Κοινοποίηση: Αναπληρωτή Υπουργό Υγείας κ. Μ. Σαλμά
Υφυπουργό υγείας κα Φ. Σκοπούλη
Γενικό Γραμματέα Υγείας κ. Π. Καλλίρη
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Με την παρούσα επιστολή, θέλουμε να σας επιστήσουμε την προσοχή στην πρόσφατη τροποποίηση του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ (ΦΕΚ 1233 11-4-2012) και ειδικότερα στο άρθρο 17, παρ. Γ, όπου – προς μεγάλη μας έκπληξη – δεν αναφέρονται οι Μαθησιακές Δυσκολίες ως αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία δικαιολογεί την αποζημίωση προς τους ασφαλισμένους του ταμείου για πραγματοποιηθείσες θεραπείες. Η παράλειψη αυτή μας δημιουργεί εύλογες απορίες, καθώς ο προηγούμενος κανονισμός (ΦΕΚ 2456, 3-11-2011) στο σχετικό άρθρο προέβλεπε παροχές σε παιδιά που αντιμετωπίζουν τέτοιας μορφής δυσκολίες. Αντ’ αυτού αναφέρονται γενικά οι «…λοιπές Παιδοψυχιατρικές διαταραχές…» στοιχείο που, κρίνοντας από τις μέχρι τώρα πρακτικές του οργανισμού,έχει αποτελέσει βάση για την εξαίρεση της διαταραχής από αυτές που θα δικαιολογούν αποζημίωση για τους ασφαλισμένους που πραγματοποιούν τις απαραίτητες θεραπείες.
Οι Μαθησιακές Δυσκολίες, περιλαμβάνονται ως Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές στα σχετικά εγχειρίδια ταξινόμησης των ψυχιατρικών διαταραχών(DSM-IVκαι ICD-10), τα οποία είναι διεθνώς αναγνωρισμένα και ευρέως χρησιμοποιούμενα και στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα,στο Eγχειρίδιο Ψυχιατρικών Διαταραχών της Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση,δηλαδή στο DSM-IV, οι Μαθησιακές Δυσκολίες απαντώνται με τους όρους:
• Διαταραχή της Ανάγνωσης-Δυσλεξία (κωδικός 315.00)
• Διαταραχή των Μαθηματικών (κωδικός 315.1)
• Διαταραχή της Γραπτής Έκφρασης (κωδικός 315.2)
• Μαθησιακή Διαταραχή μη Αλλιώς Προσδιοριζόμενη (κωδικός 315.9)
Παρομοίως στο εγχειρίδιοICD-10του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας -Διεθνής Στατιστική Ταξινόμηση των Ασθενειών και Συναφών Προβλημάτων Υγείας- κατηγοριοποιούνται κάτω από τους κωδικούς:
• F81.0 -Ειδική Διαταραχή της Ανάγνωσης)
• F81.1-Ειδική Διαταραχή της Ορθογραφίας
• F81.2 -Ειδική Διαταραχή στα Μαθηματικά
• F81.3 -Μεικτή Διαταραχή των Σχολικών Δεξιοτήτων
• F81.9-Αναπτυξιακή Διαταραχή των Σχολικών Δεξιοτήτων μη αλλιώς προσδιοριζόμενη)
Σύμφωνα με τη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία, οι Μαθησιακές Δυσκολίες(δυσλεξία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία και δυσαριθμησία) είναι εγγενείς και ειδικές, αναφέρονται σε νευροβιολογικά αίτια και οφείλονται σε βαθύτερες λειτουργικές ιδιαιτερότητες. Συγκεκριμένα, αποτελούν δυσλειτουργίες του κεντρικού εκτελεστικού συστήματος του εγκεφάλου και σχετίζονται με μία σειρά γνωστικών διεργασιών και χαρακτηρίζονται από ανεπαρκές εύρος προσοχής και από σημαντικά ελλείμματα στην οπτική αντίληψη και επεξεργασία, στην ακουστική αντίληψη και επεξεργασία, στη μνήμη (βραχυπρόθεσμη, μακροπρόθεσμη και εργαζόμενη), στο χρονικό προσανατολισμό. Οι πολύπλοκες αυτές δυσκολίες έχουν επίπτωση τόσο στην ακαδημαϊκή επίδοση, όσο και στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων που τις αντιμετωπίζουν.
