Τον τελευταίο καιρό παρακολουθώ με πολύ ενδιαφέρον την σελίδα ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (https://www.facebook.com/groups/212484332104984/) όπου καθηγήτριες – ως επί το πλείστον – ξένων γλωσσών συζητούν διάφορα θέματα που άπτονται της επαγγελματικής καθημερινότητάς τους. Η συζήτηση συνήθως ξεκινά από μια ερώτηση που θα κάνει κάποιος και ανάλογα με το θέμα μπορεί να κρατήσει αρκετό διάστημα.
Το κόστος των ιδιαιτέρων μαθημάτων είναι ένα από τα θέματα που έχουν συζητηθεί κατ’ επανάληψη τον τελευταίο καιρό. Μια ερώτηση του τύπου «ζήτησα 10 ευρώ την ώρα είναι πολλά ή λίγα;» έχει πυροδοτήσει αρκετά ενδιαφέρουσες συζητήσεις, οι οποίες πέρα από οτιδήποτε άλλο δείχνουν μια πλευρά της παιδείας στη σημερινή Ελλάδα. Αυτού του τύπου οι ερωτήσεις θεωρώ ότι αξίζουν μια πιο προσεκτική ματιά και κάτι περισσότερο από την γρήγορη, συχνά επιφανειακή απάντηση που δίνει κανείς σε διαδυκτιακές συζητήσεις.
Θα επιχειρήσω να βάλω τα πράγματα σε μια σειρά και να ξεμπερδέψω λίγο το κουβάρι μήπως και βγει κάποια άκρη! Ας αρχίσω λοιπόν με τον λόγο ή τους λόγους που κάνουν κάποιον να ζητήσει ιδιαίτερα μαθήματα σε μια ξένη γλώσσα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν άπειρα Σχολεία Ξένων Γλωσσών (τουλάχιστον αυτό ισχύει για την Αθήνα και την ευρύτερη περιφέρεια) όπου οι ενήλικες σίγουρα μπορούν να βρούν κάτι που να τους ικανοποιεί. Οι δε μαθητές και φοιτητές έχουν τις επί πλέον επιλογές των σχολείων και πανεπιστημίων τους, όπου παρέχονται δυνατότητες εκμάθησης αγγλικών, γαλλικών, γερμανικών κλπ.
Γιατί λοιπόν κάποιος εργαζόμενος ή φοιτητής συνήθως αναζητά το ιδιαίτερο μάθημα;
Διότι…
- το καθημερινό του πρόγραμμα δεν του επιτρέπει να ενταχθεί σε κάποιο τμήμα στο πλησιέστερο Σχολείο Ξένων Γλωσσών
- χρειάζεται κάτι πιο εξειδικευμένο που δεν προσφέρεται από κάποιο Σχολείο Ξένων Γλωσσών
- θέλει να γλυτώσει χρόνο από τις μετακινήσεις προς και από το Σχολείο Ξένων Γλωσσών
- έχει την οικονομική δυνατότητα να το κάνει και το επιλέγει
Γιατί τώρα κάποιος μαθητής αναζητά το ιδιαίτερο μάθημα;
Διότι…
- στο σχολείο του δεν διδάσκεται η ξένη γλώσσα που θέλει να μάθει
- το καθημερινό του πρόγραμμα δεν του επιτρέπει να ενταχθεί σε κάποιο τμήμα στο πλησιέστερο Σχολείο Ξένων Γλωσσών
- θέλει να γλυτώσει χρόνο από τις μετακινήσεις προς και από το Σχολείο Ξένων Γλωσσών
- οι γονείς του έχουν την οικονομική δυνατότητα να το προσφέρουν και το επιλέγει
Φυσικά όλοι γνωρίζουμε την κοινότυπη δικαιολογία «ναι, στο σχολείο κάνουν αγγλικά αλλά είναι μάθημα ‘της πλάκας’… Ο δάσκαλος δεν κάνει τίποτα… Πώς θα πάρει έτσι το Προφίσιενσι…» και άλλα συναφή που δεν είναι της παρούσης στιγμής να σχολιαστούν! Να ρωτήσω όμως το εξής: αφού υποτίθεται ότι είμαστε σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης γιατί κάποιος διαλέγει την πιο ακριβή λύση από όσες του παρέχονται;
Το θέμα μας λοιπόν είναι τα ιδιαίτερα μαθήματα οπότε ας δούμε ποιος παραδίδει ιδιαίτερα ξενόγλωσσα μαθήματα αυτή την εποχή στην Ελλάδα. Η απάντηση – ιδίως μετά την «υπέροχη» συλλογική σύμβαση που υπέγραψαν κάποιοι επαγγελματίες του κλάδου – δίνεται μια χαρά από την λυρική, καθημερινή έκφραση: «ο κάθε πικραμένος»!!! Ίσως η μοναδική εξαίρεση να είναι ο ευγενής υπηρεσιακός πρωθυπουργός μας!
