Τα θετικά και τα αρνητικά του θεσμού της κατ’ οίκον εκπαίδευσης
Έχει γίνει πολύ δημοφιλής- Για πάνω από 100 χιλιάδες παιδιά στη Ρωσία το σπίτι είναι το σχολείο τους
Μαρία Αγκρανόβιτς
Η μέρα της Αλίσα Τσουλόβα ξεκινά στις 9 το πρωΐ. Μετά το πρόγευμα, ασχολείται με το γράψιμο. Γράφει λέξεις στο τετράδιο καλλιγραφίας. Από κοντά της, η μητέρα της ελέγχει αν γράφει σωστά τα γράμματα και αν η θέση του χεριού της έχει τη σωστή θέση. Μετά έρχεται η ώρα της ανάγνωσης. Σήμερα το πρόγραμμα περιλαμβάνει την «Εφημερίδα του δάσους» του Βιτάλι Μπιάνκι. Ακολουθεί η γυμναστική.
Περίπου στη μια το μεσημέρι, μαζί με τη μητέρα της και το μικρό αδελφό της, η Αλίσα πηγαίνει στο Ζωολογικό Μουσείο για να δει πως είναι στην πραγματικότητα τα ορτύκια, οι πέρδικες και τα γεράκια, που με τόσο ενδιαφέρον περιγράφει ο Μπιάνκι. Τις καθημερινές το μουσείο έχει λίγο κόσμο, και το ιδιαίτερο μάθημα Φυσικής κυλά απρόσκοπτα. Δεν πηγαίνει σε κανονικό σχολείο επειδή η μητέρα της επέλεξε γιʼ αυτή έναν ειδικό τύπο εκπαίδευσης: Τον οικογενειακό.
Μάλιστα, είναι απόλυτα νόμιμος, καθώς προβλέπεται στον ισχύοντα νόμο «Περί παιδείας» του υπουργείου Παιδείας και Επιστημών. Η επιλογή ανήκει στους γονείς.
Προκαλεί έκπληξη το πόσο δημοφιλής έχει γίνει στη Ρωσία η κατ’οίκον εκπαίδευση. Μέσα σε λίγα χρόνια ο αριθμός τους αυξήθηκε σχεδόν στο δεκαπλάσιο. Το 2008 δεν ήταν παρά 11 χιλιάδες. Να σημειωθεί πως στις ΗΠΑ διδάσκονται σπίτι περισσότερα από 2 εκατ. παιδιά, και σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών, στην Αμερική το ποσοστό επιτυχίας των παιδιών αυτών είναι κατά 150% υψηλότερο από τα υπόλοιπα.
Τα θετικά
«Στο σπίτι μπορώ να προγραμματίσω το ημερήσιο πρόγραμμα του παιδιού με τον τρόπο που είναι καταλληλότερος για την οικογένεια μου», αναφέρει η μητέρα της Αλίσα, Αικατερίνα Τσουλόβα. «Αν είναι προτιμότερο να πάω με την κόρη μου το πρωί στην πισίνα επειδή εκείνη την ώρα έχει λιγότερους επισκέπτες, τότε είναι καλύτερο να το κάνω έτσι, και μετά να έρθουμε στο σπίτι για να κάνουμε ένα μέρος του σχολικού προγράμματος. Τις καθημερινές είναι πιο άνετα και στα μουσεία, αφού δεν μαζεύεται πολύς κόσμος, μπορείς να τριγυρίζεις άνετα, να κοιτάζεις τους πίνακες και τα εκθέματα. Η Αλίσα αφομοιώνει τη σχολική ύλη στο ρυθμό που της είναι πιο άνετος. Δεν είναι αναγκασμένη να βιάζεται, ή αντίθετα, να πηγαίνει πιο αργά. Δεν πρέπει όμως να θεωρείται ότι η οικιακή εκπαίδευση είναι σκέτο «καθισιό». Καμιά φορά πρέπει να πιέζεις το παιδί για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Υπάρχει το σχολικό πρόγραμμα και πρέπει να το ακολουθείς. «Στο σπίτι η εκπαίδευση είναι κατά πολύ δυσκολότερη, απ’ότι στο σχολείο», λέει η Αικατερίνα. «Ο γονέας πρέπει να είναι απολύτως υπεύθυνος σε αυτό που κάνει. Στο σχολείο αντίθετα, συχνά μοιραζόμαστε την ευθύνη με τους δασκάλους και μερικές φορές την αφαιρούμε εντελώς από πάνω μας».
Η βοήθεια από επαγγελματίες προς του γονείς που αποφάσισαν να εκπαιδεύσουν το παιδί τους ανεξάρτητα, είναι φυσικά αναγκαία. Γιʼ αυτό σε μερικά παιδαγωγικά ιδρύματα εισάγονται ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τους γονείς. Πολύ πρόσφατα έγινε η παρουσίαση ενός σχετικού προγράμματος στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών της Μόσχας. Οι ειδικοί προσφέρουν στους γονείς υποστήριξη δια αλληλογραφίας και on line συμβουλές.
Τα αρνητικά
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, στον οποίο αναφέρονται πιο συχνά όσοι είναι αντίθετοι με την οικιακή εκπαίδευση, είναι η «αποτυχία» στην κοινωνικοποίηση. Δηλαδή, ότι το παιδί δεν κοινωνικοποιείται. Πολύ περισσότερο, ότι το παιδί που είναι κλεισμένο στην οικογένεια δεν θα τα καταφέρει στη συνέχεια όταν θα βγει στην πραγματική ζωή.
«Ο τύπος της εκπαίδευσης στο σπίτι ενέχει τον κίνδυνο να μην αποκτήσει το παιδί αρκετή από τη λεγόμενη κοινωνική εμπειρία», προειδοποιεί η υποδιευθύντρια του Ινστιτούτου ολοκληρωμένης (κοινής) εκπαίδευσης του Ψυχολογικού και Παιδαγωγικού Πανεπιστημίου Μόσχας, Ελένα Κουτέποβα. «Το κανονικό σχολείο ή ο παιδικός σταθμός προϋποθέτουν την ανάπτυξη των σχέσεων με τα παιδιά, αλλά και με τους μεγάλους πέραν των γονέων. Στις οικογενειακές συνθήκες αυτές οι σχέσεις δεν διαμορφώνονται και αυτό είναι ένα μεγάλο μείον».
Σύμφωνα με την Κουτεπόβα, «η συναναστροφή σε διάφορους στενούς κύκλους και τμήματα όπου συχνά πηγαίνουν τα παιδιά των «οικογενειακών σχολείων», είναι ένας άλλος τύπος σχέσεων, οι οποίες οικοδομούνται ευκολότερα. Είναι σίγουρα ωφέλιμοι και βοηθούν στην ένταξη των παιδιών στην κοινωνία. Ωστόσο, όπως θεωρεί η ειδικός, η αντίληψη της ευθύνης και της συλλογικότητας διαμορφώνεται αποκλειστικά στο σχολικό εκπαιδευτικό περιβάλλον.
www.greeknews.biz
