Κοινό υπόμνημα ΠΕ05 / ΠΕ07 – Προτάσεις για τη διδασκαλία Γαλλικής και Γερμανικής και την κατάργηση της επάρκειας

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ – www.apf.gr

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ – www.pasykaga.gr

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ – www.aplf.gr

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ κΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ – www.deutsch.gr

 

Αθήνα/Θεσσαλονίκη, 15 Απριλίου 2015

 

ΠΡΟΣ:

– Υπουργό ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.

Καθ. κ. Αρ. Μπαλτά

– Αναπληρωτή Υπουργό ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.

Καθ. κ. Αν. Κουράκη

ΚΟΙΝ.:

– Γενικό Γραμματέα Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.

Καθ. Δ. Χασάπη

– Προϊσταμένη του Τμήματος Στελεχών

Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ

κ. Α. Γκαρίλα

– Ο.Λ.Μ.Ε.

– Δ.Ο.Ε

– Ο.Ι.Ε.Λ.Ε

YΠΟΜΝΗΜΑ

 

ΘΕΜΑ: «Οι προτάσεις των επιστημονικών φορέων των εκπαιδευτικών Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας για το Δημοτικό, το Γυμνάσιο, το Λύκειο, την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και την κατάργηση της «επάρκειας» διδασκαλίας Ξένων γλωσσών»

Αξιότιμοι Κύριοι Υπουργοί,

Με δεδομένο ότι η νέα ηγεσία του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ θέλει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, υποβάλλουμε το παρόν υπόμνημα, καταθέτοντας τις προτάσεις των Επιστημονικών Ενώσεων Γαλλικής και Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας προκειμένου να ληφθούν αυτές σοβαρά υπόψη στις τροποποιήσεις που προτίθεται να υλοποιήσει άμεσα το Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.

Φυσικά, ποιοτική εκπαίδευση δεν νοείται χωρίς την ανάπτυξη δεξιοτήτων και τη διαμόρφωση στάσεων με στόχο την προετοιμασία των μαθητών/τριών για την ενήλικη ζωή στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που αποδέχεται και υιοθετεί τη δια βίου μάθηση.

Η γνώση ξένων γλωσσών είναι μία από τις 8 δεξιότητες που οι χώρες–μέλη της ΕΕ οφείλουν να φροντίσουν ώστε να αναπτύξουν οι μαθητές/μαθήτριες κατά την εκπαίδευσή τους, σύμφωνα με τις συνθήκες που έχουν συναποφασίσει και συνυπογράψει, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Τα δεδομένα που αφορούν στην ξενόγλωσση εκπαίδευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο την τελευταία δεκαετία δείχνουν τα εξής:

• Διδασκαλία 2 ξένων γλωσσών α) στο Δημοτικό, β) στον Κατώτερο Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών (για την Ελλάδα, Γυμνάσιο) και γ) στον Ανώτερο Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών (για την Ελλάδα, Λύκειο).
• Διδασκαλία της 1ης Ξένης Γλώσσας από την Α΄ τάξη του Δημοτικού και σε ορισμένες χώρες ήδη από το Νηπιαγωγείο, με έμφαση στον προφορικό λόγο και παιγνιώδη μεθοδολογική προσέγγιση.
• Διδασκαλία της 2ης Ξένης Γλώσσας στις περισσότερες πλέον Ευρωπαϊκές χώρες ήδη από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου.
• Διδασκαλία των ξένων γλωσσών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης σε πιστοποιήσιμο επίπεδο γλωσσομάθειας (λόγος αριθμού ωρών διδασκαλίας / αριθμό ετών διδασκαλίας).
• Διδασκαλία εναρμονισμένη με τις προδιαγραφές και τις αρχές του Κοινού Πλαισίου Αναφοράς για τη Διδασκαλία των Ξένων Γλωσσών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Από τα προαναφερθέντα, προκύπτει, ο ακόλουθος προβληματισμός: πώς είναι δυνατόν σε μία χώρα σε οικονομική κρίση, άρα και κοινωνικά προβλήματα, με δημογραφικό πρόβλημα, με περιορισμένους τομείς ανάπτυξης, οι οποίοι βρίσκονται σε σαφή περίοδο κάμψης, να μην επιδιώκεται ξεκάθαρα η αυτονόητη και αυταπόδεικτη επένδυση στους ανθρώπινους πόρους, στους νέους ανθρώπους, που αποτελούν την μοναδική ίσως ελπίδα ανάκαμψης; Κι αυτό σε ένα τομέα όπως οι Ξένες Γλώσσες, τομέας ο οποίος αποτελεί στην ουσία αφενός αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο, αφετέρου οριζόντια δράση ως επικοινωνιακός μοχλός μέσω του οποίου μπορεί να επιτευχθεί η γνώση και η μάθηση σε άλλους γνωστικούς τομείς σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Σε ένα τομέα ο οποίος, σύμφωνα με τα επίσημα ευρωπαϊκά κείμενα, αποτελεί πολιτική και στρατηγική προτεραιότητα;

