Το παραδοσιακό βιβλιοπωλείο πλήττεται το τελευταίο διάστημα στις περισσότερες χώρες του κόσμου, γιατί το βιβλίο θεωρείται πια ασύμφορο, αφού μπορεί να αντικατασταθεί από την ηλεκτρονική ανάγνωση. Τόσο απλά , τόσο αψυχολόγητα, χωρίς να ληφθεί διόλου υπόψη ότι ο χώρος του βιβλίου είναι αυτός που δημιουργεί ατμόσφαιρα και προκαλεί τη διάθεση για αναζήτηση της ανάγνωσης.
Διάβαζα πρόσφατα ότι οι έρευνες έχουν δείξει πως από αυτούς που αγοράζουν βιβλία στα βιβλιοπωλεία μόνο το 1/3 ξέρει από πριν τι θα αγοράσει, οι υπόλοιποι καθοδηγούνται από αυτήν ακριβώς την ατμόσφαιρα και από την επαφή που αποκτούν με το βιβλίο στο φυσικό του χώρο. Εξάλλου όσοι αγαπούν το βιβλίο μπορούν να διαβεβαιώσουν ότι το «άρωμα» του χαρτιού είναι εξαιρετικά γοητευτικό και η σχέση του αναγνώστη μαζί του δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη του διαδικτύου .
Στη Βραζιλία, πριν λίγους μήνες, η πρόεδρος Ντίλμα Ρουσέφ πήρε την πρωτοβουλία για ένα μέτρο σημαντικό αλλά και πρωτότυπο για τους φυλακισμένους στη χώρα της, οι οποίοι σύμφωνα με αυτό θα μπορούν να μειώνουν το χρόνο της ποινής τους διαβάζοντας βιβλία. Έτσι, οι βραζιλιάνοι βουλευτές αποφάσισαν να εφαρμοστεί το μέτρο πειραματικά σε τέσσερις φυλακές. Οι κρατούμενοι θα μπορούν να διαβάζουν ένα βιβλίο το ανώτερο το μήνα, λογοτεχνικό, φιλοσοφικό ή επιστημονικό, και στη συνέχεια θα γράφουν μια έκθεση για να αποδείξουν ότι κατάλαβαν το νόημα και την αξία του. Σε αντάλλαγμα η ποινή τους θα μειώνεται κατά τέσσερις μέρες. Διαβάζοντας, λοιπόν, δώδεκα βιβλία το χρόνο θα κερδίζουν σαράντα οκτώ μέρες ελευθερίας.
Η Πρόεδρος της Βραζιλίας ξέρει τι σημαίνει φυλακή, γιατί όταν μπήκε στην αντίσταση κατά της δικτατορίας στη χώρα της, συνελήφθη, βασανίστηκε, παρέμεινε έγκλειστη και δεν ξέχασε ποτέ τη σκληρή αυτή εμπειρία. Τώρα, προσπαθεί να βρει διεξόδους για τους φυλακισμένους και πιστεύει ότι με το διάβασμα θα τους προσφέρει μια ευρύτερη αντίληψη για τον κόσμο που τους είναι απαραίτητη. Η κίνηση αυτή ξεπέρασε τους φραγμούς των κανονισμών ολοκληρωτικών καθεστώτων που εμπόδιζαν μέχρι σήμερα να μπει το οξυγόνο των βιβλίων στις φυλακές.
Η λαϊκή μας ρήση «της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες», ταιριάζει απόλυτα στην πρόεδρο της Βραζιλίας, όπως θα ταίριαζε και στη χώρα της η αντίστοιχη« της φυλακής τα σίδερα η ανάγνωση λυγίζει».
Το παράδειγμα της Βραζιλίας, που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν και άλλες χώρες, είναι αναμφίβολα μια λαμπρή απόδειξη της δύναμης του βιβλίου για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, για το άνοιγμα του πνευματικού ορίζοντα αλλά και για την κατάκτηση του ύψιστου αγαθού της ελευθερίας.
* Η Καθηγήτρια Στέλλα Πριόβολου, είναι πρόεδρος του Τμήματος Ιταλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και τ.ειδική γραμματέας ΥΠΕΠΘ.
aixmi.gr