Σύμφωνα με έναν παλιό νόμο, τριτοετείς φοιτητές ξενόγλωσσων φιλολογιών αλλά και ο οποιοσδήποτε έχει ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας υψηλού επιπέδου (Γ2 σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο) από κάποιον αναγνωρισμένο από το κράτος φορέα δικαιούται να αποκτήσει μια Επάρκεια Προσόντων και βάσει αυτής μια Άδεια Διδασκαλίας της αντίστοιχης γλώσσας. Δυστυχώς, και το τονίζω αυτό, ο νόμος αυτός ισχύει ακόμα και είναι η πηγή για πολλά από τα δεινά της ξενόγλωσσης παιδείας στην Ελλάδα. Δεν θέλω να επεκταθώ αλλά να θέσω υπ’ όψιν κάθε ενδιαφερόμενου την εξής ερώτηση: με ποια λογική ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά μια ξένη γλώσσα μπορεί και να την διδάξει;
Βάσει νόμου, λοιπόν, ο οποιοσδήποτε μπορεί να διδάξει μια ξένη γλώσσα στην Ελλάδα. Βέβαια στη δημόσια εκπαίδευση θα διδάξει ο απόφοιτος του Πανεπιστημίου και σε ένα Σχολείο Ξένων Γλωσσών κάποιος που ναι μεν έχει την «Επάρκεια» αλλά και κάποια πιστοποιημένη παιδαγωγική επιμόρφωση. Ιδανικά. Γιατί δεν γίνεται πάντα έτσι στον χώρο των Σχολείων Ξένων Γλωσσών – αλλά και αυτό δεν είναι της παρούσης να συζητηθεί.
Εύκολα κατανοεί πλέον κάποιος, πως στο χώρο των ιδιαιτέρων μαθημάτων, όπου δεν υπάρχει στοιχειώδης, έστω, έλεγχος, επικρατεί αλαλούμ! Διδάσκει, όπως προανέφερα, ο καθένας και φυσικά – για να έρθουμε και στο «φλέγον» θέμα – χρεώνει ότι αμοιβή του αρέσει! Κυριολεκτώ! Από 4 ευρώ την ώρα (αυτό τουλάχιστον μέχρι τώρα έχω δει να συζητιέται στην ιστοσελίδα που ανέφερα στην αρχή) μέχρι 30 ευρώ και περισσότερα ίσως.
Η συζήτηση στην ιστοσελίδα συχνά «ανάβει». Όλοι συμφωνούν ότι τα 4 ευρώ είναι απαράδεκτα αλλά εξ ίσου υπερβολικά και τα 30+. Ποτέ δεν είδα, όμως, να συζητιούνται κάποιες παράμετροι ή κάποια κριτήρια για τις αμοιβές αυτές. Σε μια πρόσφατη συζήτηση έκανα τις ακόλουθες παρεμβάσεις:
Δεν μου φαίνεται υψηλή η τιμή για ένα δίωρο την εβδομάδα – ιδίως αν ο/η καθηγητής/τρια έρχεται στο σπίτι σας και δίνει απόδειξη! Θα ήθελα να επισημάνω 2 πράγματα: α) μπορεί κάποιος να βιοπορίζεται κάνοντας αποκλειστικά ιδιαίτερα μαθήματα και β) η λογική “σε αρχάριο χρεώνω λιγότερα χρήματα” αφορά τιμολόγηση φροντιστηρίων και όχι ιδιαίτερα μαθήματα – ιδίως όταν μιλάμε για ένα 2ωρο την εβδομάδα! Εν πάση περιπτώσει, το ποσό που σας ζήτησαν είναι πολύ λογικό ιδίως, επαναλαμβάνω, αν πρόκειται για αποκλειστική απασχόληση η οποία μάλιστα και θα φορολογείται!!
