Home / Αρθρα γενικού ενδιαφέροντος / Γονείς / Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων

Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων

Δημοσιεύτηκε: 5:40 μμ Αύγουστος 19th, 2012  


Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων

Α΄ ΜΕΡΟΣ

Ψαθάς Δημήτρης
Παιδαγωγός – Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής

Η ανάπτυξη των παιδιών περιλαμβάνει διάφορες φάσεις, σε καθεμιά από τις οποίες το παιδί κατακτά συγκεκριμένες δεξιότητες. Η διάρκεια κάθε φάσης όμως διαφέρει από παιδί σε παιδί.

Συχνό είναι δηλαδή κάποια παιδιά να δυσκολεύονται και να αργούν περισσότερο από άλλα, να περάσουν στην επόμενη αναπτυξιακή φάση. Ενώ λοιπόν οι περισσότερες δυσκολίες κατά την ανάπτυξη ενός παιδιού αντιμετωπίζονται φυσιολογικά καθώς το παιδί μεγαλώνει και προσαρμόζεται στις συνθήκες του περιβάλλοντος του, κάποιες φορές εμφανίζονται προβλήματα τα οποία θέλουν ειδική αντιμετώπιση.

Οι παρακάτω ενδεικτικές, απλές και χρήσιμες πιστεύω πληροφορίες, για μια σειρά διαταραχών που αναφέρονται στη διεθνή ταξινόμηση, θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε αν ένα παιδί παρουσιάζει κάποια προβλήματα που χρειάζονται αντιμετώπιση από ειδικούς.

Όσο πιο γρήγορα απευθυνθείτε σε αυτούς, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η αντιμετώπιση.

Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με τα προβλήματα άγχους και το άγχος του αποχωρισμού. Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με τις υπόλοιπες δυσκολίες της ανάπτυξης των παιδιών.

1. Προβλήματα άγχους

Είναι όχι μόνο φυσιολογικό αλλά και επιθυμητό, τόσο για τους ενήλικες όσο για τα παιδιά, να βιώνουν άγχος, ανησυχία ή φόβο σε ορισμένες καταστάσεις. Το άγχος είναι ένα χρήσιμο συναίσθημα που σε δύσκολες καταστάσεις μας κινητοποιεί και μας βοηθά να τις αντιμετωπίσουμε. Όταν όμως το άγχος εμφανίζεται σε υπερβολική ένταση και επιμένει αδικαιολόγητα, με λίγα λόγια όταν παύει να λειτουργεί υπέρ της ομαλής προσαρμογής του παιδιού αλλά αντίθετα στέκεται εμπόδιο αυτής, ονομάζεται παθολογικό άγχος.

Το παθολογικό άγχος μπορεί να πάρει διάφορες μορφές.

Μερικά παιδιά ή έφηβοι μπορεί να νοιώθουν μια έντονη ανησυχία που εκφράζεται με πολλά σωματικά συμπτώματα καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας πολλές φορές χωρίς να μπορούν να προσδιορίσουν το λόγο.

Μπορεί να εκφράζεται με σωματικά συμπτώματα όπως ταχυπαλμία, πονοκέφαλο, ιδρώτα, πόνο στο στήθος ή στο στομάχι, δυσκολία στην αναπνοή, με το να νοιώθουν ένταση, νευρικότητα ή να πηγαίνουν συνέχεια στην τουαλέτα.

Τα παιδιά τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να εκφράσουν με λόγια τα συναισθήματα τους και να πουν ότι νοιώθουν άγχος. Το άγχος μπορεί να τα κάνει ευερέθιστα, οξύθυμα, ευσυγκίνητα (να κλαίνε εύκολα), να έχουν δυσκολία να κοιμηθούν ή να έχουν εφιάλτες.

Όταν τα ίδια τα παιδιά μιλούν, λένε για ένα δυσάρεστο αίσθημα ενός αόριστου, επικείμενου κινδύνου και το εκφράζουν γενικά και απροσδιόριστα: «νομίζω ότι κάτι θα μου συμβεί», «έχω μια στενοχώρια στην ψυχή μου», «νιώθω μια ανησυχία μέσα μου» κλπ.

Έχουν αβάσιμες ανησυχίες για την απόδοσή τους στο σχολείο, στα παιχνίδια. Ανησυχούν υπερβολικά για τις σχέσεις τους με γονείς και φίλους. Είναι ευαίσθητα σε κάθε κριτική.

Σε άλλα παιδιά ή εφήβους εμφανίζονται συνέχεια επίμονες σκέψεις που τους προκαλούν αβάσταχτο άγχος (π.χ. «μήπως κολλήσω κάποια αρρώστια», «μήπως άθελά μου προκαλέσω κακό»). Για να απαλλαγούν από το άγχος αυτών των σκέψεων μπορεί να κάνουν κάποια πράγματα με συγκεκριμένο τρόπο που να συνδέεται ή να μη συνδέεται λογικά με την σκέψη (π.χ. αν φοβάται μήπως κολλήσει μια αρρώστια πλένει τα χέρια του 8 φορές συνεχόμενα ή κάθε φορά που ακούει για αρρώστιες κάνει το σταυρό του 3 φορές και λέει μια προσευχή).

Η υπερπροστατευτική στάση των γονιών με φροντίδες για πιθανούς κινδύνους που μπορεί να διατρέξουν τα παιδιά, οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια που χαρακτηρίζονται από ένταση και ανασφάλεια, η προσωπικότητα των παιδιών που χαρακτηρίζεται από έλλειψη αυθορμητισμού ή ενθουσιασμού, εκδηλωτικότητας, η εσωστρέφεια και η συναισθηματική εξάρτησή τους, είναι κάποια αίτια που οδηγούν σε τέτοια προβλήματα.

