Της Ελισάβετ Σούκουλη, Φιλόλογος με ειδίκευση στην Ειδική Αγωγή – Λογοθεραπεία

Η συστηματική διδασκαλία για τη μάθηση της ανάγνωσης αρχίζει τυπικά με την έναρξη φοίτησης των παιδιών στην Α’ τάξη του Δημοτικού. Τα πρώτα δείγματα που φανερώνουν ενδεχόμενες δυσκολίες στην ανάγνωση σχετίζονται με το επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης του μαθητή, με την ικανότητά του δηλαδή να μπορεί να αναγνωρίζει τη φωνή – ήχο από τον οποία ξεκινά μια λέξη, να βρίσκει και άλλες λέξεις που ξεκινούν με τον ίδιο ήχο και στη συνέχεια να κάνει αντιστοίχιση του ήχου με το γράμμα.

Τα παιδιά που υστερούν στην κατοχή όλων των παραπάνω δεξιοτήτων αντιμετωπίζουν την πιθανότητα των αναγνωστικών δυσκολιών. Βασική ενέργεια του δασκάλου προτού ξεκινήσει τη διδασκαλία της ανάγνωσης και προκειμένου να γνωρίσει το επίπεδο της γνωστικής ετοιμότητας των μαθητών του, είναι να αξιολογήσει το επίπεδο της φωνολογικής τους επίγνωσης αλλά και να έρθει σε επαφή τόσο με τους γονείς του κάθε μαθητή όσο και με τη νηπιαγωγό του προκειμένου
να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα. Στην περίπτωση που εντοπίσει δυσκολίες σε μαθητές, το ιδανικό είναι να βοηθήσει τον κάθε μαθητή ξεχωριστά δίνοντας έμφαση στις ιδιαίτερες ανάγκες του. Ακόμη και για τον ίδιο το γονιό είναι πολύ εύκολο – σε αυτή τη χρονική στιγμή – και χωρίς κάποια ιδιαίτερη γνώση να εντοπίσει ενδεχόμενες αδυναμίες που αφορούν στη φωνολογική επίγνωση του παιδιού του και να το βοηθήσει ουσιαστικά. Μια πρόταση είναι να παίξουν μαζί παιχνίδια με λέξεις, όπως για παράδειγμα: «Έλα να δούμε ποιος θα βρει τις περισσότερες λέξεις που αρχίζουν
από τη φωνή Φ(ου), Β(ου) ή που τελειώνουν στη φωνή «α» , «ι», «ο» κ.α.» ή «Ποια λέξη λέω; Κ-ό-τ-α» κ.α.» Με καλή διάθεση, σωστή ενημέρωση και πολλή φαντασία οι γονείς μπορούν να γίνουν οι καλύτεροι σύμμαχοι των παιδιών τους!

Ανατρέχοντας στις αιτίες που προκαλούν τις αναγνωστικές δυσκολίες οδηγούμαστε τόσο σε εξωγενείς παράγοντες όπως για παράδειγμα το διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο ζει ένα παιδί, όσο και σε ενδογενείς παράγοντες όπως είναι κάποιο νοητικό πρόβλημα, ή δυσκολίες στη φωνολογική επίγνωση…κ.α.

Οι Αναγνωστικές Δυσκολίες είναι δυνατόν να διακριθούν σε δυο κατηγορίες. Στις Ειδικές Αναγνωστικές Δυσκολίες (Διαταραχή με οργανική αιτιολογία που αφορά στη μάθηση της ανάγνωσης και της ορθογραφημένης γραφής), οι οποίες και αποτελούν χαρακτηριστικό ενός δυσλεξικού παιδιού και στις Γενικές Αναγνωστικές Δυσκολίες. Στην πρώτη περίπτωση, το παιδί έχει ικανοποιητικό νοητικό επίπεδο ενώ οι αδυναμίες του δε συνυπάρχουν με ανάλογες αδυναμίες και σε άλλα πεδία όπως για παράδειγμα στα μαθηματικά πράγμα που αντιθέτως χαρακτηρίζει τους μαθητές με Γενικές Μαθησιακές Δυσκολίες οι οποίοι παρουσιάζουν κατά κανόνα ένα σχετικά χαμηλότερο νοητικό επίπεδο.

ΔΕΙΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