και
Εγώ θα επιμείνω σε κάτι που πέρασε ασχολίαστο μιας και η συζήτηση κινήθηκε γύρω από τα 25 ή 30 ευρώ την ώρα. Ο/Η καθηγητής/τρια που ζητάει αυτές τις τιμές βιοπορίζεται αποκλειστικά από την παράδοση ιδιαιτέρων μαθημάτων; Φορολογείται για αυτά τα χρήματα που θα εισπράξει; Το να ζητηθεί βιογραφικό το θεωρώ απόλυτα θεμιτό και κατανοητό όπως και το πόσο θα κοστολογήσει κανείς τη δουλειά του. Αν ζητάει πολύ πιο κάτω από 20 γιατί τόσο κοστολογεί τα προσόντα του δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να το κρίνει καλύτερα από τον ίδιο. Και στην τελική, να μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ που προσαρμόζονται αποκλειστικά στις ανάγκες του μαθητή!
Κατά τη γνώμη μου τα πράγματα είναι πολύ απλά. Πάρα πολύ απλά! Ο καθηγητής που παραδίδει αποκλειστικά ιδιαίτερα μαθήματα και φορολογείται για τα χρήματα που εισπράττει ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να ζητήσει λιγότερα από 25-30 ευρώ την ώρα! Αναλογιστείτε λίγο τα ακόλουθα:
- πόσα ιδιαίτερα μπορεί να έχει κανείς την εβδομάδα (ιδίως αυτή την εποχή)
- τα έξοδα μετακίνησης, υλικού, προετοιμασίας (που συχνά δεν χρησιμεύουν σε άλλο μάθημα)
- τον ΟΑΕΕ
- το ότι δεν υπάρχουν (δεν υπήρχαν ποτέ άλλωστε…) αργίες, δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα, άδεια ή επίδομα αδείας
- η πλήρης απασχόληση είναι 8μηνη αλλά οι υποχρεώσεις είναι 12μηνες
Ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος δεν βιοπορίζεται αποκλειστικά από τα ιδιαίτερα μαθήματα που παραδίδει αλλά κοστολογεί ακριβά (για κάποιους, λογικά για τον ίδιο) τις υπηρεσίες που προσφέρει, ποιος υποχρεώνεται να τον προσλάβει;Σκεφτείτε το λίγο, σας παρακαλώ! Ποιός υποχρεώνει κάποιον να προσλάβει καθηγητή για ιδιαίτερα μαθήματα; Κανείς απολύτως! Πρόκειται για καθαρά προσωπική επιλογή στα πλαίσια μιας ελεύθερης (ενεξέλεγκτης, θα τολμούσα να πω…) αγοράς!
Πολύ δε περισσότερο στην «αγορά» των ξενόγλωσσων μαθημάτων που πάντα υπήρχαν οι «αλεξιπτωτιστές του χώρου» όπως μου αρέσει να τους λέω! Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που επειδή μιλούν πολύ καλά μια γλώσσα πιστεύουν ότι μπορούν και να τη διδάξουν! Όπως και οι έχοντες μητρική μεν την γλώσσα που θέλουν να διδάξουν αλλά μαύρα μεσάνυχτα σε ότι έχει να κάνει με την διδασκαλία!
Για να τελειώνουμε (σχήμα λόγου, βέβαια…) με το θέμα: κανείς δεν υποχρεώνει κανέναν να καταφύγει στο ιδιαίτερο μάθημα όταν:
- δεν συντρέχουν κάποιοι από τους λόγους που προανέφερα
- όταν υπάρχουν πολύ οικονομικότερες λύσεις όπως τα Σχολεία Ξένων Γλωσσών
Όταν όμως κάποιος επιλέγει το ιδιαίτερο μάθημα να ξέρει ότι ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΟ στην περίπτωση που αναζητά επαγγελματία και δεν αντιγράφει αριθμούς κινητών τηλεφώνων από αυτοκόλλητα στις κολώνες της ΔΕΗ ή τους κάδους απορριμάτων – έστω κι αν πρόκειται για τους μπλέ της ανακύκλωσης!
Επειδή δε ο κλάδος… γυναικοκρατείται, θέλω να ζητήσω από τις κυρίες, – και τις συναδέλφους καθηγήτριες και τις μητέρες-εργοδότριες – να σκεφτούν λίγο πως αν απαιτούν χαμηλή τιμή σε ιδιαίτερο μάθημα από επαγγελματία είναι σαν να απαιτούν ένα Chanel συνολάκι ραμμένο στα μέτρα τους αλλά σε τιμή Zara!