Αν παρατηρήσετε ότι κάποιο παιδί υποφέρει από έντονο άγχος που του προκαλεί δυσφορία ή το εμποδίζει να κάνει πράγματα όπως παλιότερα είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε σε ειδικό.

2. Διαταραχή Άγχους Αποχωρισμού

Είναι φυσιολογικό για τα πολύ μικρά παιδιά όπως τα νήπια ή τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (από 7 μηνών μέχρι 6 ετών), να έχουν κάποιου βαθμού άγχος όταν απομακρύνονται από τους γονείς τους ή τα άτομα που τα φροντίζουν.

Ξεκινάει να γίνεται πρόβλημα όταν η ένταση του άγχους γίνεται πολύ μεγάλη ή το παιδί είναι πάνω από 6 ετών.

Το άγχος απομάκρυνσης από το πρόσωπο που τα φροντίζει, πηγάζει από τον φόβο των παιδιών μήπως πάθει κάτι το αγαπημένο πρόσωπο ή μήπως συμβεί κάτι δυσάρεστο και αναγκαστεί να το αποχωριστεί. Το παιδί φοβάται ότι ο γονέας δε θα ξανάρθει, θα πεθάνει, θα πάθει ατύχημα ή ότι το ίδιο θα πάθει κάτι κακό, θα το κλέψουν, θα χαθεί κλπ.

Λόγω του άγχους που αισθάνονται, τα παιδιά αυτά συχνά αποφεύγουν να απομακρυνθούν από το σπίτι, τα μικρότερα παιδιά μπορεί να ακολουθούν τον γονέα από δωμάτιο σε δωμάτιο, ενώ τα μεγαλύτερα να ζητούν την συνοδεία του αγαπημένου προσώπου για να πάνε κάπου.

Είναι πιθανό να παραπονούνται για σωματικές ενοχλήσεις όταν πρόκειται να πάνε στο σχολείο, προκειμένου να μην βιώσουν το άγχος του αποχωρισμού. Σε μερικές περιπτώσεις, τα παιδιά μπορεί να αρνούνται να κοιμηθούν μόνα τους ή να βλέπουν εφιάλτες που σχετίζονται με σενάρια απομάκρυνσης από τα αγαπημένα πρόσωπα.

Αυτά τα προβλήματα μπορεί να κάνουν την εμφάνιση τους μετά από ένα δυσάρεστο γεγονός ή μια αλλαγή στην ζωή του παιδιού (π.χ. θάνατος συγγενή ή κατοικίδιου ζώου, αρρώστια του παιδιού ή συγγενή, μετακόμιση, αλλαγή σχολείου, κ.α.).

Σε περίπτωση ύπαρξης τέτοιων προβλημάτων είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε έναν ειδικό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Καλαντζή – Αζίζι Α.: «Εφαρμοσμένη κλινική ψυχολογία στο χώρο του σχολείου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1985
  2. Σακελλαρόπουλου Π.: «Σχέσεις μητέρας και παιδιού τον πρώτο χρόνο ζωής», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2001
  3. Παρασκευόπουλου Ι.: «Ψυχολογία των ατομικών διαφορών», εκδ. του ιδίου, Αθήνα, 1992
  4. Τσιάντη Γ.- Μανωλόπουλου Σ.: «Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1989

πηγή https://www.eduportal.gr/index.php/articles/special-edu/294-2012-03-07-18-52-16

Β΄ ΜΕΡΟΣ

Ψαθάς Δημήτρης
Παιδαγωγός – Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής

Στο β΄ μέρος της σειράς των άρθρων σχετικών με τις ψυχικές διαταραχές των παιδιών, θα ασχοληθούμε με τα Προβλήματα Απέκκρισης που παρατηρούνται συχνά και προβληματίζουν τους γονείς.

Ενούρηση

Οι ηλικίες στις οποίες μαθαίνουν τα παιδιά να ελέγχουν την κύστη τους κυμαίνονται από 2 έως 5 χρονών. Άλλα παιδιά χρειάζονται περισσότερο και άλλα λιγότερο χρόνο για να μάθουν να παραμένουν στεγνά κατά τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας.

Αν το παιδί σας είναι πάνω από πέντε χρονών και δεν έχει ακόμα καταφέρει να μάθει να ελέγχει την κύστη του τότε μπορεί να αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς.

Αν όμως έχει υπάρξει περίοδος στο παρελθόν που το παιδί είχε μάθει να πηγαίνει στη τουαλέτα και να μην ‘βρέχεται’ και τώρα δεν τα καταφέρνει, θα πρέπει να αναρωτηθείτε για τις πιθανές αιτίες.

Οι λόγοι ποικίλλουν. Αν το παιδί ‘βρέχεται’ στον ύπνο του, παρατηρείστε πότε βρέχεται. Μήπως συμβαίνει όταν είναι κουρασμένο ή όταν έχει πιει πολλά υγρά πριν κοιμηθεί; Σιγουρευτείτε ότι έχει πάει στην τουαλέτα πριν πέσει στο κρεβάτι.
Σκεφτείτε αν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή στη ζωή του παιδιού (π.χ. αρχή της σχολικής περιόδου, γέννηση αδελφών, νοσηλεία σε νοσοκομείο κλπ) που να το δυσκολεύουν ή να του έχουν προκαλέσει άγχος.

Πολλά παιδιά ‘βρέχονται’ και κατά την διάρκεια της μέρας. Αυτό ίσως συμβαίνει γιατί μπορεί το παιδί να ξεχνιέται με την δουλειά ή το παιχνίδι ή να αναβάλλει να πάει στην τουαλέτα μέχρι να είναι πολύ αργά.

Αν συμβαίνει σε χώρους εκτός σπιτιού, όπως στο σχολείο, ρωτήστε το παιδί σας μήπως για κάποιο λόγο δεν θέλει να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα ή μήπως ντρέπεται να ζητήσει από την δασκάλα να πάει στην τουαλέτα.

Σε κορίτσια μεγαλύτερης ηλικίας, θέλει προσοχή γιατί η ακράτεια μπορεί να οφείλεται σε ουρολοιμώξεις που χρήζουν ιατρικής φροντίδας.

Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να βρείτε την αιτία για να μπορέσετε να βρείτε τρόπους να το αντιμετωπίσετε. Αν παρά τις προσπάθειες, η συμπεριφορά επιμένει, μπορείτε να επισκεφθείτε έναν ειδικό που θα σας ενημερώσει για τις τακτικές που είναι δυνατόν να βοηθήσουν.

Εγκόπριση

Ως πρόβλημα εγκόπρισης θεωρείται όταν το παιδί κάνει συχνά ‘κακά’ επάνω του ή σε ακατάλληλα μέρη (π.χ. πάτωμα), συνήθως ακούσια (χωρίς να το θέλει), ενώ έχει κατακτήσει τον έλεγχο των σφιγκτήρων.

Οι λόγοι μπορεί να ποικίλλουν.
Είναι πιθανό να οφείλεται σε σωματικές αιτίες όπως είναι η δυσκοιλιότητα ή πόνος κατά την αφόδευση, οπότε ένας παιδίατρος είναι ο πιο αρμόδιος να σας συμβουλεύσει.

Επίσης, συχνή αιτία είναι να μην έχει μάθει το παιδί σωστές πρακτικές τουαλέτας. Υπάρχει περίπτωση η άρνηση να πηγαίνει στην τουαλέτα να είναι μέρος μιας γενικής συμπεριφοράς αντίδρασης στο να κάνει αυτά που του ζητάτε.
Δεν θα πρέπει να αποκλείονται και οι συναισθηματικοί λόγοι για την επανεμφάνιση αυτής της συμπεριφοράς, όπως ο αποχωρισμός από τους γονείς, ένας θάνατος, ή η γέννηση ενός αδελφού ή το να πάει το παιδί σχολείο, κάποια επίθεση που ίσως δέχθηκε. Θα πρέπει να ψάξετε πιθανά γεγονότα που αναστατώνουν το παιδί.

Αν η συμπεριφορά αυτή επιμείνει, ένας ειδικός μπορεί να σας προτείνει αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης.
Το να κατηγορείτε ή να μαλώνετε το παιδί σε τέτοιες περιπτώσεις δεν έχει καμία χρησιμότητα. Δεν είναι κάτι το οποίο γίνεται εσκεμμένα ενώ είναι σίγουρο πως η τιμωρία θα χειροτερέψει την κατάσταση γιατί θα του προκαλέσει άγχος.
Άλλωστε τα προβλήματα αυτά, μπορεί να περιορίσουν τις δραστηριότητες του (π.χ. να μην πάει στην κατασκήνωση), να του δημιουργήσουν προβλήματα απόρριψης από τους συνομηλίκους του (κοροϊδία) , χαμηλή αυτοεκτίμηση (ντροπή, φόβος), οπότε να το επιβαρύνουν συναισθηματικά και ψυχολογικά.

Και στις δύο αυτές διαταραχές που αναφερόμαστε σήμερα, η συμπεριφορά των γονέων παίζει σημαντικό ρόλο στη γένεση του προβλήματος.

Δύο τύποι συμπεριφοράς παρατηρούνται: η παραμέληση και η καταπίεση. Και οι δύο συμπεριφορές έχουν σαν αποτέλεσμα τη λανθασμένη επικοινωνία με το παιδί, οπότε οι γονείς δεν αντιλαμβάνονται πότε το παιδί τους είναι έτοιμο να καθοδηγηθεί, να ελέγξει και να πειθαρχήσει τις βιολογικές του ανάγκες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Καλαντζή – Αζίζι Α.: «Εφαρμοσμένη κλινική ψυχολογία στο χώρο του σχολείου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1985
  • Σακελλαρόπουλου Π.: «Σχέσεις μητέρας και παιδιού τον πρώτο χρόνο ζωής», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2001
  • Παρασκευόπουλου Ι.: «Ψυχολογία των ατομικών διαφορών», εκδ. του ιδίου, Αθήνα, 1992
  • Τσιάντη Γ.- Μανωλόπουλου Σ.: «Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1989

πηγή https://www.eduportal.gr/index.php/articles/special-edu/301-psathas-b-meros

Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων

Γ΄ ΜΕΡΟΣ

Ψαθάς Δημήτρης
Παιδαγωγός – Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής

 

Αυτή τη φορά, σειρά στη συνέχεια των άρθρων έχουν οι φοβίες που μπορεί να παρουσιάζουν τα παιδιά.

Σαν φοβία ορίζουμε έναν παράλογο και επίμονο φόβο για κάτι συγκεκριμένο είτε είναι αντικείμενο, ζώο, χώρος, είτε δραστηριότητα ή κατάσταση.

Φοβίες
Έχει παρατηρηθεί ότι σε όλα τα παιδιά συγκεκριμένοι φόβοι κάνουν την εμφάνιση τους σε συγκεκριμένες ηλικίες και αυτοί οι φόβοι υποχωρούν από μόνοι τους καθώς το παιδί μεγαλώνει.
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιοι τυπικοί φόβοι για συγκεκριμένες ηλικίες:
0 – 2 χρονών: φόβος δυνατών ήχων (π.χ. βροντές, αεροπλάνο), ξένων, αποχωρισμού από τους γονείς, μεγάλων αντικειμένων
3 – 6 χρονών: φόβος πλασμάτων της φαντασίας (π.χ. φαντάσματα, τέρατα), φόβος για το σκοτάδι, για τους κεραυνούς, να κοιμάται μόνο του.
7 – 16 χρονών: φόβος τραυματισμού, θανάτου, φυσικών καταστροφών (π.χ. σεισμός, πλημμύρες, καταιγίδες).

Χωρίς προσπάθεια αυτοί οι φόβοι σιγά-σιγά εξαφανίζονται.
Όταν κάποιοι φόβοι όμως που θα έπρεπε να είχαν εξασθενήσει επιμένουν και αρχίζουν να προκαλούν προβλήματα στην καθημερινότητα του παιδιού εμποδίζοντας την ανάπτυξη του ή τις απαραίτητες καθημερινές του ασχολίες, τότε αυτό ονομάζεται φοβία.
Το περιβάλλον του παιδιού (γονείς, παππούδες) θα πρέπει να υποστηρίζει σωστά το παιδί.
Χωρίς υπεπροστασία, που του στερεί την πρωτοβουλία. Η συνεχής φροντίδα και οι υποδείξεις μην πέσει, μην κρυώσει κλπ του δημιουργούν λανθασμένη εντύπωση για τους κινδύνους και το προσκολλά στους γονείς.
Χωρίς αδιαφορία, ώστε να αισθάνεται γεμάτο ανασφάλεια και τον κόσμο γύρω του απειλητικό.
Η φοβία είναι ουσιαστικά ένας παράλογος φόβος που θα μπορούσε να εστιάζεται στα ζώα, στους κλειστούς χώρους, στις φυσικές καταστροφές, κ.α.. Παρακάτω περιγράφεται μια συχνή φοβία στα παιδιά που, αν δεν θεραπευτεί, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την εξέλιξη τους: η σχολική φοβία.

 

Σχολική φοβία

Σχολική φοβία ονομάζεται η κατάσταση στην οποία το παιδί κάνει συστηματικές προσπάθειες να αποφύγει το σχολείο λόγω έντονου άγχους.
Όταν το πρωί έρθει η ώρα να πάει στο σχολείο προφασίζεται αδιαθεσία ή αντιδρά με κλάματα και φωνές. Παραπονιέται για σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονο, πονοκέφαλο, ζαλάδα, ενούρηση κλπ. Συνήθως αυτά τα συμπτώματα εξαφανίζονται το σαββατοκύριακο και εμφανίζονται πάλι Σάββατο βράδυ με Κυριακή πρωί.
Όσο πλησιάζει η ώρα για αναχώρηση μπορεί να αντιδρά με θυμό, άρνηση, επιθετικότητα, υπερκινητικότητα.
Το άγχος μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους: μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός φόβου να αποχωριστεί το πρόσωπο με το οποίο έχει δεθεί συναισθηματικά (μητέρα, πατέρας), μπορεί να αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες που καθιστούν την σχολική ζωή πολύ απαιτητική, να αισθάνεται μειονεκτικά για τη σωματική του κατασκευή, να έχουν γίνει αλλαγές στην οικογένεια που να το έχουν αναστατώσει (π.χ. αρρώστια ενός γονέα ή και η γέννηση αδελφού) ή να έχει πέσει θύμα εκμετάλλευσης ή κακοποίησης από ένα άλλο παιδί.
Αν αρνείται το παιδί να πάει στο σχολείο θα χρειαστεί να συζητήσετε μαζί του για να καταλάβετε τους λόγους αυτής της απροθυμίας.
Έπειτα μαζί του μπορείτε να βρείτε τρόπους να ξεπεραστεί το πρόβλημα.
Τα αίτια αυτής της συμπεριφοράς θα πρέπει γρήγορα να αντιμετωπιστούν για να μπορέσει το παιδί να επιστρέψει στο σχολείο. Όσο περισσότερο λείπει από το σχολείο τόσο πιο δύσκολο θα του φαίνεται να επιστρέψει, οπότε θα χειροτερεύει το πρόβλημα αλλά θα δημιουργούνται και άλλα (π.χ. θα μένει πίσω στα μαθήματα).
Αν παρά την κατανόηση, τη συζήτηση, την προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων και την ενθάρρυνση η συμπεριφορά αυτή συνεχιστεί, θα χρειαστεί να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό.
Σε περίπτωση που αναγνωρίσατε κάποια προβλήματα από όσα έχουν αναφερθεί στη σειρά αυτή των άρθρων, μπορείτε να απευθυνθείτε στις εξής υπηρεσίες:

  • Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα
  • Κέντρα Ψυχικής Υγείας
  • Παιδοψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων
  • Υπηρεσίες Υγείας Ασφαλιστικών Ταμείων

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Καλαντζή – Αζίζι Α.: «Εφαρμοσμένη κλινική ψυχολογία στο χώρο του σχολείου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1985
    Σακελλαρόπουλου Π.: «Σχέσεις μητέρας και παιδιού τον πρώτο χρόνο ζωής», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2001
    Παρασκευόπουλου Ι.: «Ψυχολογία των ατομικών διαφορών», εκδ. του ιδίου, Αθήνα, 1992
    Τσιάντη Γ.- Μανωλόπουλου Σ.: «Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1989

πηγή https://www.eduportal.gr/index.php/articles/special-edu/309-psathas-c-2012

…………………………………………………………………………………

Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων

Δ΄ ΜΕΡΟΣ

Ψαθάς Δημήτρης

Παιδαγωγός – Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής

Οι διαταραχές διατροφής είναι το θέμα που θα μας απασχολήσει στο δ΄ μέρος της σειράς αυτών των άρθρων, αφού συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός εφήβων αλλά και ενηλίκων αναφέρει έντονα προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχογενή ανορεξία ή την ψυχογενή βουλιμία.

