by George Lavdarias
Η εποχή μας κατακλύζεται από γνωστά και μη πιστοποιητικά γλωσσομάθειας που η νομιμότητά τους αποτυπώνεται αδιαμφισβήτητη σε Φύλλα της Κυβερνήσεως, μερικές φορές χάνονται και ξαναεμφανίζονται μαζί με τις συζητήσεις για την εγκυρότητά τους από συναδέλφους, μαθητές και γονείς που θέλουν όλοι τους – και δικαιολογημένα – να μάθουν τι αλήθεια ισχύει σε αυτό το αχανές περιβάλλον της πιστοποίησης της γνώσης της ξένης γλώσσας.
Τελικά όμως είναι τόσο περίπλοκα τα πράγματα ή είναι απίστευτα απλά και για αυτό ακριβώς το λόγο δυσκολευόμαστε – παρά την εμπειρία μας – να εκτιμήσουμε με ακρίβεια τα νέα δεδομένα της σύγχρονης αγοράς των πιστοποιητικών γλωσσομάθειας; Προσωπική μου άποψη είναι ότι όλα αυτά που συμβαίνουν μπορούν να εξηγηθούν κατά τέτοιο τρόπο ώστε τουλάχιστον οι συνάδελφοι να γνωρίζουν την κατάσταση, τους κινδύνους των επιλογών και τεκμηριωμένα να πληροφορούν τους μαθητές τους και τους γονείς.
Σε πρώτη φάση πρέπει να κατανοήσουμε ότι η αγορά των πιστοποιητικών γλωσσομάθειας έχει και εμπορικά χαρακτηριστικά τα οποία είναι σε απόλυτη συνάρτηση με την παροχή ενός αξιόπιστου τίτλου γνώσης που απονέμεται μέσω μιας εγγυημένης διαδικασίας. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι τα εξέταστρα που καλύπτουν το κόστος των εξετάσεων, τη διοργάνωση, την δημιουργία θεμάτων, τη διόρθωση, τις επιτηρήσεις, τους εξεταστές και τη μηχανογράφηση δεν αφήνουν τα υπερβολικά περιθώρια κέρδους που πιθανά να φανταζόμαστε όλοι. Οι ξενόγλωσσες εξετάσεις είναι ακριβές εξετάσεις και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μιλήσει κάποιος για κερδοσκοπία των οργανισμών που τις αναλαμβάνουν. Ας δεχτούμε, λοιπόν, ότι η προσφορά είναι ανάλογη του ύψους των εξετάστρων, κάτι που φυσικά δεν αμφισβητείται.
Το ζήτημα, όμως, που προκύπτει μέσα από τη διαπίστωση ότι οι εξετάσεις γλωσσομάθειας είναι υψηλού κόστους για τον οργανωτή, έχει να κάνει με τους στόχους του φορέα των εξετάσεων. Τους πραγματικούς στόχους. Όχι αυτούς με τους οποίους διαφημίζει το προϊόν του. Δεν πρέπει να παρασυρθούμε και να περιορίσουμε δηλαδή τις σκέψεις μας στο αν ένας φορέας προσφέρει ένα πιστοποιητικό που το παίρνεις δύσκολα ή εύκολα ως το κριτήριο απόφασης για να το προτείνουμε υπεύθυνα στους μαθητές μας.
Σε δεύτερη φάση πρέπει να χωρίσουμε τους φορείς σε κατηγορίες. Στη μια κατηγορία ανήκουν οι φορείς που έχουν καταφέρει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της αγοράς και να έχουν πολύ μεγάλο αριθμό υποψηφίων. Στη δική μας περίπτωση υπάρχει ο ηγέτης της αγοράς και άλλοι 2 με ένα σεβαστό αριθμό υποψηφίων. Στην άλλη κατηγορία ανήκουν οι φορείς που προσπαθούν να κατακτήσουν ένα ελάχιστο της αγοράς των πιστοποιητικών γλωσσομάθειας χρησιμοποιώντας κάθε είδους διαφήμιση, αντιπροσώπους και καμιά φορά τη διάθεση μέρους από τα εξέταστρα στον καθηγητή που θα πείσει τον υποψήφιο να προτιμήσει τις εξετάσεις του. Σίγουρα σε αυτή την περίπτωση μιλάμε καλοπροαίρετα για εξετάσεις που εξασφαλίζουν τουλάχιστον τη ζημία του εξεταστικού φορέα. Όταν αναφερόμαστε σε εξετάσεις με πολύ υψηλό κόστος, που δεν καλύπτεται από τη συμμετοχή των υποψηφίων προκύπτει ένα ερώτημα. Ποιος είναι ο εμπορικός στόχος ενός φορέα με συνεχείς ζημίες; Γιατί κάποιος επιχειρηματίας θα επιμένει σε ζημιογόνες δραστηριότητες όταν μάλιστα βλέπει ότι διεκδικεί ένα ελάχιστο της αγοράς όσο κι αν διαφημίζει τις παροχές του; Φυσικά το συμπέρασμα δεν είναι ότι η επιμονή οφείλεται στη χαμηλή αντίληψη του επιχειρηματία.
