέτηση θεμάτων στο μέλλον.
Σε ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Σουηδία είναι κοινή η έκφραση «λεφτά κάτω από το τραπέζι» για να περιγράψει το λάδωμα των γραφειοκρατών. Ωστόσο, η ίδια έκφραση υπάρχει και στα Φαρσί ενώ στα Σουαχίλι η έκφραση είναι «κάτι μικρό» και στην Ακτή Ελεφαντοστού λέγεται «πουρμπουάρ».
«Λεφτά για τσάι» λέγεται το λάδωμα και στο Αφγανιστάν και το Ιράν που έχουν αυτή την καθημερινή συνήθεια ενώ όταν η χάρη που ζητείται από κάποιον υπάλληλο είναι πιο επιβεβλημένη η επείγουσα η έκφραση γίνεται «φασόλια για τα παιδιά».
Ομως, ορισμένες φορές οι αποκαλύψεις σκανδάλων διαφθοράς δίνουν νέα ονόματα στο λάδωμα όπως το NokiaBox στην Ουγγαρία που επικράτησε μετά τον χρηματισμό του αντιδημάρχου της Βουδαπέστης Ζολτ Μπαλόχ το 2010, με λεφτά τοποθετημένα μέσα σε κουτί της συγκεκριμένης εταιρείας.
Στην Τσεχία η έκφραση είναι «κυπρίνοι» ή «ψάρια» για τα χρήματα του λαδώματος και αυτό επικράτησε μετά την αποκάλυψη σκανδάλου διαφθοράς στο ποδόσφαιρο όπου οι διάλογοι μεταξύ διαιτητών και παικτών ήταν κρυπτογραφημένοι.
Ετσι, πλέον, στην Τσεχία ο «μικρός κυπρίνος» είναι συνώνυμο της διαφθοράς ενώ το ένα «ψάρι» αποτιμάται σε 1.000 κορώνες.