Βάσει λοιπόν όλων των προηγουμένων σας καταθέτουμε αναλυτικά τις πάγιες και τεκμηριωμένες απόψεις μας σχετικά με τη διδασκαλία και περαιτέρω βελτίωση της διδασκόμενης Β΄ Ξένης Γλώσσας. Συγκεκριμένα, ως άμεσα μέτρα, προτείνουμε:

 

Για την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση:

1. Την έναρξη της παράλληλης διδασκαλίας της Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας στην Δ΄ τάξη του Δημοτικού σχολείου, με παράλληλη αύξηση των ωρών διδασκαλίας, σύμφωνα με τα πορίσματα της «Εξωτερικής Αξιολόγησης» των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση», που παρουσιάστηκαν στις 25 Ιανουαρίου 2013 στο κεντρικό Συνέδριο για την αποτίμηση των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή και λειτουργία του Προγράμματος Β’ Ξένης Γλώσσας (Γαλλικής, Γερμανικής) στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Τα οφέλη από την εισαγωγή της διδασκαλίας της Β΄ Ξένης Γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και η ανάγκη επέκτασης της εκμάθησης της, σύμφωνα και με τις προτάσεις που από κοινού έχουν καταθέσει οι σχολικοί σύμβουλοι Γαλλικής και Γερμανικής και έχουν ήδη εγκριθεί από το Ι.Ε.Π., επαναδιατυπώθηκαν στο Κεντρικό Συνέδριο με θέμα: «Η πορεία της Ελλάδας για μια πολύγλωσση Ευρώπη 2010-2014: Η ενίσχυση της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» στο πλαίσιο του προγράμματος «Ενίσχυση της Διδασκαλίας της Ξένης Γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» – Άξονες Προτεραιότητας 1, 2 και 3, του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση, ΕΣΠΑ 2007-2013», το οποίο πραγματοποιήθηκε την 12^η Ιουνίου 2014.
2. Την άμεση ίδρυση οργανικών θέσεων εκπαιδευτικών Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ώστε να εξασφαλιστεί η έγκαιρη και εύρυθμη λειτουργία των σχολείων.
3. Τον εμπλουτισμό του εκπαιδευτικού υλικού με καινοτόμα διαδραστικά εκπαιδευτικά εργαλεία.
4. Την επέκταση της παράλληλης διδασκαλίας της Β’ Ξένης γλώσσας σε όλα τα Δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από την οργανικότητά τους (όχι μόνο στα 6/θέσια και άνω Δημοτικά) ώστε να περιοριστούν οι εκπαιδευτικές ανισότητες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δε θα υπάρχει ούτε ένας αδίδακτος μαθητής και θα είναι δυνατή η συνέχιση της ύλης σε επόμενο, ανώτερο γνωστικό επίπεδο.
5. Την έγκαιρη στελέχωση των σχολείων με εκπαιδευτικούς Γαλλικής (ΠΕ05) και Γερμανικής (ΠΕ07), ώστε η διδασκαλία να αρχίζει με την έναρξη του σχολικού έτους.
6. Τη θέσπιση ανώτερου αριθμού ανά τμήμα Ξένης γλώσσας τους 12 μαθητές και κατώτερου αριθμού για τη δημιουργία τμήματος τους 7.
7. Τη θεσμοθέτηση του συνεχόμενου διδακτικού δίωρου, όπως ισχύει και για τα λοιπά γλωσσικά μαθήματα (π.χ. Αγγλικά / Γλώσσα), έτσι ώστε να εξασφαλιστούν αφενός μεν η μεγαλύτερη δυνατή παραμονή των εκπαιδευτικών κλάδου ΠΕ05 και ΠΕ07 στην εκάστοτε σχολική μονάδα και ταυτόχρονα η μείωση των σοβαρών προβλημάτων που σχετίζονται με τις συνεχείς μετακινήσεις αυτών και αφετέρου να καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση διδακτικών και παιδαγωγικών στόχων (διδασκαλία με έμφαση σε παιγνιώδεις-δημιουργικές, βιωματικές μορφές μάθησης, σε διαδραστικές δραστηριότητες και στην τεχνική των σχεδίων εργασίας) σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο αντίστοιχο Αναλυτικό Πρόγραμμα για τη διδασκαλία της Γαλλικής και Γερμανικής Γλώσσας στην Ε΄ και Στ΄ τάξη του Δημοτικού.
8. Την αλλαγή της διαδικασίας προμήθειας των βιβλίων στα Δημοτικά σχολεία από το ελεύθερο εμπόριο, η οποία επιβάλλεται για λόγους διασφάλισης της ποιότητας του εκπαιδευτικού υλικού, όπως έχουμε προτείνει εδώ και τρία χρόνια (βλ. έγγραφό μας στις 04.11.2012). Με ικανοποίηση σημειώνουμε πως η πρότασή μας για ορισμό ανώτατης τιμής προμήθειας του διδακτικού υλικού έγινε πρόσφατα αποδεκτή και από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) με την Πράξη 78/30-12-2014.
9. Τη λήψη μέτρων από την ηγεσία του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ, σύμφωνα και με τις δυνατότητες τις οποίες προσφέρουν οι υπάρχουσες διατάξεις νόμων (π.χ. το άρθρο 25 του νόμου 4203/2013), για την εξασφάλιση παροχής ποιοτικής ξενόγλωσσης εκπαίδευσης, ώστε οι εκπαιδευτικοί ΠΕ05 και ΠΕ07 να συμπληρώνουν το υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας τους σε όσο το δυνατόν λιγότερες σχολικές μονάδες. Η μετακίνηση εκπαιδευτικών σε παραπάνω από δύο σχολικές μονάδες θα πρέπει να συνοδεύεται και από την αντίστοιχη αναλογική μείωση του υποχρεωτικού τους ωραρίου διδασκαλίας.

