Ζαφειριάδης Κυριάκος
Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων
- Στόχοι που περιλαμβάνει
Οι στόχοι, τους οποίους θα περιλαμβάνει το συμβόλαιο που θα συνάψουμε με τους μαθητές μας, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα διατυπωμένοι και να αναφέρονται είτε στη συμπεριφορά είτε στη βελτίωση της σχολικής επίδοσης. Για παράδειγμα, ο μαθητής θα πρέπει να ζητά την άδεια, προκειμένου να μιλήσει και να μη διακόπτει το μάθημα ή να μάθει το σχηματισμό των απαρεμφάτων ή την κλίση της ευκτικής.
- Πώς, όμως, ορίζονται οι στόχοι του συμβολαίου;
Αρχικά, πριν συγγράψουμε τους στόχους, θα πρέπει να προηγηθεί αξιολόγηση της συμπεριφοράς ή της σχολικής επίδοσης του μαθητή. Ας υποθέσουμε πως στόχος μας είναι να περιορίσουμε το να χτυπά ο μαθητής το μολύβι στο θρανίο. Τότε, προσδιορίζουμε το βαθμό που εκδηλώνεται η συμπεριφορά. Χτυπά ο μαθητής το μολύβι αδιάκοπα ή γίνεται μόνο πέντε φορές τη διδακτική ώρα; Αν πάλι στόχος μας ακαδημαϊκός είναι να σχηματίζει ο μαθητής χωρίς λάθος την ευκτική σε όλα τα πρόσωπα και σε όλους χρόνους, στην περίπτωση αυτή αξιολογούμε το επίπεδο των γνώσεών του. Αν δηλαδή ο μαθητής γνωρίζει τις καταλήξεις σε κάθε χρόνο ή τον τρόπο που θα σχηματίσει την ευκτική.
Αφού προσδιορίσουμε το στόχο του συμβολαίου, επεξηγούμε ποια επακριβώς θα είναι είτε η αναμενόμενη συμπεριφορά είτε η ακαδημαϊκή επίδοση. Στη φάση αυτή εμπλέκουμε για λόγους υπευθυνοποίησης και το μαθητή στην κατάρτιση του συμβολαίου. Διαπραγματευόμαστε μαζί του και προσδιορίζουμε επακριβώς το σκοπό με τρόπο μετρήσιμο, ενώ αναφέρουμε και με αριθμητική αποτύπωση. Για παράδειγμα σηκώνει το χέρι του οκτώ φορές και ζητά το λόγο ή εντοπίζει το πρόσωπα του διηγήματος ή την κύρια ιδέα.
- Συνθήκες
Από κοινού με το μαθητή αποφασίζουμε ακόμη για τις συνθήκες που θα ισχύσει το συμβόλαιο. Δηλαδή ποιες ώρες, σε ποια μαθήματα, στην αυλή ή στο διάδρομο.
- Κριτήρια
Ακόμη, στην κατάρτιση του συμβολαίου θα περιγράψουμε και τη χρονική περίοδο, στην οποία θα εκδηλώνεται η συμπεριφορά. Δηλαδή, ο μαθητής θα ολοκληρώνει τις εργασίες που του ανατίθενται στο σπίτι σε ποσοστό 70% για ένα μήνα.
- Ενισχυτές
Στο συμβόλαιο θα προβλέψουμε και την ανταμοιβή που θα αποτελέσει το κίνητρο, που θα παρακινήσει το μαθητή να αλλάξει τη συμπεριφορά του και να συνεργαστεί.
- Επαναδιαπραγμάτευση
Περιοδικά, όταν θα εκπνεύσει ο χρόνος που θα προσδιορίσουμε, συναντιόμαστε με το μαθητή και εξετάζουμε το βαθμό που πέτυχε στους στόχους που είχαμε προδιαγράψει. Αν δεν παρατηρήσουμε ότι ο μαθητής δεν πέτυχε στους στόχους, τότε επαναδιαπραγματευόμαστε το συμβόλαιο, γιατί είτε οι στόχοι ήταν υπερβολικοί είτε οι ενισχυτές δεν παρακινούν το μαθητή.
- Υπογραφές στο συμβόλαιο και ύφος
Το συμβόλαιο γράφεται σε γλώσσα απλή σαφή, ώστε να είναι κατανοητό το περιεχόμενο από τους μαθητές. Για παράδειγμα, μπορούμε, αντί για τη λέξη «ενισχυτής», να γράψουμε «ανταμοιβή».
Όσον αφορά στην υπογραφή, υπογράφουμε εμείς, ο μαθητής, αλλά και οι γονείς του ή ένας φίλος του μαθητή, τον οποίο εμπιστεύεται.
- Πότε θα αρχίσω να εφαρμόζω το συμβόλαιο;
Για την πιο αποτελεσματική υποστήριξη των μαθητών και επειδή, συνήθως δυσκολεύονται να εφαρμόσουν τους όρους του συμβολαίου που θεωρούν υπερβολικούς, μπορούμε να αρχίσουμε με ένα μικρό συμβόλαιο, που δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να εξασκηθούν και να κατανοήσουν τους όρους, τις υποχρεώσεις αλλά και τις ανταμοιβές. Γι’ αυτό λοιπόν, επιλέγουμε έναν εύκολο στόχο, που ο μαθητής μπορεί εύκολα να επιτύχει σε διάστημα δύο μέχρι πέντε ημέρες. Όταν θα έχει ολοκληρωθεί η εμπειρία με το μικρό συμβόλαιο και αφού θα καμφθεί η αντίσταση και η άρνηση των μαθητών μας, συζητάμε την εμπειρία και επανεξετάζουμε το αρχικό συμβόλαιο, το επανακαταρτίζουμε, το επεξηγούμε και τελικά σιγουρευόμαστε πως δε θα χρειαστεί να το αναθεωρήσουμε.
- Τι άλλο πρέπει να έχουμε υπόψη μας;
- Αμέσως μετά την υλοποίηση του συμβολαίου ανταμείβουμε το μαθητή
- Οι στόχοι του συμβολαίου είναι πιο εποικοδομητικό με δηλώνονται με θετικές διατυπώσεις και όχι με αρνητικό και επιτακτικό ύφος. Π.χ. Είναι καλύτερο να γράψουμε «Ο μαθητής θα σηκώνει το χέρι του και θα ζητά τη βοήθεια, για να λύσει την άσκηση», αντί για το «δεν πρέπει να τσαλακώνεις και να πετάς την εργασία σου, όταν δεν μπορείς να την τελειώσεις».
- Όταν δεν ολοκληρώνεται το συμβόλαιο, τροποποιείστε το και ξαναγράψτε το και μη κατηγορείτε το μαθητή.
- Είναι πιθανό οι μαθητής μας να επιζητούν ανταμοιβές που τις απολαμβάνουν στο σπίτι, όπως το να βλέπουν μια αγαπημένη τους σειρά στην τηλεόραση ή να παρακολουθούν μέχρι αργά το Σαββατοκύριακο μια ενδιαφέρουσα ταινία. Βέβαια, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμφωνούν και οι γονείς.
- Τα συμβόλαια θα πρέπει να έχουν βραχυπρόθεσμους αλλά και μακροπρόθεσμους στόχους.
ΤΟ ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ…
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ
