O Roberto Benigni επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Ιταλικής Α.Π.Θ. !

Της Έλσας Σπυριδοπούλου
elsaspi@gmail.com

Υπό αυστηρά μέτρα φύλαξης αναμένεται να πραγματοποιηθεί και η τελετή αναγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ στις 4 Απριλίου. Ο άνθρωπος τον οποίο ο διάσημος σκηνοθέτης Φεντερίκο Φελίνι χαρακτήρισε «ιδιοφυΐα» θα τιμηθεί για την εξαιρετική καλλιτεχνική διαδρομή του και το πρωτοποριακό εκφραστικό πνεύμα του, σε αρμονικό συνδυασμό με την ιταλική κουλτούρα και τον ιταλικό πολιτισμό. Η τελετή θα πραγματοποιηθεί στην παλιά Φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ, όπου ο τιμώμενος θα δώσει ομιλία με θέμα «Δάντη, Θεία Κωμωδία: Ερμηνεία και σχόλια στο ΧΙ Άσμα της Κόλασης». Η αγάπη του Μπενίνι για τη «Θεία κωμωδία» και τον Δάντη γέννησε το «Tutto Dante», ένα θεατρικό-ποιητικό θέαμα, το οποίο έκανε ντεμπούτο το 2006 στο ρωμαϊκό θέατρο της Πάτρας. Έκτοτε ο Μπενίνι συχνά-πυκνά δίνει ομιλίες γύρω από αυτό το θέμα.

Φτωχή αρχή, ένδοξη πορεία
Ο Ρομπέρτο Ρεμίτζιο Μπενίνι γεννήθηκε στην επαρχία του Αρέτσο στις 27 Οκτωβρίου 1952 από γονείς αγρότες. Ήταν το μικρότερο παιδί της οικογένειας, μετά τις αδελφές του Μπρούνα, Αλμπερτίνα και Άννα, και από το 1958 μετακόμισε με την οικογένειά του στο Πράτο, στην περιοχή Vergaio, όπου μέχρι σήμερα ζει η οικογένειά του. Μολονότι σπούδασε λογιστής, το κέφι και η διαχυτικότητα που τον χαρακτήριζαν από νεαρή ηλικία τον οδήγησαν στο πραγματικό του πάθος: το θέαμα. Σε ηλικία 20 ετών έκανε ντεμπούτο στο θέατρο, γρήγορα έφτασε στην τηλεόραση και το 1977 έκανε την εμφάνισή του στη μεγάλη οθόνη στην ταινία «Berlinguer, ti voglio bene», του Τζουζέπε Μπερτολούτσι.
Ο ένας ρόλος ακολούθησε τον άλλο και το 1983 ο ιταλός ηθοποιός πέρασε πίσω από τις κάμερες. Σκηνοθέτησε την ταινία «Tu mi turbi», στα γυρίσματα της οποίας γνώρισε την ηθοποιό Νικολέτα Μπράσκι, την οποία παντρεύτηκε το 1991 και έκτοτε η ηθοποιός εμφανίζεται σε όλες τις ταινίες που σκηνοθετεί ο σύζυγός της.

Η στιγμή των Όσκαρ
Τον 1984 ταξίδεψε στις ΗΠΑ, όπου εμφανίστηκε σε ταινίες του Τζιμ Τζάρμους, το 1988 έσπασε τα ταμεία στην Ιταλία με την ταινία «Ο διαβολάκος», ακολούθησαν «Η φωνή του φεγγαριού» (1990), «Johnny Οδοντογλυφίδας» (1991), «Ο γιος του Ροζ Πάνθηρα» (1993), «Το τέρας» (1994) και το συγκινητικό «Η ζωή είναι ωραία» (1997), το οποίο του χάρισε και τρία βραβεία Όσκαρ, ανάμεσα στα οποία αυτό του πρώτου ανδρικού ρόλου. Ο Μπενίνι έγινε έτσι ο πρώτος μη αγγλόφωνος ηθοποιός που κέρδισε σε αυτή την κατηγορία και, μαζί με τον Λόρενς Ολίβιε, ο μοναδικός που κέρδισε αυτό το βραβείο σε ταινία που σκηνοθέτησε ο ίδιος.
Ήταν επίσης ο τέταρτος καλλιτέχνης στην ιστορία προτεινόμενος ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος, μετά τους Όρσον Ουέλς, Γούντι Άλεν και Ουόρεν Μπίτι. Σε αυτό το φιλμ, μάλιστα, ο Μπενίνι χρησιμοποίησε ως βάση τις ιστορίες του πατέρα του Λουίτζι, ο οποίος την περίοδο 1943-1945 ήταν φυλακισμένος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Έπειτα από τη συμμετοχή του στα κατορθώματα του «Αστερίξ και Οβελίξ εναντίον Καίσαρα» (1999), ο Μπενίνι αφοσιώθηκε στη διήγηση της ιστορίας του «Πινόκιο» (2001) και ακολούθησε «Ο τίγρης και το χιόνι» (2005), ταινία που διαδραματίζεται στο Ιράκ κατά τη διάρκεια του πολέμου. Γι’ αυτήν την ταινία του ο ίδιος δήλωσε ότι «δεν υπήρχε κάποια βασική ιδέα, απλώς και μόνο η έννοια της αγάπης. Οι πρωταγωνιστές εξωθούνται στις πράξεις τους από την αγάπη και μόνο, που είναι η μεγαλύτερη, πιο ανατρεπτική και επαναστατική δύναμη στον κόσμο. Είχα έντονη επιθυμία να κάνω μια ταινία τόσο αγνή όσο το χιόνι αλλά και τόσο άγρια όσο ο τίγρης. Προσπαθήσουμε να περιγράψουμε την ιστορία με τον πιο απλό και ευθύ τρόπο, ελπίζοντας να εκπλήξουμε, να ενοχλήσουμε, να τραβήξουμε την προσοχή, αλλά κυρίως να ψυχαγωγήσουμε».

Επιστροφή στη μεγάλη οθόνη
Η πιο πρόσφατη ταινία του 58χρονου Μπενίνι είναι το «To Rome With Love», στην οποία συνεργάζεται με τον Γούντι Άλεν. Με αυτό το φιλμ ο ιταλός ηθοποιός επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη μετά επτά χρόνια, αλλά δίπλα του επιστρέφει ως ηθοποιός και ο Άλεν, που είχε να εμφανιστεί σε κάποια ταινία του από το 2006 («Scoop»). Η ταινία είναι εμπνευσμένη από το «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου και την commedia all’italiana του ’60, ενώ κλείνει το μάτι και στη φελινική «Dolce Vita». Δίπλα στους δύο άντρες πρωταγωνιστούν οι Πενέλοπε Κρουζ, Τζέσε Άισενμπεργκ, Έλεν Πέιτζ, Άλισον Πιλ, Άλεκ Μπάλντουιν, Ορνέλα Μούτι και Τζούντι Ντέιβις. Η ταινία θα κάνει πρώτα πρεμιέρα στην Ιταλία (τον επόμενο μήνα) και μετά τρεις μήνες θα αρχίσει να προβάλλεται και στην Αμερική.
——————————————————————————–
Έχει δηλώσει…

* «Τώρα έχω το Όσκαρ στο χέρι μου!»
(το είπε στον ιταλό πρόεδρο Όσκαρ Λ. Σκαλφάρο -κάνοντας λογοπαίγνιο με το όνομα του προέδρου – αφού είχε λάβει επτά υποψηφιότητες για Όσκαρ με την ταινία του «Η ζωή είναι ωραία»).

* «Θέλω να ευχαριστήσω τους γονείς μου που ζουν σ’ ένα μικρό χωριό στην Ιταλία, γιατί μου έκαναν το μεγαλύτερο δώρο, τη φτώχεια!»
(απόσπασμα από την ευχαριστήρια ομιλία του όταν κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας για το φιλμ «Η ζωή είναι ωραία». Είχε βρεθεί τότε στη σκηνή αφού περπάτησε πάνω στις πολυθρόνες της αίθουσας και φίλησε χοροπηδώντας τη Σοφία Λόρεν που του απένειμε το βραβείο).

* «Ο Τσάρλι Τσάπλιν χρησιμοποιούσε τα οπίσθιά του καλύτερα από κάθε άλλον ηθοποιό. Σε όλες του τις ταινίες τα οπίσθιά του είναι ο βασικός πρωταγωνιστής. Για έναν κωμικό, τα οπίσθια έχουν απίστευτα μεγάλη σημασία».

* «Όταν τρώγαμε, ο πατέρας μου συνήθιζε να λέει ιστορίες από τον πόλεμο. Η μητέρα μου, όμως, κάποια μέρα του είπε πως, αν δεν σταματούσε αυτές τις τρομακτικές ιστορίες, δεν θα έτρωγε πια μαζί μας. Από την επομένη ο πατέρας μου έλεγε πάλι στιγμές πολέμου αλλά τις αστείες, και ήταν τόσες πολλές που μεγάλωσα με αυτές γελώντας».
(απάντησή του σε ερώτηση που του έκαναν, πώς μια ταινία όπως «Η ζωή είναι ωραία», ενώ είναι δραματική, βγάζει τόσο γέλιο).