Συνήθως προσπαθούμε να μάθουμε ξένες γλώσσες κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας, πηγαίνοντας σε κάποια σχολή, φροντιστήριο ή κέντρο ξένων γλωσσών. Για διάφορους λόγους, η προσπάθεια αυτή συχνά παραμένει ημιτελής. Ακόμη και αν μάθαμε σχετικά καλά μία ή περισσότερες ξένες γλώσσες στην παιδική μας ηλικία, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μεγαλώνοντας θα έχουμε πάντα τις ευκαιρίες να τις εξασκούμε και να τις βελτιώνουμε με τη χρήση και την εξάσκηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αρχίσουμε σταδιακά να τις ξεχνάμε και να χάνουμε την επαφή μας με αυτές, με συνέπεια οι απαιτήσεις στο εργασιακό μας περιβάλλον σε ότι αφορά το επίπεδο γνώσης ξένων γλωσσών είναι στις περισσότερες περιπτώσεις υψηλότερες από το δικό μας επίπεδο γνώσεων.
Ένα ακόμα ζήτημα είναι η ανάγκη απόκτησης από έναν ενήλικο πιστοποιήσεων για τις ξένες γλώσσες τις οποίες γνωρίζει, προκειμένου να αποδεικνύεται κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο η γλωσσομάθειά του. Η κινητικότητα στην αγορά εργασίας είναι πλέον δεδομένη και ο νέος εργοδότης είναι σίγουρο ότι δε θα ικανοποιηθεί σε καμία περίπτωση με προφορικές διαβεβαιώσεις και αόριστες, γενικόλογες αναφορές περί «καλής γνώσης» μίας ή περισσότερων ξένων γλωσσών.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα και απαιτήσεις, τα διπλώματα που θα πρέπει να κατέχει κάποιος δεν μπορεί να είναι άλλα από αυτά που αντιστοιχούν στην Άριστη Γνώση της γλώσσας (επίπεδο C2) σύμφωνα με το Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). Βέβαια, εάν δεν διαθέτουμε οποιοδήποτε πτυχίο ξένης γλώσσας, η απόκτηση ενός πτυχίου που αντιστοιχεί στην απλώς Καλή Γνώση της γλώσσας (επίπεδο Β2) είναι μία καλή αρχή.
Τι σημαίνει όμως «καλή γνώση» της ξένης γλώσσας;
Το ζητούμενο για όλους τους ενδιαφερόμενους είναι να αποκτήσει ο υποψήφιος αναγνωρισμένη πιστοποίηση της καλής γνώσης της αγγλικής. Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) έχει καθορίσει μια λίστα πτυχίων ως πιστοποίηση καλής γνώσης της αγγλικής.
Πριν προχωρήσουμε στην παρουσίαση των πτυχίων, απαραίτητο είναι να εξηγήσουμε τί σημαίνει «καλή γνώση» της ξένης γλώσσας.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης στην προσπάθειά του να υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στην πιστοποίηση των ξένων γλωσσών έχει καθορίσει 6 επίπεδα γνώσης, από στοιχειώδης έως άριστη γνώση, όπου το κάθε επίπεδο ορίζεται και περιγράφεται από τί μπορεί να κάνει ο χρήστης της γλώσσας.
Συγκεκριμένα για το επίπεδο «καλή γνώση» ή Β2, που είναι προϋπόθεση για την πιστοποίηση που λαμβάνει υπόψη του το ΑΣΕΠ, ο χρήστης της γλώσσας πρέπει να μπορεί:
Να κατανοεί τα κύρια σημεία κειμένων μέτριας δυσκολίας, επάνω σε διάφορα θέματα, ακόμα και αν περιλαμβάνουν αφηρημένες έννοιες ή ειδικές πληροφορίες που απαιτούν κάποιες τεχνικές γνώσεις.
Να παράγει προφορικό ή γραπτό λόγο σχετικά με διάφορα θέματα, εκφράζοντας άποψη και αναπτύσσοντας επιχειρηματολογία υπέρ ή κατά του υπό συζήτηση θέματος.
Να συνδιαλέγεται με ευχέρεια και αμεσότητα, καθιστώντας την επικοινωνία φυσική και απρόσκοπτη.
Τα συστήματα πιστοποίησης ειδικά της Αγγλικής Γλώσσας, που είναι και η συχνότερα απαιτούμενη, διαιρούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το τόπο προέλευσής τους και πιο σημαντικά τις ενότητες και τη δομή της εξεταστικής τους ύλης. Ας τα χαρακτηρίσουμε λοιπόν ως τα ‘ευρωπαϊκά’ και τα ‘αμερικάνικα’.