Ψυχογενής ανορεξία

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και μερικές φορές παιδιά, καταφεύγουν σε δίαιτες για να είναι πιο αρεστοί στους εαυτούς τους και στους άλλους. Τα πρότυπα της μόδας, της τηλεόρασης, των περιοδικών, επηρεάζουν εύκολα μερικούς έφηβους και έτσι η ενασχόλησή τους με το αδυνάτισμα παίρνει διαστάσεις ασθένειας.

Οι έφηβοι και πιο συχνά τα κορίτσια έχουν παραμορφωμένη εικόνα του σώματος τους, πιστεύοντας πως είναι πιο παχιοί απ’ όσο είναι στην πραγματικότητα. Οι έφηβοι που αναπτύσσουν ψυχογενή ανορεξία είναι πιο αδύνατοι απ’ όσο θα έπρεπε με το να τρώνε ελάχιστα και να ασκούνται υπερβολικά. Φοβούνται ότι θα γίνουν παχύσαρκοι ακόμα και όταν βλέπουν πως χάνουν βάρος. Ακόμα και όταν είναι πολύ αδύνατοι ισχυρίζονται ότι πρέπει να χάσουν και άλλο βάρος, αφού έχουν διαταραγμένη αίσθηση του εαυτού τους.

Σαν αποτελέσματα της αδυναμίας και της ελάττωσης του βάρους έρχονται αισθήματα δυσφορίας, θλίψης, διαταραχές στους βιολογικούς ρυθμούς (υποθερμία, υπόταση κ.α.), αϋπνία, ευερεθιστότητα.

 

Ψυχογενής βουλιμία

Οι έφηβοι που αναπτύσσουν βουλιμία συχνά έχουν κανονικό βάρος και ο τρόπος για να το ελέγξουν είναι να κάνουν εμετό αμέσως αφού φάνε.

Ασχολούνται και αυτοί υπερβολικά με το σχήμα και το βάρος του σώματος τους, φοβούνται την παχυσαρκία. Συχνά, τρώνε στα κρυφά τεράστιες ποσότητες φαγητού, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Δεν μπορούν να ελέγξουν την ποσότητα που τρώνε γι’ αυτό και για να αποτρέψουν την αύξηση βάρους χρησιμοποιούν τη νηστεία ή καθαρτικά και διουρητικά.

Υποφέρουν και αυτοί από αρνητικά αισθήματα για το σχήμα και το μέγεθος του σώματός τους, από θλίψη, αισθήματα ενοχής και αυτοκριτικής, ντρέπονται για τη συμπεριφορά τους.

Θα πρέπει λοιπόν να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί αν το παιδί σας επιμένει ότι είναι απολύτως απαραίτητο να χάσει βάρος, γιατί πιστεύει πως είναι παχύ ενώ έχει κανονικό ή λιγότερο από το κανονικό βάρος, χάνει πολλά γεύματα, τρώει πολύ μικρές ποσότητες, αποφεύγει να τρώει μπροστά σε άλλους, ασχολείται συνέχεια με το φαγητό (π.χ. μαγειρεύει για όλους, μιλάει συνέχεια για δίαιτες), αμέσως μετά τα γεύματα εξαφανίζεται (πηγαίνει στη τουαλέτα), χρησιμοποιεί καθαρτικά ή διουρητικά ή υπάρχουν ενδείξεις ότι κάνει εμετό (π.χ. μυρίζει το μπάνιο), ασκείται υπερβολικά.

Αν παρατηρήσετε μερικές από τις παραπάνω συμπεριφορές μην αμελήσετε να ασχοληθείτε με το ζήτημα, γιατί οι διαταραχές που σχετίζονται με την τροφή μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως αμηνόρροια (απουσία περιόδου), λιποθυμίες, προβλήματα ύπνου, κατάθλιψη, κ.α..

Πολλά παιδιά καταφέρνουν να κρύβουν το πρόβλημα για πολλά χρόνια με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μη αντιστρεπτά προβλήματα όπως αναιμία, καρδιακές αρρυθμίες, οστεοπόρωση, σοβαρές μεταβολικές διαταραχές, κώμα.

Όπως έχουμε πει, εάν αναγνωρίσατε κάποια προβλήματα από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω στην συμπεριφορά του παιδιού σας, μπορείτε να απευθυνθείτε στις εξής υπηρεσίες:

  • Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα
  • Κέντρα Ψυχικής Υγείας
  • Παιδοψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων
  • Υπηρεσίες Υγείας Ασφαλιστικών Ταμείων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Καλαντζή – Αζίζι Α.: «Εφαρμοσμένη κλινική ψυχολογία στο χώρο του σχολείου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1985
  • Σακελλαρόπουλου Π.: «Σχέσεις μητέρας και παιδιού τον πρώτο χρόνο ζωής», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2001
  • Παρασκευόπουλου Ι.: «Ψυχολογία των ατομικών διαφορών», εκδ. του ιδίου, Αθήνα, 1992
  • Τσιάντη Γ.- Μανωλόπουλου Σ.: «Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1989

πηγή https://www.eduportal.gr/index.php/articles/special-edu/320-psathas-dc-2012

πηγή των άρθρων www.eduportal.gr

………………………………………………………………………………

Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων Ε΄ μέρος

Ψαθάς Δημήτρης

Παιδαγωγός – MSc

Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής

Η σημερινή ενημέρωση αφορά ενδείξεις, στοιχεία, συμπτώματα που είναι ενδεικτικά ή σχετίζονται με τη Νοητική Υστέρηση και τα προβλήματα της Κινητικότητας.