 

Για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση:

Α. Γυμνάσιο:

1. Την ικανοποιητική αύξηση των ωρών της ταυτόχρονης παράλληλης διδασκαλίας της Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους μαθητές και μαθήτριές μας της εμβάθυνσης στην εκμάθηση της γλώσσας.
2. Τη σύνδεση της διδασκαλίας με πιστοποίηση επιπέδου Α2/Β1, αφού εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις, στο τέλος της 6χρονης (Δημοτικό & Γυμνάσιο) εκμάθησης της αντίστοιχης Ξένης γλώσσας (Γαλλικά – Γερμανικά), σύμφωνα με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης.
3. Τη συγγραφή ή τη δυνατότητα προμήθειας νέων διδακτικών μεθόδων σύμφωνα με το νέο Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών Ξένων Γλωσσών.
4. Τη θέσπιση ανώτερου αριθμού ανά τμήμα Ξένης γλώσσας τους 15 μαθητές και κατώτερου τους 8.
5. Την εισαγωγή της διδασκαλίας της Β΄ ξένης γλώσσας στο πρόγραμμα της ενισχυτικής διδασκαλίας, όπως ίσχυε μέχρι το προηγούμενο σχολικό έτος (2013-2014).

 

Β. Γενικό Λύκειο – Τεχνική εκπαίδευση

1. Την υποχρεωτική διδασκαλία δύο Ξένων γλωσσών και στις τρεις τάξεις του Λυκείου καθώς και στη Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση σε όλους τους τομείς και τις κατευθύνσεις της Γενικής και της Επαγγελματικής-Τεχνικής Εκπαίδευσης.
2. Την επαναφορά της Β΄ Ξένης γλώσσας (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά) στα μαθήματα Επιλογής και στις τρεις τάξεις του ΓΕ.Λ και του ΕΠΑ.Λ.
3. Τη σύνδεση της διδασκαλίας με διαβαθμισμένη πιστοποίηση επιπέδου Β1/Β2 σύμφωνα με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης.
4. Τη διδασκαλία της Γαλλικής και της Γερμανικής γλώσσας, ως μαθημάτων ορολογίας στην Τεχνική εκπαίδευση.
5. Τη δυνατότητα διδασκαλίας της Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας στο πρόγραμμα της πρόσθετης διδακτικής στήριξης, χωρίς κανένα περιορισμό στον απαιτούμενο αριθμό μαθητών.
6. Την ένταξη των Ξένων γλωσσών στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα επιλογής για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.
7. Τη δωρεάν χορήγηση ή τη δυνατότητα προμήθειας των διδακτικών βιβλίων για τη διδασκαλία των Ξένων Γλωσσών, με διαδικασίες ανάλογες προς αυτές που θα ισχύσουν για την Α/θμια και Β/θμια Εκπ/ση.

 

Για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Τη διδασκαλία της Γαλλικής και της Γερμανικής γλώσσας σε όλα τα Ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ως μάθημα επιλογής, ενταγμένο στο Πρόγραμμα Σπουδών.