Τα πρώτα εναρμονίζονται με την περιγραφή και τις προϋποθέσεις του επιπέδου καλής γνώσης του Συμβουλίου της Ευρώπης ενώ τα δεύτερα έχουν συμπεριληφθεί από το ΑΣΕΠ ως αναγνώριση του ίδιου επιπέδου, χωρίς απαραίτητα να έχουν τις βάσεις τους στο Κοινό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Αναλυτικότερα :
First Certificate in English
Το πιο γνωστό από όλα τα συστήματα πιστοποίησης, το κοινώς λεγόμενο ‘λόουερ’ (Lower). Για χρόνια μαζί με το αντίστοιχο του Michigan ήταν οι δύο επιλογές των υποψηφίων. Το First Certificate in English αποτελείται από 5 ενότητες: την κατανόηση του γραπτού λόγου ( 35 ερωτήσεις – 75 λεπτά), την παραγωγή γραπτού λόγου (2 θέματα – 90 λεπτά), τη λεξικογραμματική γνώση της γλώσσας (65 ερωτήσεις – 75 λεπτά), την κατανόηση προφορικού λόγου (30 ερωτήσεις – 40 λεπτά) και την παραγωγή προφορικού λόγου (15 λεπτά). Ο υποψήφιος πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον το 60% της μέγιστης συνολικής βαθμολογίας. Διεξάγεται 2 φορές το χρόνο (Δεκέμβριο και Μάιο) και το κόστος είναι 130 ευρώ.
Certificate of Competency in English
Το κοινώς γνωστό ως ‘Μίσιγκαν’ (Michigan) επειδή υπεύθυνος φορέας της πιστοποίησης είναι το αντίστοιχο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ. Αποτελείται από 4 ενότητες: την κατανόηση προφορικού λόγου (20 – 25 λεπτά), τη λεξικογραμματική γνώση της γλώσσας και την κατανόηση γραπτού λόγου (100 ερωτήσεις – 80 λεπτά), την παραγωγή γραπτού λόγου (ένα θέμα – 30 λεπτά) και την παραγωγή προφορικού λόγου (10 –15 λεπτά). Οι ερωτήσεις των δύο πρώτων ενοτήτων είναι πολλαπλής επιλογής. Βαθμολογία τουλάχιστον 65% σε όλες τις ενότητες εξασφαλίζει την πολυπόθητη επιτυχία. Διεξάγεται μία φορά το χρόνο, συνήθως τον Μάιο . Το κόστος συμμετοχής είναι 140 ευρώ.
Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (ΚΠΓ)
Είναι το πιο πρόσφατο σύστημα πιστοποίησης της αγγλικής. Φορέας του είναι το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Νοέμβριο του 2003 διεξήχθησαν οι πρώτες εξετάσεις. Αποτελείται από 4 ενότητες: κατανόηση του γραπτού λόγου (75 ερωτήσεις – 90 λεπτά), παραγωγή γραπτού λόγου (2 έως 3 θέματα – 90 λεπτά), κατανόηση προφορικού λόγου (25 ερωτήσεις – 15-20 λεπτά) και παραγωγή προφορικού λόγου (15 – 20 λεπτά). Στην κατανόηση του γραπτού λόγου συμπεριλαμβάνονται και θέματα κατάλληλης χρήσης της λεξικογραμματικής γνώσης της γλώσσας. Ξεχωριστό θέμα, που δεν υπάρχει στα άλλα συστήματα πιστοποίησης, είναι η εξέταση της διαμεσολαβητικής χρήσης της γλώσσας. Με τον όρο αυτόν περιγράφεται η ικανότητα του χρήστης της γλώσσας «να παραγάγει αγγλικό γραπτό ή προφορικό κείμενο με βάση γλωσσικά ερεθίσματα στην ελληνική γλώσσα» (Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας Η εξέταση επιπέδου Β2: «Καλή Γνώση» Αγγλική Γλώσσα, 2003) Αποτελεί μέρος της εξεταστικής θεματολογίας αφού «σε καθημερινές περιστάσεις επικοινωνίας, στο χώρο της εργασίας του ή τον ευρύτερο κοινωνικό χώρο ο έλληνας χρήστης της αγγλικής, συχνά εμπλέκεται σε τέτοιου είδους επικοινωνιακές δραστηριότητες» (ibid.). Για να πετύχει ο υποψήφιος στις εξετάσεις πρέπει να συγκεντρώσει το 60% της μέγιστης συνολικής βαθμολογίας. Το κόστος για να συμμετάσχει κανείς στις εξετάσεις του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας είναι σχετικά μικρό, 30 ευρώ, αφού όπως δηλώνει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων «δεν αποσκοπεί στο κέρδος».