Νοητική Υστέρηση

Τα παιδιά με νοητική υστέρηση δυσκολεύονται περισσότερο από τους συνομηλίκους τους να μάθουν, να καταλάβουν και να δράσουν.

Για να θεωρηθεί ότι ένα παιδί πάσχει από νοητική υστέρηση θα πρέπει οι νοητικές λειτουργίες του να είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές των συνομηλίκων του αλλά και να συναντά δυσκολίες σε κάποιους τομείς της καθημερινής του ζωής (προσαρμοστική λειτουργικότητα), όπως στην ικανότητα του να περιποιηθεί τον εαυτό του ή να δημιουργήσει σχέσεις με άλλα παιδιά ή να δυσκολεύεται να επικοινωνήσει, να μην ασχολείται με δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο του, κ.α.

Το επίπεδο των νοητικών ικανοτήτων προσδιορίζεται από μια δοκιμασία (ένα τεστ) που χορηγείται από ψυχολόγο και είναι σχεδιασμένη για να μετρά κάποιες διαστάσεις της νοημοσύνης. Με βάση αυτήν την εξέταση προσδιορίζεται ο βαθμός νοητικής υστέρησης. Τα περισσότερα παιδιά που διαπιστώνεται ότι έχουν νοητική υστέρηση πρόκειται για ήπιας μορφής ενώ σπάνια παρατηρούνται σοβαρότερες περιπτώσεις.

Σύμφωνα λοιπόν με το επίπεδο ικανοτήτων διακρίνουμε την ήπια, τη μέτρια, τη σοβαρή και τη βαριά νοητική υστέρηση. Με ειδική και συστηματική εκπαίδευση όλα σχεδόν τα παιδιά με νοητική υστέρηση μπορούν να αναπτύξουν πολλές δεξιότητες.

Παράγοντες που προδιαθέτουν και σχετίζονται με τη νοητική υστέρηση είναι οι κληρονομικοί, οι ανωμαλίες στην ανάπτυξη του εμβρύου, η εγκυμοσύνη και οι περιγεννητικοί παράγοντές της (π.χ. πρόωρος τοκετός, λοιμώξεις, τραυματισμός του κεφαλιού κατά τον τοκετό), οι περιβαλλοντικοί (στέρηση τροφής, φροντίδας, λεκτικών και κοινωνικών ερεθισμάτων).

Τα παιδιά με νοητική υστέρηση καταλαβαίνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και έχουν επίγνωση ότι σε σχέση με τα παιδιά της ηλικίας τους μαθαίνουν πιο αργά και υστερούν σε ορισμένες δραστηριότητες. Αυτή η συνειδητοποίηση σε συνδυασμό με την πιθανή αρνητική αντιμετώπιση από συγγενείς, συνομηλίκους και ξένους, μπορεί να είναι η αιτία ανάπτυξης συναισθηματικών προβλημάτων, όπως κατάθλιψη ή προβλημάτων συμπεριφοράς.

Μπορεί βέβαια να συνυπάρχουν και άλλες διαταραχές όπως της ανάπτυξης, της υπερκινητικότητας κλπ.. Η θεραπευτική προσέγγιση αυτών των παιδιών θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις ικανότητές του.

Προβλήματα στην Αδρή και Λεπτή Κίνηση

Τις περισσότερες φορές, παιδιά που υποφέρουν από διαταραχές όπως η νοητική υστέρηση ή ο αυτισμός δυσκολεύονται να συντονίσουν τις κινήσεις τους. Μερικές φορές η δυσκολία αυτή παρουσιάζεται και σε παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη.

Πιο συγκεκριμένα, τα προβλήματα αυτά αναφέρονται στην δυσκολία των παιδιών αυτών να εκτελέσουν αδρές κινήσεις (π.χ. να πηδήξουν, να παίξουν σκοινάκι, να πιάσουν την μπάλα, να σταθούν στο ένα πόδι, κ.α.) και λεπτές κινήσεις (λ.χ. να κόψουν με το ψαλίδι, να χειριστούν μικρά αντικείμενα, να κρατήσουν το μολύβι, να δέσουν τα κορδόνια τους, κ.τ.λ.).

 

Συνήθως, ως βρέφη καθυστέρησαν να σταθούν, να μπουσουλήσουν και να περπατήσουν.

Ως παιδιά έχουν πρόβλημα με την ισορροπία γι’ αυτό πέφτουν εύκολα, παραπατάνε, σκουντουφλάνε πάνω σε άλλα παιδιά ή τους πέφτουν πράγματα από το χέρι. Συγκρινόμενα με τα παιδιά της ηλικίας τους εμφανίζονται ως αδέξια, ατσούμπαλα ή άγαρμπα. Δεν τα πάνε καλά με τα αθλήματα ενώ συχνά ο γραφικός τους χαρακτήρας είναι δυσανάγνωστος.

Αν παρατηρείτε στο παιδί σας μειωμένη ικανότητα να ελέγχει τις κινήσεις του και να μην τα καταφέρνει σε σωματικές δραστηριότητες μπορεί να οφείλεται σε αργή ανάπτυξη ή σε πρόβλημα κινητικότητας που θα χρειαστεί την βοήθεια του ειδικού για να ξεπεραστεί.