Συγκεκριμένα, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των παιδιών αυτών χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση, παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα άγχους, παραίτηση και σχολική άρνηση. Τα παραπάνω συχνά οδηγούν σε σχολική αποτυχία και πρόωρη εγκατάλειψη της σχολικής φοίτησης.
Ταυτόχρονα, τα ελλείμματα στις προαναφερόμενες γνωστικές διεργασίες καθιστούν μη λειτουργικούς πολλούς τομείς της καθημερινότητάς τους (π.χ. οργάνωση και διαχείριση χρόνου, δυσχέρειες στην πρόσληψη και επεξεργασία πληροφοριών, δυσκολίες στη διαχείριση προσωπικών σχέσεων).Τα παιδιά και οι έφηβοι με Μαθησιακές Δυσκολίες χαρακτηρίζονται από εγγενείς δυσκολίες σε ανώτερες γνωστικές και μεταγνωστικές διεργασίες, οι οποίες αν δεν αντιμετωπιστούν στοχευμένα είναι δυνατόν να τους ακολουθούν σε όλη την ενήλικη ζωή τους, παρεμποδίζοντας την ανάπτυξη και προσαρμογή τους σε όλους σχεδόν τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Για το λόγο αυτό, η προσέγγιση τους είναι ανάγκη να μην περιορίζεται στις σχολικές παρεμβάσεις. Αντίθετα, μια ολοκληρωμένη παρέμβαση οφείλει να έχει διεπιστημονικό και εξατομικευμένο χαρακτήρα στοχεύοντας στην παρέμβαση για ανάπτυξη και εδραίωση των γνωστικών δεξιοτήτων και εκτελεστικών λειτουργιών στις οποίες τα παιδιά και οι έφηβοι με Μαθησιακές Δυσκολίες υπολείπονται. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει επίσης γνωμοδοτήσει και το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (αρ. απόφασης 5, 166η Ολομέλεια, 5-4-2001).
Συμπερασματικά, οι Μαθησιακές Δυσκολίες αποτελούν μία ιδιαίτερη και πολύπλοκη διαταραχή, η οποία χρήζει της αρωγής των υπηρεσιών υγείας. Η μη περίληψη των Μαθησιακών Δυσκολιών στον ενιαίο κανονισμό παροχών υγείας του ΕΟΠΥΥ, μπορεί να θεωρηθεί παράτυπη, καθώς αποκλείει μία κατηγορία ψυχιατρικών διαταραχών προξενώντας σημαντικά προβλήματα στα παιδιά και τους εφήβους με Μαθησιακές Δυσκολίες, καθώς τους στερεί το δικαίωμά πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Ένας τέτοιος αποκλεισμός θέτει εμπόδια στην πραγματική πρόοδο και ομαλή γνωστική, ψυχοσυναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη ενός παιδιού με Μαθησιακές Δυσκολίες, καθώς το σχολικό πλαίσιο από μόνο του – όσο ευνοϊκό και αν είναι – δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη θεραπεία.
Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω, προβάλλουμε το εύλογο αίτημά μας για άμεση επαναδιατύπωση της σχετικής παραγράφου, ώστε να συμπεριληφθούν ρητά στον κανονισμό παροχών του ΕΟΠΥΥ οι Μαθησιακές Δυσκολίες ως πάθηση που χρήζει αντιμετώπισης με θεραπείες, που αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, όπως ίσχυε και μέχρι πρότινος.
Ελπίζουμε ότι θα σταθείτε πλάι μας στον αγώνα μας για την εξασφάλιση καλύτερων υπηρεσιών στα παιδιά που τις έχουν περισσότερο ανάγκη. Σας ευχαριστούμε θερμά για το χρόνο σας. Ευελπιστώντας στην άμεση ανταπόκρισή σας.
Με εκτίμηση
Για το Δ.Σ. της Π.Ε.Ε.Π.
Ο Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας
Δαρβούδης Αθανάσιος Κουσουρέτα Νίκη