Test of English for International Communication (TOEIC)
Το δεύτερο από τα ‘αμερικάνικα’ πιστοποιητικά. Το Test of English for International Communication (TOEIC) είχε αρχικά σχεδιαστεί για να εξετάζει το επίπεδο γνώσης της αγγλικής υποψηφίων που ασχολούνται με διεθνείς εμπορικές και επιχειρηματικές συναλλαγές.
Αποδείχτηκε, όμως, τόσο αξιόπιστο που τώρα χρησιμοποιείται ως γενικότερη πιστοποίηση γνώσης της αγγλικής γλώσσας. Το σχετικό πληροφοριακό υλικό αναφέρει χαρακτηριστικά ότι σε παγκόσμια κλίμακα κάθε χρόνο πάνω από 1.500.000 υποψήφιοι δίνουν το TOEIC.
Το TOEIC απαρτίζεται από δύο ενότητες: την κατανόηση προφορικού λόγου και την κατανόηση γραπτού λόγου. Κάθε ενότητα περιέχει 100 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι 2.5 ώρες. Η μέγιστη συνολική βαθμολογία είναι το 990 αλλά για την πιστοποίηση καλής γνώσης απαιτείται βαθμολογία από 505 – 780. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο υποψήφιος να είναι πάνω από 18 ετών.
Οι εξετάσεις του TOEIC διεξάγονται κάθε εβδομάδα και πραγματοποιούνται στην Αθήνα. Οι εξετάσεις στην Θεσσαλονίκη διενεργούνται κάθε δυο εβδομάδες. Ο κάθε υποψήφιος δικαιούται να εξεταστεί μια φορά κάθε 30 ημέρες.
Το κόστος είναι 102 ευρώ για τις εξετάσεις και 12 ευρώ επιπλέον για την έκδοση του επίσημου πιστοποιητικού.
Την ημέρα της εξέτασης ο διαγωνιζόμενος αποκτά την πιστοποίηση της πολύ καλή γνώσης της Αγγλικής (επίπεδο ADVANCED) αν η βαθμολογία του φτάσει το 785.
Η εξέταση είναι κοινή και για αυτούς που στοχεύουν το επίπεδο LOWER (505 βαθμοί) και για αυτόν που στοχεύει το επίπεδο ADVANCED (785 βαθμοί).
Ο εξεταστικός φορέας που οργανώνει το TOEIC στην Ελλάδα είναι η Ελληνοαμερικανική Ένωση (www.hau.gr) (εκπροσωπεί και το Πανεπιστήμιο του Michigan.
EDEXCEL Certificate of Upper Intermediate Communication
Ήταν αναμενόμενο ότι και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Κέντρων Ξένων Γλωσσών (PALSO) θα έμπαινε στο παιχνίδι της πιστοποίησης της γλώσσας. Σε συνεργασία με το μεγαλύτερο ίσως φορέα εξετάσεων της Μεγάλης Βρετανίας, το EDEXCEL, το PALSO είναι ο υπεύθυνος φορέας για τη διεξαγωγή των σχετικών εξετάσεων στην Ελλάδα. Οι εξετάσεις και τα πιστοποιητικά αυτά βρίσκονται υπό την αιγίδα του πανεπιστημίου του Λονδίνου. Το Μάρτιο του 2003 ήταν η πρώτη φορά που διεξήχθησαν οι εξετάσεις EDEXCEL στην Ελλάδα. Ενδιαφέρον είναι ότι η εξεταστική ύλη έχει κοινό θέμα που συνδέει εννοιολογικά τις ενότητες και τις δοκιμασίες που περιέχονται σε αυτές. Υπάρχουν 2 ενότητες, η πρώτη διαρκεί 1 ώρα και 45 λεπτά και αποτελείται από δοκιμασίες που εξετάζουν την κατανόηση προφορικού λόγου, την κατανόηση γραπτού λόγου, την παραγωγή γραπτού λόγου και την συνδυαστική κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου. Η δεύτερη ενότητα εξετάζει την παραγωγή του προφορικού λόγου και διαρκεί έως 15 λεπτά. Το κόστος των εξετάσεων είναι 130 ευρώ.
