ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΛΕΜΕ ΕΤΣΙ
ΑΝΕΠΙΤΥΧΕΙΣ ΑΓΓΛΙΣΜΟΙ
Αγγλισμοί ονομάζονται τα δάνεια από την αγγλική γλώσσα σε κάποια άλλη γλώσσα, τα οποία θεωρούνται από τους μη φυσικούς ομιλητές τους συχνά ως ανεπιθύμητα. Τα δάνεια αυτά επηρεάζουν κυρίως το λεξιλόγιο, τη γραμματική και τη γενικότερη δομή ενός κειμένου και συναντώνται σε όλα τα είδη κειμένων.
Καθημερινά στα Ελληνικά, διάφοροι αγγλισμοί έχουν γίνει πλέον κομμάτι της γλώσσας μας και απαντώνται ακόμη και σε πολύ «σοβαρού περιεχομένου» γραπτά κείμενα.
Επί παραδείγματι, η έκφραση [last but not least], είναι μια πολύ περιγραφική και ιδιαίτερα χρήσιμη έκφραση, στις περιπτώσεις όπου κατονομάζεις διάφορα (επιχειρήματα κλπ) και φτάνοντας στο τελευταίο θέλεις να τονίσεις ότι μπορεί να το αναφέρεις τελευταίο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το θεωρείς λιγότερο σημαντικό από τα υπόλοιπα. Εμείς, λογικά, τέτοια έκφραση δε διαθέτουμε. Αποκτήσαμε όμως τον εξαιρετικά ανεπιτυχή αγγλισμό «τελευταίο αλλά όχι έσχατο» από την αγγλική έκφραση “lastbutnotleast”… Εκφράζει, όμως, αυτή η επί λέξει μετάφραση, αυτό που εκφράζεται με τα Αγγλικά; Μάλλον όχι.
Από άλλους αφομοιωμένους πλέον αγγλισμούς μπορώ να θυμηθώ την «κορυφή του παγόβουνου» [the top of the iceberg το «η περιέργεια σκότωσε τη γάτα» [curiosity killed the cat], που δεν μου μοιάζει καθόλου για ελληνική παροιμία, αλλά και κάποιες εκφράσεις πιστή μετάφραση του αγγλικού «used to do». Πολύ συχνά ακούγονται και εκφράσεις του τύπου «δεν συνήθιζα να βγαίνω πολύ» κάτι που δεν αποτελεί έκφραση της δικής μας γλώσσας.
Πάντως ένας αγγλισμός που ακούγεται γελοίος είναι το «θα σε πάρω πίσω», που αποτελεί ακριβή απόδοση του αγγλικού «I’ll call you back«. Είναι σίγουρα πολύ φυσικότερες οι αποδόσεις «θα σε καλέσω/πάρω μετά», «θα σε πάρω εγώ», «θα σε ξανακαλέσω», θα σου ξανατηλεφωνήσω κ.λπ. Αν ήταν να μεταφράζουμε κυριολεκτικά το νόημα των αγγλικών περιφραστικών ρημάτων (phrasal verbs), τότε θα φτάναμε σε εντελώς ακατανόητες αποδόσεις, όπως π.χ. «θα δώσω πάνω το κάπνισμα» («I’ll give up smoking«) αντί του «θα κόψω το κάπνισμα», ή «κοιτάζουμε μετά τα παιδιά» («We look after the children«), αντί «φροντίζουμε τα παιδιά».
Στο φαινόμενο αυτό συνέβαλαν τα μέγιστα οι δημοσιογράφοι που συνήθως «μεταφράζουν» αγγλικά άρθρα. Έτσι καθιερώθηκε και η έκφραση «Καυτή πατάτα», (π.χ. «Καυτή πατάτα το νέο φορολογικό») από το αγγλικό «hot potato» στα αγγλικά που σημαίνει ότι κάποιο θέμα είναι άκρως αμφιλεγόμενο και δημιουργεί αναστάτωση.
Επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε με νέους αγγλισμούς και ατυχείς εκφράσεις της δημοσιογραφικής γλώσσας.
Κωνσταντῖνος Φαρίδης
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
Ἰταλικῆς & Ἱσπανικῆς Γλῶσσας
Λ. Πορφύρα, 3 T.K. 546 46 Θεσσαλονίκη
τηλ, 2310 416 968
κιν. 6977 826 467 (Cosmote) & κιν. 6940 815986 (Vodafone)