Για περισσότερη ενημέρωση και βοήθεια αν παρατηρήσατε κάποια από τα παραπάνω στα παιδιά σας, μπορείτε να απευθυνθείτε σε:

  • Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα
  • Κέντρα Ψυχικής Υγείας
  • Παιδοψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων
  • Υπηρεσίες Υγείας Ασφαλιστικών Ταμείων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Καλαντζή – Αζίζι Α.: «Εφαρμοσμένη κλινική ψυχολογία στο χώρο του σχολείου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1985
  • Σακελλαρόπουλου Π.: «Σχέσεις μητέρας και παιδιού τον πρώτο χρόνο ζωής», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2001
  • Παρασκευόπουλου Ι.: «Ψυχολογία των ατομικών διαφορών», εκδ. του ιδίου, Αθήνα, 1992
  • Τσιάντη Γ.- Μανωλόπουλου Σ.: «Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1989.

https://www.eduportal.gr/index.php/articles/special-edu/338-2012-09-27-09-02-02

…………………………………………………………………………………………

Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων ΣΤ΄ μέρος

Ψαθάς Δημήτρης

Παιδαγωγός – MSc

Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής

Σήμερα θα πούμε λίγες πληροφορίες που σχετίζονται με προβλήματα μαθησιακών δυσκολιών, λόγου και επικοινωνίας και που χρειάζονται αντιμετώπιση από ειδικούς. Όσο πιο γρήγορα απευθυνθείτε σε αυτούς τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η αντιμετώπιση.

Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες

Ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία είναι ένα παιδί με φυσιολογική νοημοσύνη που δεν έχει οργανικό ή ψυχολογικό πρόβλημα αλλά δυσκολεύεται σ’ ένα συγκεκριμένο τομέα μάθησης (π.χ. μαθηματικά, ανάγνωση, γραπτός λόγος). Το παιδί διαθέτει τις απαιτούμενες ικανότητες για να αναπτύξει την δεξιότητα που το δυσκολεύει αλλά δεν μπορεί να την μάθει με τον συνηθισμένο τρόπο διδασκαλίας.

Υπάρχουν πολλά είδη μαθησιακών δυσκολιών. Η πιο σοβαρή είναι η δυσλεξία η οποία έχει να κάνει με μειωμένη επίδοση του παιδιού στην ακρίβεια, την ταχύτητα ή την κατανόηση αυτού που διαβάζει.

Τα παιδιά με δυσλεξία διαβάζουν αργά, παραμορφώνουν τις λέξεις αντικαθιστώντας συλλαβές ή λέξεις (π.χ. γαγόνι αντί παγόνι, λεχώνα αντί χελώνα), παραλείπουν συλλαβές (π.χ. γεργός αντί γεωργός, υντουργός αντί υφαντουργός) ενώ παρόμοια λάθη κάνουν και όταν γράφουν.

Στο γράψιμο προστίθενται και λάθη γραμματικής, τονισμού, ορθογραφίας, καθρεφτίσματος (π.χ. 3 αντί ε, q αντί ρ) ενώ ο γραφικός τους χαρακτήρας είναι δυσανάγνωστος και η οργάνωση του γραπτού τους πολύ κακή (παραλείπουν σημεία στίξης, δεν έχουν παραγράφους).

Λόγω του ότι τα παιδιά αυτά τα καταφέρνουν εξίσου καλά με τους συνομηλίκους τους σε άλλους τομείς, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να καταλάβετε ότι το παιδί σας έχει ειδική μαθησιακή δυσκολία σε κάποιο τομέα για την οποία πρέπει να λάβει ειδική εκπαίδευση. Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες γίνονται εμφανείς όταν πρωτοπηγαίνει το παιδί σχολείο γιατί τότε αρχίζουν να διαβάζουν, να γράφουν και να κάνουν πράξεις. Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες σε ένα μάθημα παρά το γεγονός ότι το έχει διδαχθεί επαρκώς και έχει αφιερώσει χρόνο για να το μάθει, τότε χρειάζεται να απευθυνθείτε σε ειδικό.

Προβλήματα του Λόγου και της Επικοινωνίας

Ένα υγιές παιδί συνήθως έχει εμφανίσει λόγο μέχρι τους 18 μήνες. Σε γενικές γραμμές, μέχρι την ηλικία των 4-5 χρόνων το παιδί θα πρέπει να μπορεί να μιλά καθαρά.

Αν το παιδί σας είναι πάνω από 4 χρονών και δεν μιλάει «καθαρά»: μασάει λέξεις, παραλείπει, μπερδεύει ή αλλοιώνει φθόγγους με αποτέλεσμα άνθρωποι που δεν το γνωρίζουν να μην καταλαβαίνουν τι λέει, μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα που θέλουν ειδική αντιμετώπιση.

Δυσκολίες στην έκφραση που θα πρέπει να κινήσουν την προσοχή είναι σε ηλικία 2 ετών να μην χρησιμοποιεί λέξεις ή να μην κάνει προτάσεις ενώ στην ηλικία των 4 χρόνων το λεξιλόγιο του να είναι φτωχό (φτιάχνει προτάσεις μόνο με τρεις- τέσσερις λέξεις χωρίς άρθρα, συνδέσμους και προθέσεις), να δυσκολεύεται να βρει τις κατάλληλες λέξεις για να εκφραστεί και να κάνει συντακτικά λάθη.

Υπάρχουν και περιπτώσεις που η ομιλία του παιδιού είναι κατανοητή αλλά δυσκολεύεται να καταλάβει αυτό που του λένε ή να εκφράσει αυτό που θέλει. Πιθανόν να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην κατανόηση όταν συχνά δεν καταλαβαίνει αυτό που του λέτε, όταν αδυνατεί να εκτελέσει απλές εντολές ή να ακολουθήσει τις οδηγίες σας, όταν δεν μπορεί να εντοπίσει καθημερινά αντικείμενα ή να καταλάβει αν μια πρόταση είναι ερώτηση ή άρνηση.

Αναμένεται αρκετά παιδιά κάποια στιγμή πριν πάνε στην Α΄ δημοτικού (μεταξύ 2 και 5 χρονών) να αρχίσουν να «κολλάνε» στον πρώτο ήχο της λέξης, να επαναλαμβάνουν την αρχική συλλαβή μιας λέξης ή ολόκληρη την λέξη (συνήθως είναι μικρές λέξεις όπως «και» ή άρθρα). Μερικές φορές αυτή η παροδική δυσκολία στην ροή του λόγου μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι μόνιμο. Αν επιμείνει θα πρέπει να λάβει ειδική βοήθεια για να το ξεπεράσει.

Μπορείτε να απευθυνθείτε σε:

  • Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα
  • Κέντρα Ψυχικής Υγείας
  • Παιδοψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων
  • Υπηρεσίες Υγείας Ασφαλιστικών Ταμείων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Καλαντζή – Αζίζι Α.: «Εφαρμοσμένη κλινική ψυχολογία στο χώρο του σχολείου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1985

Σακελλαρόπουλου Π.: «Σχέσεις μητέρας και παιδιού τον πρώτο χρόνο ζωής», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2001

Παρασκευόπουλου Ι.: «Ψυχολογία των ατομικών διαφορών», εκδ. του ιδίου, Αθήνα, 1992

Τσιάντη Γ.- Μανωλόπουλου Σ.: «Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1989

πηγή

https://www.eduportal.gr/index.php/articles/special-edu/337-2012-09-27-09-00-21


 

2 Σχόλια

  1. Τι θα πει παιδαγωγός κοινωνικής ψυχιατρικής και παιδοψυχιατρικής κύριε; Τι τίτλος εκτρωμα είναι αυτός και σας δίνει το δικαίωμα να συντάσσετε και να δημοσιεύετε κείμενο – συρραφή συγγραμάτων; Είναι προφανές ότι αποφοιτήσατε από το μεταπτυχιακό της κοινωνικής ψυχιατρικής που κακώς, κάκιστα υποδεχόταν επί χρόνια επαγγελματίες από διάφορους χώρους, με αμφιβόλου ποιότητας κριτήρια. Το γνωρίζω γιατί έτυχε να ολοκληρώσω κι εγώ το εν λόγω μεταπτυχιακό μετά την παιδοψυχιατρική ειδικότητα, και το οποίο αναγράφω ολόκληρο ως μεταπτυχιακό τίτλο στο βιογραφικό μου. Από που πήρατε το δικαίωμα να βάζετε την ψυχιατρική και την ψυχιατρική ‘τσόντα’ στο βασικό σας επάγγελμα, σφετεριζόμενος έτσι μια ασάφεια που σχεδόν σας ανάγει σε ψυχίατρο/παιδοψυχίατρο; Ντροπή σας! Σε λίγο θα μας πείτε ότι κάνετε και θεραπεία σε παιδιά με ψυχικές διαταραχές. Ξέρε
    τε πώς γίνεται κάποιος ψυχίατρος , πόσα χρόνια σπουδάζει ιατρική και κάνει ειδικότητα σε κλινικά πλαίσια για να εχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη λέξη ψυχιατρική ή παιδοψυχιατρική δίπλα στο ονομά του; Ντροπή σας και πάλι. Λυπάμαι για λογαριαμό σας και διαμαρτύρομαι και προς το site που αντι να αναζητήσει έναν παιδοψυχίατρο ή έστω έναν ψυχολόγο να γράψει ένα σχετικό άρθρο, βάζει τον εκπαιδευτικό να γράφει για τις ψυχικές διαταραχές των παιδιών. Γι αυτό μένουν άνεργοι και αναξιοποίητοι οι ειδικοί στην Ελλάδα. Γιατί ο καθένας είναι οτι δηλώνει και παριστάνει αναίσχυντα τον ειδικό. Να θυμηθώ να γράψω ένα περιποιημένο άρθρο για τις μαθησιακές δυσκολίες, βάζοντας και το ειδικός παιδαγωγός δίπλα στο όνομά μου…στο κάτω κάτω, δούλεψα και έξι χρόνια στα ΚΕΔΔΥ. Από εσάς ως κοινωνικό ψυχίατρο-παιδοψυχίατρο, πιο ειδική παιδαγωγός είμαι εγώ!

    • Tο άρθρο που δημοσιεύσαμε είναι ακριβής αναδημοσίευση του πρωτότυπου (όπως αναφέρουν οι πηγές από κάτω…) και φέρει ενεργά λινκ προς τις πηγές και των 4 άρθρων. Αν διαφωνεί κάποιος με το άρθρο και το περιεχόμενο του εκτός από την ειδικότητα του συγγραφέα, ο οποίος δεν αναφέρει στοιχεία επικοινωνίας (οπότε δεν διαφημίζει τον εαυτό του), μπορεί να γράψει αντίστοιχο με επιστημονικό περιεχόμενο και θα αναρτηθεί με το όνομα του.

Σχολιάστε το άρθρο

Το email σας δεν θα δημοσιευθεί Required fields are marked *

*

Δημοφιλή άρθρα



Sorry. No data so far.

x

ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΤΕ ?

Διαθέσεις εκπαιδευτικών των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων για συμπλήρωση του ωραρίου τους

Απόφαση σχετικά με τις διαθέσεις εκπαιδευτικών των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων σε ...