 

Για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης:

1. Τη θεσμοθέτηση της συνέχισης της διδασκαλίας της Β’ Ξένης γλώσσας από τη μία στην άλλη βαθμίδα εκπαίδευσης, εκτός κι αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι (αλλαγή περιοχής κατοικίας, σχολικού περιβάλλοντος) και μόνο με Υπεύθυνη Δήλωση του γονέα-κηδεμόνα.
2. Το διορισμό όλων των διοριστέων και επιλαχόντων του ΑΣΕΠ 2008 (ποσοστό 60%) καθώς και των συναδέλφων Γαλλικής και Γερμανικής από τον πίνακα αναπληρωτών με πραγματική προϋπηρεσία (ποσοστό 40%), ώστε να καλυφθεί μέρος των κενών εκπαιδευτικού προσωπικού στους δύο κλάδους και να αποκατασταθεί η συνταγματική νομιμότητα.
3. Τη ρύθμιση με ορθολογικό τρόπο των αναθέσεων (Α΄ και Β΄ ανάθεση) των μαθημάτων του ωρολογίου προγράμματος, με κριτήρια την επιστημονική συνάφεια των γνωστικών αντικειμένων, τις προπτυχιακές σπουδές στα Τμήματα Ξένων Γλωσσών & Φιλολογιών των Φιλοσοφικών Σχολών και την εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων.
4. Τον προγραμματισμό για άμεση έναρξη επιμόρφωσης των καθηγητών Ξένων γλωσσών στη χρήση των Νέων Τεχνολογιών για τη διδασκαλία του μαθήματος της ειδικότητάς τους καθώς και των νέων παιδαγωγικών μεθόδων στο πλαίσιο της επιμόρφωσης ΤΠΕ Β΄ επιπέδου.
5. Τη θεσμοθέτηση επιπλέον οργανικών θέσεων Σχολικών Συμβούλων Γερμανικής και Γαλλικής γλώσσας. Αυτή τη στιγμή υπηρετούν μόλις πέντε Σχολικοί Σύμβουλοι Γερμανικής γλώσσας (μόνο οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί ΠΕ07 ανέρχονταν το Σεπτέμβριο του 2014 στους 1789) και 17 Σχολικοί Σύμβουλοι Γαλλικής γλώσσας (μόνο οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί ΠΕ05 ανέρχονταν το Σεπτέμβριο του 2014 στους 2660).
6. Τη δημιουργία ξεχωριστής αίθουσας διδασκαλίας-εργαστηρίου Ξένων γλωσσών, εξοπλισμένης με σύγχρονα εποπτικά μέσα σε όλες τις σχολικές μονάδες.

 

Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η επιλογή της διδασκαλίας μόνο μίας γλώσσας στο Λύκειο (Αγγλικά, Γαλλικά ή Γερμανικά), δε σηματοδοτεί την ύπαρξη προώθησης και καλλιέργειας στην πράξη μιας δυναμικής ξενόγλωσσης εκπαιδευτικής πολιτικής με βασικό στόχο την απόκτηση γνώσεων επιπέδου Β1 και Β2 στη Β’ Ξένη γλώσσα. Επιπλέον, καταργεί στην ουσία τη διδασκαλία της Β΄ Ξένης Γλώσσας, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή ούτε η εμβάθυνση στις αρχές του Κοινού Πλαισίου Αναφοράς για τις Ξένες Γλώσσες ούτε η κατάκτηση συγκεκριμένου επιπέδου γλωσσομάθειας ούτε η σύνδεση της παρεχόμενης γνώσης με την πιστοποίηση.

Τέλος δηλώνουμε για μία ακόμη φορά ότι βρισκόμαστε στη διάθεσή σας (βλ. σχετικό κοινό έγγραφο των επιστημονικών ενώσεων των εκπαιδευτικών ΠΕ05-06-07 στις 15-03-2015) για να συμβάλουμε στην αξιόπιστη νομοθετική ρύθμιση του καθεστώτος χορήγησης επάρκειας προσόντων διδασκαλίας Ξένων γλωσσών στην ελληνική επικράτεια.

Αξιότιμοι Κύριοι Υπουργοί,

Με την πεποίθηση ότι θα έχουμε την τιμή και την ευκαιρία μιας προσωπικής συνάντησης μαζί σας, στο πλαίσιο συναινετικών και δημοκρατικών διαδικασιών, σας καταθέσαμε τις προτάσεις μας τις οποίες ευελπιστούμε ότι θα λάβετε υπόψη σας στους άμεσους σχεδιασμούς σας.

 

Mε εκτίμηση

Τα Δ.Σ. των επιστημονικών φορέων των εκπαιδευτικών των κλάδων ΠΕ05 – ΠΕ07