Ένα λογικό συμπέρασμα σε εμπορικούς όρους θα ήταν ότι αυτό που προσδοκά ο επιχειρηματίας βρίσκεται στα έσοδα από την πώληση της αποχώρησής του από την αγορά – εάν και εφόσον κατορθώσει να πείσει κάποιον ισχυρό φορέα ότι έχει γίνει αρκετά ενοχλητικός. Αν αυτό το πετύχει με ικανοποιητικό αντάλλαγμα, σίγουρα θα έχει ικανοποιήσει τον εμπορικό του στόχο. Αν αποτύχει, τότε δεν πρόκειται να συνεχίσει να επιδίδεται σε ζημιογόνες δραστηριότητες, με πιο πιθανή επόμενη κίνησή του, την όσο πιο αθόρυβη και ανέξοδη οπισθοχώρησή του, κάτι που θα συνεπάγεται άγνωστη –και μάλλον κακή – τύχη για το αντίστοιχο προσόν γλωσσομάθειας.
Μελλοντικά, λοιπόν, τα πιστοποιητικά που σήμερα καταλαμβάνουν το ελάχιστο της αγοράς προβλέπεται είτε να απορροφηθούν από τους φορείς που θα τα θεωρήσουν ενοχλητικά και απλώς θα τα αγοράσουν είτε να σταματήσουν να προσφέρονται αφού δεν θα βρούνε κάποιον να αγοράσει τα δικαιώματά τους και όπως αναφέραμε προηγουμένως δεν θα υπάρχει η πολυτέλεια να συνεχίσουν να δημιουργούν ζημία χωρίς κάποια εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.
Μοιραία, σε οποιαδήποτε περίπτωση οι κάτοχοι τέτοιων πιστοποιητικών γλωσσομάθειας θα έχουν πρόβλημα αφού εάν τα πιστοποιητικά τους ανήκουν στην κατηγορία όσων φορέων κατορθώσουν να πουλήσουν τα δικαιώματά τους σε άλλους οργανισμούς φυσιολογικά θα έχουν εξαφανισθεί λόγω της απορρόφησής τους ενώ αν ανήκουν στην κατηγορία όσων αναγκασθούν να αποσυρθούν από την αγορά τότε και πάλι δεν φαίνεται εύκολο να είναι αναγνωρίσιμα κατά κάποιο πιθανό τρόπο.
Συνεπώς, το ρίσκο των επιλογών που προσφέρουμε στους μαθητές μας μπορεί κάποια στιγμή να μας φέρει στη δύσκολη θέση να πρέπει εμείς να απαντήσουμε για ποιο λόγο τους είχαμε προτείνει να δώσουν εξετάσεις μέσα από ένα φορέα που θα αποσύρονταν ή θα απορροφούνταν από κάποιον άλλο.
Είναι για αυτούς τους απλούς λόγους σημαντικό να μας απασχολεί κυρίως η βιωσιμότητα των πιστοποιητικών γλωσσομάθειας και με εμπορικούς όρους αν καλόπιστα θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν οποιαδήποτε ερωτηματικά για την εκπαιδευτική τους αρτιότητα, η οποία όμως αδιαπραγμάτευτα συνεπάγεται το προαναφερόμενο υψηλό κόστος των εξετάσεων.
Τότε, εύκολα και γρήγορα θα έχουμε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε τους λόγους ύπαρξης για το καθένα ξεχωριστά από όσα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας κυκλοφορούν και να διαπιστώνουμε τα χαρακτηριστικά αυτά που από μόνα τους οδηγούν στην επιβίωση, την απορρόφηση από άλλους φορείς ή την οριστική απόσυρσή τους.
by George Lavdarias
palsoartas.edu.gr
